Réttur - 01.08.1988, Page 28

þegar kominn mannsöfnuður á gangstétt-
ina fyrir framan Alþingishúsið og slæð-
ingur var af fólki á gangstéttinni næst
sjálfum Austurvelli og þá var allt tiltölu-
lega friðsamt, þannig að manni gafst góð-
ur tími til að virða fyrir sér þann hóp frið-
samra borara, sem hafði stillt sér upp við
Alþingishúsið sjálft. Það voru spökustu
fylgismenn stjórnarflokkanna og þeir
voru í sínum venjulega galla, þeir voru
ekki með neina stríðsöxi á herðum. Parna
voru menn, sem voru okkar pólitísku
andstæðingar í málinu, svona svipað á sig
komnir eins og við sem tókum þátt í fund-
inum við Miðbæjarskólann.
Auk þess var lögregla þarna með kylfur
og strax eftir að við komum þarna þá fór
að verða svona smávegis áreiti milli þess-
ara hópa, sérstaklega var það að þeir
urðu að þola frýjunarorð og þeir urðu að
þola egg þessir menn, sem voru þarna á
gangstéttinni fyrir framan húsið og síðan
var mannskapurinn að aukast jafnt og
þétt þarna fyrir framan húsið og það var
óneitanlega vaxandi spenna milli þess
hóps, sem var við Alþingishúsið og þurfti
að þola svona ýmsar kárínur og þess
hóps, sem aftur á móti var að fylgja eftir
mótmælum og kröfunni um þjóðaratkvæði.
Ég minnist þess að við vorum mættir
þarna ansi margir stúdentar, flestir voru
róttækir stúdentar, mættu þarna frekar
vel, en svo mátti líka sjá Vökumenn í því
liði, sem var þarna næst Alþingishúsinu.
Og síðan áttum við eftir að sjá fleira. Og
þegar liðinn var viss tími þá skeður það
allt í einu að lögreglan lætur að sér kveða
til þess að skapa sér betra olnbogarúm og
svona nokkurskonar varnarsvæði fyrir
framan Alþingishúsið og hún gerði þaö
að hluta til, eftir því sem ég dæmdi þá og
^íðar, til þess að reyna að verja þá mcnn,
sem voru næst húsinu, fyrir skítkasti og
eggjakasti og áhrínsorðum.
Ragnar: En þið komuð ekki bardaga-
klæddir til þessa fundar.
Ölafur: Nei, það er alveg klárt, maður
kom þarna í skólafötunum sínum, besta
frakkanum og með stúdentshúfuna og
þetta var enginn stríðsgalli, sem maður
var í. Þaá var ekki fyrr en maöur sá hvít-
liðana þjóta út úr Alþingishúsinu með
kylfur, hjálma, í stríðsgalla, að það rann
upp fyrir manni, að það hafði verið allt
annar undirbúningur í herbúðum and-
stæðinganna hvað þetta snerti og það
kom heim viö fréttir sem áður heyrðust
að þeir væru með sérstakan undirbúning í
Kveldúlfsportinu og víðar til þess að búa
sig undir hörð átök.
Jón Böðvarsson segir frá
Ragnar: Við skulum nú heyra lýsingu
eins hvítliða, sem þá var, Jóns Böðvars-
sonar, á þeirra atferli þcnnan dag. Jón,
þú munt hafa verið í svokallaðri hvítliða-
sveit 30. mars 1949. Hvaða fyrirbæri var
þetta?
Jón B.: Þeim hópi má skipta í tvo
flokka. Annars vegar voru allir almennir
félagar í Heimdalli á þeim tíma, karl-
kyns, og hins vegar 50 manna sérþjálf-
aður hópur. Ég var í þeim sem stóð undir
Alþingishúsveggnum en ekki í því úrvals-
liði, sem var vopnað kylfum inni í hús-
inu. Greinilegt er að fyrir þessa atburði
hafa forystumenn í Sjálfstæðisflokknum
búist við óeirðum þegar atkvæðagreiðsla
færi fram um hersamninginn. Þetta er nú
aðeins farið aö fyrnast, en ég hygg að
viku fyrir þessa atburði hafi verið boðað
til mjög áríðandi fundar í Sjálfstæðis-
húsinu við Austurvöll og allir boðaðir
með símhringingum. Þá héldu tveir menn
ræður yfir hópnum. Annar var Ólal'ur
124