Fréttablaðið - 11.03.2009, Qupperneq 19

EFNI BLAÐSINS
Evrópumál
MIÐVIKUDAGUR 11. mars 2009
Eftir að landsfundi Sjálfstæðisflokksins var frestað um tvo mánuði er eins og
öll umræða um Evrópu hafi horfið. Fram
að þeim tíma var kröftugt starf í málefna-
nefndum flokksins og sérstök Evrópunefnd
hélt fundi um málið út um allt land. Hug-
myndin hafði verið sú að nefndin skilaði
áliti fyrir landsfundinn. Síðan hefur nánast
ekkert gerst í þessum málum.
Samfylking taldi það stjórnarslitamál,
ef Sjálfstæðisflokkurinn samþykkti ekki
aðildarumsókn á landsfundi. Ingibjörg Sól-
rún sagðist ekki hafa verið að hóta neinu
heldur væri sjálfhætt, ef flokkarnir gengju
ekki í takt í málinu. Í kjölfarið myndaði
Samfylkingin stjórn með VG og talar um
að halda samstarfi áfram eftir kosningar.
Evrópa er gleymd.
Sjálfstæðisflokkurinn hikaði
Fráfarandi formaður Sjálfstæðisflokksins
var tregur til að taka af skarið í Evrópu-
málum. Sagðist telja landinu best borgið
utan Evrópusambandsins (ES) en þó mætti
ekki útiloka neitt. Sennilegast virtist að
flokkurinn hefði valið framsóknarlega
stefnu. Samþykkt að hefja mætti umræður
með svo miklum skilyrðum að endurskrifa
þyrfti stofnskrá ES til þess að þóknast
mætti Íslendingum.
Geir H. Haarde lýsti því yfir að nauðsyn-
legt sé að fá botn í umræðuna. Það er auð-
vitað rétt. Hann og margir fleiri virðast
samt óttast að Sjálfstæðisflokkurinn muni
klofna, ef tekin er ákveðin afstaða. Þess
vegna sé skynsamlegast að beita þeirri
aðferð að taka ekki eindregna afstöðu á
annan hvorn veginn. Hópur innan flokksins
sem nefndur hefur verið Heimastjórnar-
flokkurinn hefur tekið mjög einarða
afstöðu gegn Evrópusambandinu. Ekki
aðeins gegn þeirri Evrópu sem blasir við
núna heldur líka þeirri Evrópu sem gæti
orðið, því að hægt væri að breyta reglum
Íslendingum í óhag.
Hvers vegna Evrópusambandið?
Meginástæðurnar eru tvær. Íslendingar
þurfa efnahagslegan stöðugleika og þeir
þurfa pólitískan stöðugleika. Þeir sem töl-
uðu háðslega um að þeir sem vildu losna
við krónuna væru lýðskrumarar hafa látið
minna í sér heyra að undanförnu en áður.
Allir vita að hrun krónunnar hefur leitt af
sér 10% atvinnuleysi, 20% verðbólgu, 30%
eignatap og 40% hækkun skulda. Hluta-
bréfamarkaðurinn hefur fallið um 95%.
Vextir eru enn þeir hæstu á byggðu bóli að
frátöldu Zimbabve.
Samt leyfa menn sér enn að tala um að
í Evrópusambandinu sé ekki allt í besta
lagi eins og að það sanni að Íslendingum sé
betur borgið utan þess. Auðvitað er ekki allt
í besta lagi. Í heiminum er dýpsta kreppa
eftirstríðsáranna. Hins vegar eru engin
dæmi um áföll af því tagi sem Íslendingar
hafa lent í. Hér á landi lendir almenningur
strax í feninu vegna þess að sjálfur gjald-
miðillinn brást. Um það þarf ekki að deila.
Þegar Bandaríkjamenn ákváðu að fara af
landi brott með herlið sitt var ljóst að hinu
nána sambandi Íslendinga og þeirra var
lokið. Sambandi sem hafði verið grundvöll-
ur utanríkisstefnu Íslendinga frá stríðslok-
um. Að undanförnu hefur komið í ljós að hin
grunnstoð samskipta við útlönd, Norður-
landasamvinnan, er líka farin að bresta.
Íslendingar verða að ákveða hvar þeir
vilja skipa sér í sveit í framtíðinni. Þar
kemur ekkert annað til greina en Evrópu-
sambandið. Draumur VG um bandalag við
Noreg kveikir í besta falli bros, í versta falli
meðaumkun.
Og hikar enn
Sjálfstæðismenn sem hyggjast gefa kost á
sér til forystu í framtíðinni hafa að undan-
förnu beðist afsökunar á því að hafa ekki
verið árvökulli, meðan bankakerfið brotlenti
á einkaþotu. Það er nauðsynlegt að fara með
hreinskiptnum hætti yfir mistök í fortíðinni,
fortíð þar sem gagnrýni og opinská umræða
voru ekki vel liðin.
Aðeins eru tveir kostir í boði. Framtíð
með krónunni, þar sem búast má við gengis-
fellingu með tilheyrandi eignaupptöku á
nokkurra ára fresti. Krónu sem útlendingar
óttast svo mjög að þeir munu aldrei vilja
fjárfesta í íslenskum atvinnurekstri. Krónu
sem býður upp á svo háa vexti að íslensk
fyrirtæki geta ekki keppt við útlend. Krónu
sem einangrar landið og ýtir ungu fólki af
atvinnumarkaðinum. Þessari framtíð fylgir
pólitísk eyðimerkurganga.
Hinn kosturinn er innganga í ESB og evr-
ópska myntbandalagið. Vextir og verðbólga
verða eins og í nágrannalöndunum. Íslend-
ingar munu taka þátt í pólitískum ákvörðun-
um sem varða þjóðina um langa framtíð.
Sjálfstæðismenn verða annaðhvort að
velja annan hvorn þessara kosta eða benda á
aðrar leiðir. Ekki humma og hía eins og þeir
hafa gert heldur koma með annan trúverðug-
an kost. Þeir sem hika nú ættu strax að búa
sig undir næstu afsökunarbeiðni til þjóðar-
innar.
Samfylkingin stillti Evrópusambandinu
upp sem „sínu máli“ gagnvart Sjálfstæðis-
flokknum. Þá var það stjórnarslitamál.
Þegar hún ákvað að fara í langtímasamstarf
með Vinstri grænum varð hún ekki lengur
trúverðugur kyndilberi Evrópu.
Kannski er málið svo stórt að það er
stjórnmálamönnum ofviða. Líklega er rétt-
ast að kjósa um aðildarumsókn samhliða
alþingiskosningum í vor. Samþykki þjóðin
að sækja um aðild hafa ráðin þar með verið
tekin af stjórnmálaflokkunum. Ef ekki
væri það þjóðin sjálf sem hefði ákveðið að
hér eigi að vera annars flokks þjóðfélag til
frambúðar.
Við eigum ekki að sækja um aðild að Evr-
ópusambandinu fyrir Samfylkinguna held-
ur fyrir framtíðina. Þeir sem vilja ganga
til liðs við nágrannaþjóðirnar og ná þannig
efnahagslegum og pólitískum stöðugleika
eru ekki stuðningsmenn Evrópu heldur
stuðningsmenn Íslands. Kjósum um aðildar-
umsókn og leyfum þjóðinni að tala. Ég
treysti þjóðinni miklu betur til þess að taka
rétta ákvörðun en stjórnmálamönnunum.
Í ESB fyrir Samfylkinguna?
BENEDIKT JÓHANNESSON
framkvæmdastjóri
Líklega er réttast að kjósa um aðildarumsókn
samhliða alþingiskosningum í vor. Samþykki
þjóðin að sækja um aðild hafa ráðin þar með
verið tekin af stjórnmálaflokkunum.
Kannaðu rétt
þinn til bóta
Reykjavík ı Akranes ı Borgarnes ı Ísafjörður ı Blönduós ı Sauðárkrókur ı Akureyri ı Egilsstaðir ı Vestmannaeyjarwww.pacta.is
Vegvísar í umræðu
Hörður Bergmann
Það er rétt sem Gunnar Karlsson
sagnfræðingur benti á, að beint
lýðræði hefði líklega ekki forðað
Íslendingum frá efnahagshruni,
skrifar Hörður Bergmann. En það
gefur ekki tilefni til að efast um
gildi þjóðaratkvæðagreiðslu eða
beins lýðræðis yfirleitt.
Að íslenzkir sé lögmenn
og sýslumenn á landi voru
Sigurður Líndal
Ekki er heimilt að skipa útlendinga
í opinber embætti en álitamál
er hvort það gildi einnig um
tímabundna setningu í embætti.
Sigurður Líndal, prófessor í lögum,
reifar hvað fræðimenn á sviði
stjórnskipunarréttar hafa skrifað
um þessi mál og færir rök fyrir
efasemdum sínum um að setning
útlendings í embætti seðlabanka-
stjóra standist stjórnarskrá.
Siðbótin síðari
Finnur Þór Vilhjálmsson
Á Íslandi hefur sú afstaða verið ríkj-
andi lengi að valdsmenn taka þær
ákvarðanir sem þeir vilja, óbundnir
nema að því leyti sem þeir brjóta
ekki himinhrópandi sannanlega
gegn skráðum og skýrum laga-
ákvæðum, skrifar Finnur Þór Vil-
hjálmsson. Þessu þarf að linna, nú
er kominn tími til að menn starfi í
góðri trú.
Framsókn horfir víst til
vinstri
Einar Skúlason
Framsóknarflokkurinn vill koma á
vinstri stjórn eftir kosningar og það
eina sem getur komið í veg fyrir
það er viljaleysi vinstri flokkanna,
skrifar Einar Skúlason. Hann frábið-
ur sér að frambjóðendur annarra
flokka geri Framsóknarflokknum
upp skoðanir.
Eldhúsdagur er nýtt vikulegt fylgirit
Fréttablaðsins sem leggur áherslu
á umræðu og skoðanaskipti um
stjórnmál og þjóðmál. Leitast verð-
ur við að birta vandaðar og upp-
lýsandi greinar um ýmis álitamál.
Leitað verður eftir sjónarmiðum
valinkunnra einstaklinga auk þess
sem senda má gagnorðar greinar á
netfangið greinar@frettabladid.is.
Hringdu í síma
ef blaðið berst ekki