Morgunblaðið - 27.01.2006, Blaðsíða 54

54 FÖSTUDAGUR 27. JANÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
F
U
N
VELJIÐ HÉR AÐ NEÐAN KVIKMYNDAHÚS OG SÝNINGARTÍMA SEM****
eeee
Ó.Ö.H. / DV
eee
D.Ö.J. / Kvikmyndir.com
FUN WITH DICK AND JANE kl. 3.45, 5.50, 8, 10.10 og 00.15
FUN WITH DICK AND JAN Í LÚXUS kl. 3.45, 5.50, 8, 10.10 og 00.15
THE FOG kl. 8, 10.10 og 00.10 B.I. 16 ÁRA
BROKEBACK MOUNTAIN kl. 5, 8 og 10.45 B.I. 12 ÁRA
CHEAPER BY THE DOZEN 2 kl. 4, og 6
HOSTEL kl. 8 og 10.10 og 00.15 B.I. 16
LITTLE TRIP TO HEAVEN kl. 6 B.I. 14
DRAUMALANDIÐ kl. 4
THE
FOG
Þegar þokan skellur á…er
enginn óhultur!
FÓR BEINT Á TOPPINN
Í BANDARÍKJUNUM!
Sími - 564 0000Sími - 462 3500
N ý t t í b í ó Mögnuð
hrollvekja
sem fær
hárin til
að rísa!
eeee
HJ / MBL
eeee
Dóri DNA / DV
FUN WITH DICK AND JANE kl. 6, 8 og 10
THE FOG kl. 10.40 B.I. 16 ÁRA
MEMOIRS OF A GEISHA kl. 5.20 og 8
FRÁ ÓSKARSVERÐLAUNA-LEIKSTJÓRA "CHICAGO"
STÓRKOSTLEG SAGA UM ÁSTIR OG ÁTÖK BYGGÐ Á HINNI
ÓGLEYMANLEGU METSÖLUBÓK EFTIR ARTHUR GOLDEN
BESTA TÓNLISTIN,
JOHN WILLIAMS
GOLDEN GLOBE
VERÐLAUN
eee
Kvikmyndir.com
ÞAÐ fer ekki milli mála að aðstandendur kvik-
myndarinnar Minningar geisju (Memoirs of a
Geisha), sem gerð er eftir samnefndri metsölubók
eftir Arthur Golden, hafa ætlað sér að búa til ep-
íska og framandi ástarsögu með stórum staf.
Engu er til sparað við að gefa myndinni til-
komumikið heildarútlit, enda ærið verkefni að
endurskapa þann lifandi sagnaheim sem Golden
galdraði fram í bókinni og færa hann upp á hvíta
tjaldið. Útlitshönnunin hefur tekist vel, þetta er
sjónræn, tilkomumikil og ágætlega leikin kvik-
mynd, en þar með eru kostir hennar hér um bil
upptaldir. Kvikmyndin fögur og fíngerð líkt og
geisjan sjálf, en frásögin sjálf er hæggeng, yf-
irdramatísk og jafnvel enn einfeldningslegri og
mótsagnakenndari en skáldsaga Goldens.
Stóran hluta vandans erfir kvikmyndin frá
skáldsögunni, en þar (líkt og í myndinni) segir af
sorgum og sigrum fátæku stúlkunnar Chiyo sem
seld er í geisjuhús þar sem hún síðar er innvígð í
hina ævafornu siði geisjumenningarinnar. Bókin
býr að hluta yfir hrífandi umfjöllun um menning-
arheim, sem segja má að hafi byrjað að líða undir
lok er síðari heimsstyrjöldin skall á og bylgja nú-
tímavæðingar fylgdi síðar í kjölfarið. En lifandi
lýsing skáldsögunnar á list og siðum geisjunnar
verður þó lítið annað en grunnur fyrir meló-
dramatíska Öskubuskusögu þar sem ást og róm-
antík fær að dafna í heimi sem í veruleikanum
snýst um allt aðra hluti. Með því horfir höfund-
urinn að vissu leyti undan, í lýsingu sinni á því
valdakerfi sem geisjan lifir og hrærist innan.
Geisjan ástundar list sína í karlaveldi og hún lifir
á því að skemmta ríkum og valdamiklum körlum
með brothættri fegurðargrímu sinni, þjón-
ustulund og dansi. Hún er háð þessum sömu körl-
um til þess að sjá fyrir sér til lengri tíma litið og
þarf því að finna sér patrón eða danna, ríkan og
valdamikinn (oft giftan) karlmann sem heldur
henni uppi en fær í staðinn kynferðislegan einka-
aðgang að henni. Frásögn bæði bókar og kvik-
myndar er mikið í mun að benda á þann grund-
vallarmun sem er á geisjunni og vændiskonu,
enda er sú síðarnefnda fordæmd af samfélaginu á
meðan geisjan er viðurkennd og hefur þar virð-
ingarsess. Það breytir því þó ekki að geisjan og
vændiskonan eru afsprengi kerfis þar sem ákveð-
inn valdaójöfnuður ríkir og konan selur kynferði
sitt og leikur ákveðið hlutverk kvenleika fyrir
karlinn sem valdið hefur.
Þetta kerfi varpar sagan ljósi á en neitar á sama
tíma að horfast í augu við það til fulls. Sambandi
geisjunnar og patrónsins í Minningum geisju er
snúið upp í rómantíska ástarsögu, þvert á það sem
einkennir þetta samband í raunveruleikanum.
Samband geisju og patróns hennar er fyrst og
fremst viðskiptalegs eðlis og hefur lítið með ást að
gera. Ástarsagan í Minningum geisju er því meló-
dramatísk fantasía – fantasía sem er í besta falli
væmin og bernsk, en í versta falli rómantísk rétt-
læting og upphafning á umræddu kerfi. Í kvik-
myndinni verða hinar ójöfnu valdaastæður elsk-
endanna jafnvel enn ljósari í atriði sem lýsir
fyrstu fundum hinnar barnungu Chiyo og „Stjórn-
arformannsins“ sem hún heillast af þar og þá og
sver þess eið að verða geisja svo hún megi dag
einn njóta athygli hans. Stjórnarformaðurinn er
myndarlegur (leikinn af Ken Watanabe) en ekkert
unglamb, maður á besta aldri sem af óræðum or-
sökum gefur sig að bráðfallegu stúlkubarni á götu
úti. Pedófílían sem svífur hér yfir vötnum er und-
irstrikuð í sjónrænni útfærslu atriðisins, þegar
Stjórnarformaðurinn gefur stúlkunni kirsku-
berjaískrap og hún makar varir sínar út í rauðum
lit og leikur geisju fyrir hann.
Færð inn í ramma vestrænnar Hollywood stór-
fjármagnsmyndar versna hinir mótsagnakenndu
og einfeldningslegu þræðir bókarinnar og ýkjast
upp til muna. Samtöl og frásagnartexti eru ein-
földuð niður í auðskiljanlegt Hollywood-
tungumál, þar sem siðir og venjur eru útskýrðir
vel og vandlega og framvindan fær þar af leiðandi
á sig langdreginn og uppskrúfaðan blæ. Jafnvel sú
innsýn sem sagan á að gefa í japanska geisju-
menninguna verður fölsk, enda er útlit geisjanna
lagað til frá því sem hefðin býður í því skyni að
laga þær betur að vestrænum fegurðarstöðlum.
En að hugmyndafræðilegum vanköntum mynd-
arinnar slepptum, er hún fyrst og síðast allt, allt
of langdregin. Hér hefur staðið til að búa til „list-
ræna verðlaunamynd“ en hvorki sagan né nálg-
unin við hana hefur innstæðu til að uppfylla það
hlutverk.
Geispað yfir geisjum
KVIKMYNDIR
Laugarásbíó og Smárabíó
Leikstjórn: Rob Marshall. Aðalhlutverk: Ziyi Zhang, Ken
Watanabe, Gong Li og Youki Kudoh. Bandaríkin, 145
mín.
Minningar geisju (Memoirs of a Geisha)
Heiða Jóhannsdóttir
„Útlitshönnunin hefur tekist vel, þetta er sjónrænt tilkomumikil og ágætlega leikin kvikmynd, en þar
með eru kostir hennar hér um bil upptaldir,“ segir m.a. í kvikmyndadóminum.
Tónlistarmaðurinn Michael Jack-son reyndi að fela sig fyrir
æsiljósmyndurum í Bahrain en
tókst ekki betur til en svo að hér
birtist myndin. Klæddist hann
hefðbundnum klæðum Arabakonu,
svörtum kufli með blæju fyrir and-
lit, og börn hans báru einnig blæj-
ur. Jackson hefur verið sérlegur
gestur í þessu konungsríki í Persa-
flóanum eftir að hann var sýknaður
af ákærum um barnamisnotkun.
Hann var að koma út úr versl-
anamiðstöð þegar ljósmyndarar sáu
til hans.
Fólk folk@mbl.is
Reuters