Morgunblaðið - 12.01.2006, Qupperneq 12

12 FIMMTUDAGUR 12. JANÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
ÚR VERINU
RÁÐHERRAR sjávarútvegsmála í
Færeyjum og á Íslandi, Björn
Kalsö og Einar K. Guðfinnsson,
hafa komizt að samkomulagi um að
framlengja samning þjóðanna um
fiskveiðar frá síðasta ári óbreyttan.
Það felur í sér að botnfiskkvóti
Færeyinga á Íslandsmiðum verður
5.600 tonn, en að hámarki 1.200
tonn af þorski.
Hvað varðar veiðar á kolmunna,
er um það samkomulag að þjóð-
irnar fái áfram að veiða hann innan
lögsögu hvorrar annarrar. Ráðherr-
arnir fögnuðu samkomulagi um nýt-
ingu kolmunnastofnsins, sem und-
irritað var í Osló í desember í fyrra.
Gera þeir ráð fyrir að samkomulag-
ið verði til þess að hægt verði að
bera meira úr býtum við veiðarnar
en áður. Björn Kalsö benti á að
mikill áhugi væri á veiðum á kol-
munna innan færeysku lögsögunn-
ar, og því yrði komið sérstakri
stjórn á þær veiðar.
Ráðherrarnir urðu sammála um
að gera sérstakan samning um
loðnuveiðar fyrir 20. júní í ár og
skal hann taka til veiðiheimilda
Færeyinga hér við land á tíma-
bilinu 20. júní 2006 til apríl 2007.
Gert er ráð fyrir að færeysku nóta-
skipin geti fiskað allt að 30.000
tonnum af loðnu, en það er þó háð
því að áætluð heildarveiði og önnur
skilyrði breytist ekki. Í núverandi
samningi eru takmarkanir á því
hvernig færeysk skip mega nýta
sér heimildir sínar og selja þá
loðnu, sem þau veiði á Íslandsmið-
um. Einar K. Guðfinnsson segist
munu taka afstöðu til þess fyrir 20.
júní næstkomandi hvort þessar tak-
markanir verði felldar niður.
Auk þessa ræddu ráðherrarnir
ýmis önnur sameiginleg hagsmuna-
mál, meðal annars átak Íslendinga
gegn ólöglegum fiskveiðum á úthaf-
inu, svokölluðum sjóræningjaveið-
um.
Óbreyttar veiðiheimildir Færeyinga
Samningar Starfsbræðurnir Einar K. Guðfinnsson og Björn Kalsö ræddu
sjávarútvegsmál í Færeyjum í vikunni.
AÐALFUNDUR Vélstjórafélags
Íslands skorar á íslensk stjórnvöld
að stofna hið fyrsta til íslenskrar al-
þjóðlegrar skipaskrár með tilheyr-
andi hliðarráðstöfunum. „Ísland er
eina landið innan Evrópu sem ekk-
ert hefur gert til þess að tryggja að
héðan séu gerð út kaupskip með ís-
lenskum áhöfnum þrátt fyrir þá
staðreynd íslensk þjóð á allt sitt
undir öflugum siglingum að og frá
landinu.
Áframhaldandi aðgerðarleysi
stjórnvalda í þessu máli mun hafa
þær afleiðingar að innan fárra ára
mun áratuga þekking og reynsla
farmanna heyra sögunni til,“ segir í
ályktun aðalfundar félagsins.
Í greinargerð með ályktuninni
segir ennfremur: „Vorið 2005 skip-
aði samgönguráðherra í samráði við
fjármálaráðherra starfshóp til þess
að fara yfir stöðu mála hvað varðar
skráningu kaupskipa á íslenska
skipaskrá. Starfshópurinn skilaði
áfangaskýrslu í nóvember sl. þar
sem dregnar eru saman upplýsing-
ar um hvernig staðið er að þessum
málum hjá helstu siglingaþjóðum
Evrópu. Þar kemur fram að allar
þessar þjóðir hafa gripið til þess að
stofna alþjóðlega skipaskrá með til-
heyrandi eftirgjöf á sköttum far-
manna. Sérstaklega er árangur Íra
tíundaður í skýrslunni en á ára-
bilinu 1990–2000 hafði írski flotinn
minnkað um 50%. Árið 2002 stofn-
uðu Írar alþjóðlega skipaskrá með
tilheyrandi hliðarráðstöfunum. Frá
sama tíma hefur írski flotinn
stækkað um 70%. Þannig mætti
áfram telja um breytingar á rekstri
kaupskipa hjá þeim þjóðum sem
stofnað hafa til alþjóðlegrar skipa-
skrár með tilheyrandi hliðarráðstöf-
unum.
Aðalfundur VSFÍ ítrekar að að-
gerðarleysi stjórnvalda í þessu máli
mun leiða til þess að innan fárra
ára mun áratuga þekking og
reynsla íslenskra farmanna hverfa
úr landi.“
Vilja íslenska alþjóðlega skipaskrá
VERÐ á laxi hefur lækkað á er-
lendum mörkuðum síðustu vikur.
Ástæðan er að hluta til mikið fram-
boð. Auk þess hefur verð á afurðum
lækkað á síðustu vikum í kjölfar
þess að Rússar hættu að flytja inn
ferskar laxaafurðir frá Noregi.
Loks hafði neikvæð umfjöllun um
eldislax í bandarískum vísindatíma-
ritum fyrir jólin þau áhrif að eft-
irspurn minnkaði.
Frá þessu var greint í Morg-
unkorni Íslandsbanka og segir þar
ennfremur á þessa leið: Meðalverð-
ið á útfluttum ferskum laxi frá Nor-
egi nú í fyrstu viku ársins var 25,5
norskar krónur á kíló, um 255 krón-
ur íslenzkar. Núverandi verð er
11% lægra en verðið í byrjun des-
ember.

          




 

  

 











  
!"  Lægra verð
á laxinum
UNNIÐ er nú að endurskoðun hand-
bókar eða leiðbeininga Alþjóða flug-
málastofnunarinnar, ICAO, um
rannsóknir á flugslysum, sem kom
síðast út árið 1970, en nokkrir kaflar
hennar hafa verið endurskoðaðir.
Þetta er meðal verkefna sem Þor-
móður Þormóðsson annast en hann
tók 1. september við starfi tæknilegs
ráðgjafa í deild innan flugöryggis-
deildar ICAO sem fylgist með flug-
slysarannsóknum og sinnir margs-
konar fyrirbyggjandi starfi. Aðsetur
hans er í aðalstöðvum ICAO í Mont-
real í Kanada.
„Undir þessa deild heyra málefni
sem snerta flugslysarannsóknir, fyr-
irbyggjandi aðgerðir í fluginu og síð-
an flugslysagagnagrunnur ICAO og
starfar einn ráðgjafi á hverju þess-
ara þriggja sviða, ég á sviði flug-
slysarannsókna,“ segir Þormóður í
samtali við Morgunblaðið er hann
var staddur hérlendis á dögunum.
„Verkefni deildarinnar snúast því
um margvísleg málefni sem snerta
bæði flugrekstraraðila og rekstur
flugvalla og eitt verkefna okkar er til
dæmis að fara yfir reglur og verklag
sem snerta þessa þætti. Það kom í
minn hlut að stýra endurskoðun á
handbókinni er varðar rannsóknir á
flugslysum.“
Hröð þróun kallar
á endurskoðun
Þormóður segir hraða þróun í
flugheiminum jafnan kalla á að þeir
sem rannsaka flugslys fylgist vel
með. „Rannsóknarnefndir í hverju
landi fylgjast vel með og setja sig
inní breytingar sem varða til dæmis
tækjabúnað í vélum, ný efni sem not-
uð eru í flugvélum og ýmislegt fleira
en þessum atriðum er haldið til haga
í handbók ICAO. Hún hefur verið
endurnýjuð að nokkru leyti en nú
var ákveðið að taka hana alla til end-
urskoðunar og geri ég ráð fyrir að
það taki allt þetta ár og eitthvað
fram á það næsta,“ segir Þormóður
ennfremur og leggur um leið áherslu
á að þótt ný atriði hafi ekki ratað
ennþá í handbókina fleygi þekkingu
manna á flugslysarannsóknum sífellt
fram.
Önnur verkefni Þormóðs eru m.a.
að stýra tveimur vinnuhópum en í
þeim sitja sérfræðingar frá nokkrum
aðildarlöndum ICAO. „Annar hópur-
inn er að fara yfir reglur um flugrita
og athuga m.a. hvort hugsanlegt sé
að mynda ákveðin atriði um borð í
flugvélum í hverju flugi. Það gætu til
dæmis verið upptökuvélar við ákveð-
in mælitæki og stjórntæki, en ná-
kvæm vitneskja um hver gerði hvað í
flugstjórnarklefanum gætu gefið
mikilvægar upplýsingar við rann-
sókn ef eitthvað bregður útaf. Hér er
ekki verið að tala um að mynda flug-
stjórnarklefann í heild heldur aðeins
ákveðin mæli- og stjórntæki í því
skyni að hafa tiltækar sem bestar
upplýsingar um það sem kann að
hafa gerst.
Verkefni hins hópsins er að kort-
leggja þær hættur sem hugsanlega
geta leynst á vettvangi flugslyss og
þá er átt við það sem bæði björg-
unarmenn og rannsakendur þurfa að
vara sig á við slíkar aðstæður. Þetta
geta verið hættur
sem leynast í
farmi véla, eitur-
efni sem verða til
þegar sum efni í
vélum brenna og
svo framvegis.“
Alþjóðlegur
vinnustaður
Þormóður seg-
ir að aðalstöðvar
ICAO séu mjög alþjóðlegur vinnu-
staður, þar starfi fólk frá öllum
heimsálfum, og segir hann Íslend-
inga meira og minna hafa átt fulltrúa
í störfum þar eða ýmsum nefndum.
„Það er mjög skemmtilegt að búa og
starfa í Montreal og ekki síst í þessu
alþjóðlega umhverfi sem flugmálin
eru. Ég er nú ennþá að komast inn í
hlutina en það hefur verið nóg að
gera bæði í starfinu og fyrir fjöl-
skylduna að setja sig inn í líf í nýju
landi,“ segir Þormóður. Kona hans
er Guðbjörg Rut Pálmadóttir og eiga
þau tvo drengi sem eru að verða 5 og
12 ára. Segir Þormóður konuna ætla
fyrst um sinn einkum að sinna heim-
ilisrekstrinum og karlpeningnum.
Hún stefnir síðan í áframhaldandi
háskólanám næsta haust.
Þormóður segir síðasta ár hafa
verið þokkalega gott í fluginu eftir
nokkur mjög góð ár. Það sem skyggi
á á síðasta ári hafi verið nokkur slys
á síðari hluta ársins, ekki síst tvö al-
varleg slys í Nígeríu með stuttu
millibili. „Tíðni flugslysa í Afríku-
löndum er ákveðið áhyggjuefni en
ICAO vinnur markvisst að því að að-
stoða ríki álfunnar við að auka flug-
öryggi með því að hafa milligöngu
um margskonar samstarf um ýmis
verkefni á sviði öryggismála.“
Eins og fyrr segir tók Þormóður
við starfinu hjá ICAO 1. september-
en hann seinkaði för sinni um mánuð
til að ljúka nokkrum verkefnum hér
heima en hann er í leyfi frá starfi
sínu sem rannsóknarstjóri Rann-
sóknarnefndar flugslysa, RNF.
Gagnlegar tillögur
„Ég vildi meðal annars sjá skýrslu
sérstakrar rannsóknarnefndar undir
forustu Sigurðar Líndals vegna flug-
slyssins í Skerjafirði í ágúst árið
2000 sem skipuð var til að fara yfir
rannsókn málsins. Það voru bornar
alvarlegar ásakanir á RNF á meðan
rannsókn slyssins stóð yfir og einnig
í kjölfar útgáfu rannsóknarskýrslu
hennar á slysinu. Þessum ásökunum
er vísað á bug í skýrslu hinnar sér-
skipuðu rannsóknarnefndar,“ segir
Þormóður og minnir á nokkur atriði
þar að lútandi. „RNF var sökuð um
að hafa dregið lappirnar við rann-
sóknina og átti nefndin að hafa látið
undan óeðlilegum þrýstingi Flug-
málastjórnar og látið hana ritskoða
lokaskýrslu RNF fyrir útgáfu. Þá
var nefndin sökuð um að hafa ekki
rannsakað sem skyldi þátt flugum-
ferðarstjórnarinnar á Reykjavíkur-
flugvelli og hún var sökuð um að hafa
fargað hreyflinum fjórum dögum
eftir slysið án þess að hann hefði ver-
ið rannsakaður að nokkru gagni.
Þessum ásökunum vísaði sérstaka
rannsóknarnefndin á bug og að mati
hennar var orsök slyssins sú að flug-
maðurinn, sem var þreyttur eftir
langan vinnudag, missti stjórn á vél-
inni eftir að hreyfill hennar missti afl
þegar eldsneytið gekk til þurrðar.
Sérstaka nefndin hafnaði þeirri
kenningu að hreyfillinn hefði brætt
úr sér,“ segir Þormóður og minnir
jafnframt á að í skýrslu sérstöku
rannsóknarnefndarinnar sé að finna
gagnlegar tillögur til RNF sem miði
að því að efla störf hennar enn frek-
ar.
Þormóður Þormóðsson er tæknilegur ráðgjafi hjá Alþjóða flugmálastofnuninni
Endurskoðar handbók um
flugslysarannsóknir
Þormóður Þormóðsson réðst í haust til Alþjóða
flugmálastofnunarinnar sem tæknilegur ráðgjafi
í flugöryggis- og forvarnamálum. Jóhannes
Tómasson forvitnaðist um starfið.
Þormóður
Þormóðsson
joto@mbl.is
VALGERÐUR Sverrisdóttir iðn-
aðar- og viðskiptaráðherra vill, að
svo stöddu, ekki tjá sig um málefni
Björns Friðfinnssonar ráðuneyt-
isstjóra. Hann hefur sinnt ýmsum
sérverkefnum fyrir stjórnvöld und-
anfarin ár, en til stóð, skv. tveggja
ára samningi, að hann tæki við
ráðuneytum Valgerðar nú um ára-
mótin. Af því varð hins vegar ekki.
Jakob R. Möller, lögmaður Björns,
segir að ekki hefði verið óskað eftir
starfskröftum hans.
Að sögn Jakobs er Björn að íhuga
til hvaða úrræða hann geti gripið í
ljósi þess að ekki hafi verið staðið
við samninga. Hann bendir auk
þess á að Björn hafi verið skipaður
ráðuneytisstjóri árið 1989 eða í tíð
starfsmannalaga frá árinu 1954,
sem kváðu á um æviráðningar.
Kristján Skarphéðinsson var í
desember sl. skipaður ráðuneyt-
isstjóri í iðnaðarráðuneytinu frá 1.
janúar og til næstu fimm ára. Hann
mun einnig fara fyrir viðskipta-
ráðuneytinu. Kristján hefur verið
skrifstofustjóri í iðnaðarráðuneyt-
inu frá árinu 1999 og settur ráðu-
neytisstjóri í iðnaðar- og við-
skiptaráðuneytum frá 1. janúar
2003.
Tjáir sig ekki
um mál Björns
TEKJUR ríkissjóðs hækkuðu um 55
milljarða á fyrstu ellefu mánuðum
síðasta árs miðað við sama tíma ár-
ið á undan og að frátöldum sölu-
hagnaði. Gjöld jukust á sama tíma
um 22,9 milljarða milli ára. Þetta
kemur fram í greiðsluuppgjöri fyr-
ir fyrstu ellefu mánuði nýliðins árs.
Breyting á handbæru fé frá
rekstri var jákvæð um 21,5 millj-
arða króna á tímabilinu, sem er
42,6 milljörðum betri útkoma en
áætlað var. Útkoman er jafnframt
29,6 milljörðum betri en á sama
tíma 2004. Hreinn lánsfjárjöfnuður
var jákvæður um 70,4 milljarða
króna miðað við 9,6 milljarða á
sama tíma 2004 og fjármunahreyf-
ingar voru jákvæðar um 49 millj-
arða. Þar munar mestu um 66 millj-
arða sölu Landssímans.
55 milljörðum
hærri tekjur