Réttur - 01.08.1988, Page 36

ég sá ekki betur. Nú hörfar fóik undan
slíku, þegar ráðist er á það með kylfum
og það er dálítill óhugnaður að sjá menn
koma með stálhjálma og kylfur; þeir
verða miklu garpslegri, heldur en þeir eru
í raun og veru. Petta voru ekki kunnáttu-
menn í þessu fagi, þeir hafa sjálfsagt,
strákarnir, verið skíthræddir, miklu
hræddari en þeir sem urðu fyrir höggum
úti á vellinum, því það er búið að æsa þá
upp þarna inni. Enda er árásin örstutt.
Þeir fremstu ná út að styttu, kannski ör-
lítið lengra, aðeins út frá stéttinni, sem
liggur beint að aðaldyrum Alþingishúss-
ins og síðan hverfur hópurinn til baka.
Um leið er táragasinu fleygt. Það er búið
að ná árangri með þessari árás.
Ragnar: En eitthvað hefur nú verið
tekið á móti þeim?
Jón Múli: Þú getur rétt ímyndað þér
hvort menn og konur verði ekki dálítið
reið, þegar ráðist er á saklaust fólk og
barið, og það þarf enginn að vera hissa að
menn grípa þá þau vopn, sem næst eru.
Ef þeir ná ekki kylfum af þessum
mönrium, þá þau vopn sem næst eru til
þess að lúskra á þessum skríl, þar á meðal
hellurnar, sem voru við gangstéttarnar
þarna. Það voru hraunhellur, sem höfðu
verið þarna til skrauts, við blómabeðin,
sem notuð höfðu verið til þess að henda
skít í Heimdellinga. Nú voru grjóthell-
urnar náttúrlega teknar upp og látnar
fjúka. Eg lái engum að taka sér stein í
hönd, þegar búið er að bcrja hann í haus-
inn með kylfu.
Ragnar: En livaö með pólitíkusana inni
í þinghúsinu? Sást ekkert meira til þeirra,
eftir að bardaginn byrjaði?
Stefán: Það var ekki fyrr cn seinna, aö
þeir fóru að reyna að koma sér ýmist út á
Hótel Borg eða í bílum heim til sín, sem
maöur sá þá. En annars vcrð ég að segja
það í framhaldi af þessu, að óeirðirnar
30. mars 1949, hljóta hvernig sem á er lit-
ið að skrifast á reikning þeirra, sem
undirbjuggu árásir lögreglu og hvítliða á
þessa friðsömu borgara, sem þeir kölluðu
á vettvang og réðust síðan á með bar-
smíðum og táragasi. Ég held að slík gest-
risni, íslensk gestrisni, sé áreiðanlega
einsdæmi í sögu þjóðarinnar.
Ólafur: Jú, menn rifjuðu það upp á
þessum tíma hvílíkir viðburðir heföu
skeð þarna á vellinum, ef þeir hefðu verið
undirbúnir af Sósíalistaflokknum og
verkalýðshreyfingunni og notast við það
varnarlið verkalýðsins, sem áður hafði
verið komið upp gegn nasistum fyrir stríð
þegar þeir voru að abbast upp á verkalýð-
inn, og komið var upp sveit af hraustum
mönnum, sjómönnum og verkamönnum
við höfnina. Ef það hefðu verið tvö til
þrjú hundruð manns, t.d. af því liði
ámóta vopnaðir og þessir Heimdellingar
og nægilegur undirbúningur þá geta menn
gert sér grein l'yrir því hvernig hefði farið
fyrir blessaðri lögreglunni okkar og þess-
um skólabræðrum mínum og fleirum,
sem voru í hvítaliðinu. Svo það er í raun
og veru allt að þakka því undirbúnings-
leysi að ekki varð um skakkaföll að ræða
þennan dag, eins og liggur í hlutarins
eöli, ef að menn heföu komið þarna til
þess að láta til skarar skríða.
I'eir kunnu sitt fag
Jón Múli: Það var vcgna þess, að við
þekktum ekki stéttaróvininn, við gerðum
okkur ekki grein fyrir því, að þeir væru
orðnir svona þroskaðir, eins og segir í
frægri bók, að þeir væru farnir að beita
hvítu grimmdaræði, þó við hefðum átt að
vita það. Ég hef aldrei heyrt annað en að
þeir sem skipulögðu þcssa próvókasjón
kunnu sitt fag, sem sagt forustumenn
132