Morgunblaðið - 12.01.2006, Page 43

Morgunblaðið - 12.01.2006, Page 43
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 12. JANÚAR 2006 43 MINNINGAR ✝ Ólafur ÁsgrímurÞórðarson fædd- ist á Laugalandi í Skjaldfannardal í Norður-Ísafjarðar- sýslu hinn 26. apríl 1924. Hann lést á Landspítalanum Hringbraut hinn 4. janúar síðastliðinn. Foreldrar Ólafs voru Halldór Þórður Hall- dórsson, f. 22. nóv- ember 1891, d. 27. maí 1987, bóndi og oddviti á Laugalandi og síðar Laugarholti í Nauteyrar- hreppi og kona hans Helga María Jónsdóttir, f. 2. febrúar 1898, d. 8. apríl 1999. Systkin Ólafs eru Hall- dór, f. 19.9. 1920, d. 4.6. 1995, Ingi- björg, f. 16.3. 1922, Jóhann, f. 25.1. 1927, d. 1.4. 2003, Kristín, f. 12.10. 1928, d. 12.4. 2005, Jón Fanndal, f. 10.2. 1933 og Guðrún, f. 2.5. 1940. Hinn 26. desember 1957 kvæntist Ólafur eftirlifandi eiginkonu sinni Elísabetu Jónu Ingólfsdóttur, frá Hnífsdal, f. 1.8. 1937 en þau hófu sambúð 1954. Foreldrar hennar voru Ingólfur Jónsson, sjómaður í Hnífsdal, f. 11.12. 1900, d. 17.1. 1969 og Guðbjörg Torfadóttir, f. 18. 5. 1900, d. 8.2. 1992. Börn Ólafs og Jónu eru: 1) Halldór Ingi, f. 5.5. 1955, kvæntist Svanhildi Jónsdótt- ur, f. 10.6. 1954 en þau skildu, börn þeirra: a) Elísabet Linda, f. 1973, börn hennar og Einars Inga eru Inga Jóna, f. 1991 og Aron Ingi, f. Henning Sørensen, barn þeirra Nína, f. 2004, Elís, f. 1985 og Ragn- heiður, f. 1994, 5) Atli Árdal, f. 20.5. 1962, kvæntur Sesselju Jónu Ólafs- dóttur, f. 20.12 1968, börn þeirra Elísabet Kristín, f. 1992, Ásgrímur, f. 1999, d. 1999 og Lilja Ósk, f. 2002, 6) Auður Helga, f. 19.12. 1963, gift Guðmundi Valdimarssyni, f. 2. 8. 1963, börn þeirra Thelma Björk, f. 1987, Hermann Freyr, f. 1995, og Ásdís Halla, f. 2001, og 7) Ágúst Heimir, f. 28.1. 1967, kvæntur Rósu Sveinsdóttur, f. 14.11. 1967, börn þeirra Daníel, f. 1996 og Þórður, f. 1998. Ólafur var í Héraðsskólanum í Reykjanesi og stundaði síðan nám í Garðyrkjuskóla ríkisins í Hvera- gerði í tvö ár 1944–1946. Árið 1954 hófu hann og eftirlifandi eiginkona hans búskap á jörðinni Rauðamýri og bjuggu þau þar til ársins 1995 en þá brugðu þau búi og fluttu til Reykjavíkur. Ólafur sat um tíma í hreppsnefnd Nauteyrarhrepps ásamt því að gegna um tíma ýmsum trúnaðarstörfum öðrum fyrir sveit- arfélagið. Búskapur þeirra hjóna óx með árunum í að verða vel á fjórða hundrað ær og 8–9 mjólk- andi kýr. Með stækkandi búi þurfti að ráðast í ræktunarstarf, þar sem móar og mýrar urðu að sléttum túnum sem enn eru nytjuð. Með fram bústörfum kom Ólafur að uppræktun Hvannadalsár og út- leigu hennar. Á níunda áratugnum stóðu Ólafur og eiginkona hans að búháttabreytingu á Rauðamýri með aðild að ferðaþjónustu bænda bæði með útleigu á sumarhúsum og rekstri bensínafgreiðslu. Útför Ólafs verður gerð frá Foss- vogskirkju í dag og hefst athöfnin klukkan 15. 1992, börn hennar og sambýlismanns henn- ar Eðvalds Árna eru Bergur, f. 1996, Júl- íana, f. 1997 og Árni Grétar, f. 2003, b) Ólafur Hallur, f. 1976, dóttir hans er Halla Björg, f. 1994, c) Jón- geir Vignir, f. 1977, börn hans eru Elín Ósk, f. 1999 og Viktor Ívan, f. 2003 og d) Svanur Ingi, f. 1979, í sambúð með Helgu Björk Helgadóttur, börn þeirra Birta Kristín, f. 2003 og Róbert Ingi, f. 2004, sambýliskona Halldórs Inga er Sigríður Helga Einarsdóttir, f. 6. 12. 1967, börn hennar eru Einar Þór, f. 1982, Kristján, f. 1987, Jón Haukur, f. 1989 og Sigrún Ágústa, f. 1995, 2) Guðbjörn Ingólfur, f. 29.4. 1956, kvæntur Hafdísi Heiðarsdóttur, f. 10.10. 1956, börn þeirra Heiðrún Jóna, f. 1974, í sambúð með Andrési Róbert Vilhjálmssyni, börn þeirra Ingólfur Örn, f. 2001, og Kristín Erla, f. 2003, Kolbrún Halla, f. 1982, í sambúð með Elvari Þór Grétarssyni, Guðrún Æsa, f. 1991, 3) Þórir Hvanndal, f. 21.6. 1957, í sambúð með Margréti Kjartans- dóttur, f. 27. 4. 1960, börn þeirra Salvör, f. 1985 og Ólafur, f. 1993, 4) Trausti Hvannberg, f. 27.9. 1959, kvæntur Þuríði Hjartardóttur, f. 10.10. 1961, börn þeirra Nanna Kristjana, f. 1981 í sambúð með Ein í huga mér lifir þín mynd svo heil og sönn. Sem aðeins lítil stund væri mér liðin hjá síðan þú varst hér enn í faðmi mér. Ein í hjarta mér lifa þín orð, þitt vinarþel. Sem aldrei sveik þó ég gæti ei skilið allt sem þú gafst mér þá af hjarta þér. Þó ár og fjarlægð skilji okkur að og enginn geti komið í þinn stað mun samt minning þín lifa á meðan lifi ég, á meðan lifi ég. Og ég þakka vil þá dýru gjöf að lífið leit til mín og leiddi mig til þín. En ár og eilífð skilja okkur að og enginn getur komið í þinn stað, þó skal minning þín lifa á meðan lifi ég, á meðan lifi ég. Og ég þakka vil þá dýru gjöf að lífið leit til mín og leiddi mig til þín. (Friðrik Erlingsson.) Í dag kveð ég ástkæran tengda- föður minn. Eftir langa og erfiða sjúkdómslegu hlaustu loks hvíld frá þínum þrautum. Ég vil þakka þér hve vel þið Jóna tókuð mér fyrir tæpum átta árum, þegar ég kom inn í fjölskylduna með elsta syni ykkar. Auðvitað var ég eins og lítil feimin stúlka við fyrstu kynni, en fljótt fann ég að ekkert var að óttast. Það er svo margt sem ég minnist frá liðnum árum í samvistum með þér að ég á erfitt með að koma að því orðum en þú skilur mig svo vel. Í sumarfríinu mínu þegar við Sig- rún Ágústa komum vestur til ykkar, áttum við yndislega daga saman. Það var tilhlökkun að fara í heita pottinn á kvöldin. Það var svo gott að fá nudd og yl í kroppinn áður en gengið var til hvílu. Ávallt var skammt í glettnina og margt spaugilegt látið fjúka. Þú gast alltaf svarað okkur með skondnum og skemmtilegum svörum. Það var mér mikil gleði að geta orðið að liði þegar þú fékkst að fara heim núna fyrir jólin. Ég tók mér frí frá störfum til að geta verið með þér og aðstoðað svo þú gætir dvalið heima nokkra daga. Þessir dagar og gleðin sem skein úr andliti þínu, munu aldrei líða mér úr minni. Hafðu þökk fyrir allt og allt. Þín Helga. Tengdapabbi var góður maður, skemmtilegur, ákveðinn, notaleg- ur … Hvað er nú þetta, menn verða svo heilagir þegar þeir fara yfir móðuna miklu, heyrði ég Óla ein- hvern tímann segja. Auðvitað er enginn gallalaus en kostir Óla voru margir, já miklu fleiri en nokkrir þrjóskir gallar. Haustið er tíminn – sá tími rifjast nú upp þegar allur barnaskarinn þeirra Óla og Jónu, sem á mínum Rauðamýrarárum var vaxinn úr grasi, kom með fjölskyldur sínar heim í smalamennskur. Ágústi Heimi fylgdu fimm eldri bræður og ein systir, enda var alltaf líf og fjör þegar þau komu saman í Djúpinu. Borgarbarnið, ég, hafði aldrei upp- lifað þennan anda sem þarna ríkti þegar allir kepptust við að koma með kindurnar heim á bæ. Í minn- ingunni hafa öskrin í smölunum breyst í hvatningaróp og skamm- irnar í árangursríkar leiðbeiningar. Niðri við ána sást til tengdapabba, sem á árum áður arkaði dali og fjöll til að smala saman kindum sínum, stjórna úr traktornum, og síðustu búskaparárin sín úr súbarúnum. Tengdamamma allt í öllu, hvort sem var innan dyra eða utan. Minningarnar um smalamennsk- una með fjölskyldunni á Rauðamýri eru mér einstakar. Þessi mikilvægi liður í búskap tengdaforeldra minna var skemmtun í mínum huga. Mér finnst ég heppin að hafa kynnst tengdapabba. Hvort sem ég lít til hlaupanna um fjöllin á eftir Skrámu og Hosu og lömbunum þeirra, bridskvöldanna á Rauða- mýri, ferðalaganna um landið þvert og endilangt, vísnanna eða bara spjallsins yfir kaffibolla við eldhús- borðið, á Rauðamýri og nú síðustu árin í Breiðuvíkinni. Ég er glöð yfir því að synir okkar Ágústs Heimis náðu að kynnast afa Óla og eiga með honum margar og góðar stund- ir. Tengdaforeldrar mínir voru afar samrýndir og því verður söknuður Jónu mikill en rétt er það sem Óli sagði sjálfur: Eitt sinn verða allir menn að deyja, og munum við minn- ast hans með væntumþykju í hjarta. Mína innilegustu samúðarkveðjur til allra aðstandenda. Rósa Sveinsdóttir. Vængbreið þögn hringi hnitar í hverjum staf, sem þú ritar. Óðum gleymast hin gömlu kynni. Gatan er löng heim að Vinaminni. (Þorsteinn Valdimarsson.) Víst er það rétt að margt gleym- ist á langri leið en ekki allt og eitt sem er sterkt í minni mér er gaml- ársbrenna á Sandhólnum nyrst á Langadalsströnd í Ísafjarðardjúpi. Þar er víðsýnt til allra átta, sama hvort horft er til hafs með Bolafjall við Bolungarvík og Snæfjallaströnd sem útverði sitt til hvorrar handar eða inn til landsins með Reiphóls- fjöll og Glámuhálendi í fangi sér. Sé litið til hliðar rís Drangajökull yfir Kaldalóni en við rætur Sandhólsins liggur Ísafjarðardjúp, blátt eða grátt, lygnt eða úfið eftir veðri í hvert sinn. Ekki veit ég hvenær áramóta- brenna var tendruð fyrst þarna á hólnum en hitt veit ég að um ára- mótin sem eru rétt liðin voru fimm- tíu ár frá því ég kom þar fyrst. Þau eru ekki svo langur tími í lífi þjóðar en hjá einstaklingum gerist margt á skemmra skeiði. Vissulega hefur líka sú bylting átt sér stað í þjóðlíf- inu að engum þeim er horfðu inn í logana á Sandhólnum um áramótin 1956–1957 gat órað fyrir. Þá var brennunni svarað með mörgum brennum víðsvegar í Djúpinu. Það logaði bál á Mylluhólnum á Ármúla, á Stöpunum í Bæjum, frá Æðey, á Arnarneshamri og handan Djúps- ins. Flugeldum man ég ekki eftir þá en núna logaði og ljómaði loft yfir Bolungarvík og frá sumarhúsum við Þernuvík en frá Ármúla og Snæ- fjallaströnd bárust engin svör. „Þar ríkir nú auðnin ein.“ Þar hefur líka fækkað því fólki er þarna stóð að verki. Er líka eðlilegt, margir flutt- ir, sumir fyrir fullt og allt, þannig er gangur lífsins og tjáir ekki um að tala. Samt hrekkur maður við og er minntur á þetta lögmál þegar enn einn úr hópnum kveður. Í þetta sinn Ólafur Þórðarson frá Rauðamýri í Nauteyrarhreppi, mágur minn. Hann lést 4. janúar og var einn þeirra er ég sá þarna við brennuna 1956. Komu þau Jóna út að Melg- raseyri til að taka þátt í fjölskyldu- gleðinni. Þetta var löng leið, 20 km akstur eftir gegningar og fjósverk með tvö lítil börn og það þriðja á leiðinni. Litlu drengirnir Halldór og Ingólfur dúðaðir og vafðir í teppi í aftursæti jeppans, engin bílbelti eða barnastólar og stikulausir vegir en það urðu aldrei slys og menn kom- ust með ólíkindum um torfærur all- an ársins hring. Ég man að Helga á Laugalandi horfði á son sinn þegar drengirnir voru bornir sofandi út í bílinn um nóttina og bað hann að aka varlega, „þetta er nú dýrmætt sem þú ert með“. Hann brosti við og smellti kossi á vanga móður sinnar, svo hurfu þau Jóna út í nýársnótt- ina, á Sandhól glytti enn í rauðar glæður. Laugalandsfólkið sem ég kom með fór sína leið upp yfir háls- inn, svo fékk ég fylgd yfir að Skjald- fönn og bauð ekki í grun að ég ætti eftir að eiga heima meðal þessa fólks í tugi ára. Halldór og Ingibjörg elstu systk- inin á Laugalandi báru nöfn föð- urafa og ömmu en Ólafur Ásgrímur nöfn tveggja móðurbræðra efni- legra drengja. Það reyndi snemma á bræðurna Dóra og Óla að taka að sér öll tilfallandi verk eins og þá var siður og þurfti hvorugan að eggja. Fjárgeymslan vetur, vor og haust með óþrjótandi verkefni sem þurfti mikla aðgæslu og harðfengi við og sýna það stuttorðar en gagnyrtar dagbókarfærslur bræðra frá ung- lingsárum þeirra. Heyskap þurfti að sækja út um allar trissur með orfi og ljá og flytja heim á reiðingi. Flutningur og aðdrættir til og frá á „Djúpbátinn“ tvisvar í viku árið um kring bættist við þegar þeim bræðr- um óx fiskur um hrygg en þá var Jóhann, þriðji bróðirinn, kominn til verka og dró ekki úr. Eftir barnaskóla og unglinga- skóla í Reykjanesi lá leið Óla í Garð- yrkjuskólann á Reykjum. Svo stefndi hann á framhaldsnám í garð- yrkju í Ameríku. Hinn stóri heimur beið hans handan við hornið en hér urðu þáttaskil. Lömunarveiki- faraldur sem þá gekk yfir landið breytti öllu. Óli veiktist og ferðin og námið í annarri heimsálfu varð að- eins draumsýn. Það er örugglega erfitt fyrir ungan og hraustan mann að standa allt í einu í þeim sporum að líkamshreysti og þol sé stórlega skert. Garðyrkjustörf voru senni- lega of mikil bakraun og þó að störf bóndans séu það líka, þá varð það niðurstaðan. Þar voru menn einnig sjálfs sín ráðandi. Óli hóf búskap á Rauðamýri með Kristínu systur sinni og Guðmundi Magnússyni manni hennar. Seinna fluttu þau að Melgraseyri en þá var ung stúlka, Jóna Ingólfsdóttir frá Hnífsdal, komin til hans og þau giftu sig 1955. Á Rauðamýri hafði Halldór Jóns- son föðurafi þeirra Laugalands- systkina búið til 1941. Af þeim byggingum er hann reisti af miklum stórhug og atorku naut Óli góðs. En hann stækkaði tún og jók ræktun að miklum mun svo heyskapur var all- ur á ræktuðu landi og þarna komu þau hjónin upp stórum og gervi- legum barnahóp, sjö talsins og má það telja sárabót á þeim missi er Halldór og Ingibjörg afi og amma Óla máttu þola en þau misstu fimm af átta börnum sínum á unga aldri. Það var gott að koma að Rauða- mýri, hjónin gestrisin og veitul. Óli fróður og víðlesinn, hafði gaman af kveðskap og kunni ógrynni lausa- vísna. Hann var um tíma í hrepps- nefnd og skólanefnd Nauteyrar- hrepps enda glöggur og fljótur að átta sig á málum. Afleiðing lömunarveikinnar háðu Óla alla tíð. Það var ekki hans stíll að kvarta, heldur bíta á jaxlinn og harka af sér en þetta réði að lokum að búskap á Rauðamýri lauk og þau Jóna fluttu til Reykjavíkur. Það get- ur verið erfitt að flytja á mölina og yfirgefa sveitina, sjá á bak fjárhópn- um sínum. Óli var fjármaður af lífi og sál, þekkti hverja kind, rakti ætt- ir þeirra langt aftur og þekkti lömb- in af mæðrum þeirra og vissi hvar hver kind átti sína sumarhaga og þetta hefur gengið í arf til sumra barna hans. Seinustu mánuðirnir voru erfiðir, sjúkrahúsdvöl óumflýjanleg en þungbær. Jóna og börnin stóðu trygg og traust við hlið hans eftir bestu getu. Hann komst heim fáeina daga fyrir jólin móti allri von til mikillar ánægju fyrir hann og fjöl- skylduna. Eftir það sætti hann sig við það sem orðið var og þurfti einskis framar að bíða. Halldór afi hans á Rauðamýri sagði að dauðinn væri eins og að ganga inn í annað herbergi og hafa fataskipti. For- eldrar og systkinin þrjú sem á und- an eru farin hafa örugglega beðið hans og rétt honum hendur þegar þangað var komið. Rætur eru sterk- ar og tengsl og frændsemi einnig. Hluti systkinanna á Rauðamýri hafa komið hingað að Laugalandi og tek- ið þátt í leitum. Það er glaður hópur sem fer þar til fjalla á feðra slóðir og mjög í anda Laugalandsbræðra, Dóra, Óla og Jóa, að fylgjast með afkomendum Laugalandssystkin- anna úr Galtarenni og af Þverdals- hæð. Það er komið að leiðarlokum. Ég og fjölskylda mín sendi Jónu og allri fjölskyldunni hlýjar samúðarkveðj- ur og þakkir fyrir góðu minning- arnar frá liðnum árum. Ása Ketilsdóttir. Ólafur Þórðarson frá Laugalandi við Ísafjarðardjúp hóf sem ungur maður búskap á Rauðamýri í Naut- eyrarhreppi. Hann var með fjárbú að mestu, með fjárglöggustu mönn- um og hafði afar vænt fé eins og fleiri bændur sem höfðu afrétt inn á Hvannadal og Lágadal ásamt heið- um þar framar. Hann fékk til sín unga kaupakonu frá Hnífsdal, Jónu Ingólfsdóttur, þá 16 ára að aldri, en hún varð síðan eiginkona hans. Þau eignuðust 7 mannvænleg börn, 6 syni og 1 dóttur. Ólafur var ein- staklega skemmtilegur og orðhepp- inn maður og fluggreindur eins og hann átti kyn til. Það var mjög gest- kvæmt hjá þeim Jónu og Ólafi alla tíð, enda bærinn í þjóðleið, laxveiðiá við túnfótinn og mannmörg fjöl- skylda. Því miður var Ólafur Þórðarson heilsuveill alla tíð, sem hefur heft hans starfsorku því ekki vantaði hann dugnaðinn og viljann. Ég minnist þess er ég var 14 ára gamall að fósturforeldrar mínir, Ólafía og Engilbert á Hallsstöðum, sendu mig, sennilega á reiðhjóli, inn að Rauðamýri til að aðstoða Ólaf vegna 200 lítra olíutunnu, sem hann réði engan veginn við, enda veill í baki. Um það leyti sem búskapur þeirra Ólafs og Jónu stóð í sem mestum blóma voru 20 bæir í byggð og rekstri í Nauteyrarhreppi. Frá Kaldalóni að Ísafjarðará voru það Ármúli, Skjaldfönn, Laugaland, Laugarás, Laugarholt, Vonarland, Melgraseyri, Hamar, Hallsstaðir, Hafnardalur, Nauteyri, Rauðamýri, Tunga, Neðri Bakki, Fremri Bakki, Kirkjuból, Arngerðareyri, Lauga- ból, Múli og Gerfidalur. Í dag eru 6 býli í byggð og rekstri, Skjaldfönn, Laugaland, Laugarholt, Melgras- eyri, Hafnardalur og Nauteyri 2 (fiskeldi). Ekki dugði Inndjúpsáætl- un á sínum tíma til að viðhalda byggð í þessu gjöfula og fagra um- hverfi, þar sem er mestur fallþungi dilka á öllu landinu. Það var mjög gott og hlýtt sam- band milli heimilanna að Rauðamýri og Hallsstöðum alla tíð. Ég vil fyrir mína hönd og fósturbræðra minna Rafns Vigfússonar og Reynis S. Magnússonar senda Jónu, börnum hennar og fjölskyldum, svo og öðr- um venslamönnum samúðarkveðjur við fráfall Ólafs Þórðarsonar. Gylfi Guðjónsson, Mosfellsbæ. ÓLAFUR ÁSGRÍMUR ÞÓRÐARSON Nú legg ég augun aftur, ó, Guð, þinn náðarkraftur mín veri vörn í nótt. Æ, virst mig að þér taka, mér yfir láttu vaka þinn engil, svo ég sofi rótt. (Sveinbjörn Egilsson.) Sofðu rótt elsku afi, Daníel og Þórður. HINSTA KVEÐJA

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.