Morgunblaðið - 23.02.2006, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 23. FEBRÚAR 2006 11
FRÉTTIR
ÁRNI Magnússon félagsmálaráðherra
sagði á Alþingi í gær að sér væri ekki kunn-
ugt um að ólga hefði gripið um sig meðal
innflytjenda hér á landi vegna birtinga
teikninga af Múhameð spámanni í Jót-
landspóstinum. Þetta kom fram í umræðu
utan dagskrár um stöðu útlendinga hér á
landi.
Hjálmar Árnason, þingmaður Fram-
sóknarflokks, var málshefjandi umræð-
unnar. Hann gerði teikningarnar og birt-
ingu þeirra að umtalsefni og sagði m.a. að
umræðurnar um það snerust um ólíka
menningarheima. „Annars vegar getum
við sagt að þar fari fram sú skoðun að hafa
ómælda virðingu fyrir tjáningarfrelsinu og
hins vegar virðing fyrir umfjöllun um
trúarbrögð. Þar mætast menningarheimar
og ólík sjónarmið. Þessi ólíku viðhorf hafa
leitt til að upp úr sauð og það má segja að
heimurinn óbeint logi af átökum vegna
þessa.“
Félagsmálaráðherra sagði að viðbrögð
fólks um allan heim við birtingu teikning-
anna í Jótlandspóstinum gæfu tilefni til að
fara yfir það hvernig staðan væri hér á
landi. „Við höfum fylgst grannt með mál-
um undanfarnar vikur og samkvæmt þeim
upplýsingum sem ég hef aflað mér er
mönnum ekki kunnugt um að ólga hafi
gripið um sig meðal innflytjenda á Íslandi
vegna þessa máls, eða komið hafi til sér-
stakra árekstra vegna þess.“
Ráðherra fór því næst yfir málefni inn-
flytjenda hér á landi og rifjaði m.a. upp að
hann hefði skipað sérstakt innflytjendaráð
sl. haust. Það ráð væri nú m.a. að vinna að
verkáætlun og forgangsröðun verkefna.
Auk þess sagði hann að nú væri í undirbún-
ingi stofnun samráðshóps trúfélaga á Ís-
landi, m.a. með þátttöku þjóðkirkjunnar og
Alþjóðahússins. Stefnt væri að því að öllum
skráðum trúfélögum yrði boðin þátttaka.
Ekki kunn-
ugt um
ólgu meðal
innflytjenda
„MARKMIÐ málþingsins er að skoða stöðu
Greiningarstöðvarinnar í fortíð, nútíð og fram-
tíð frá sjónarhóli stofnunarinnar, neytenda
þjónustunnar og ráðuneytisins,“ segir Stefán J.
Hreiðarsson, forstöðumaður Greiningar- og
ráðgjafarstöðvar ríkisins, en stöðin fagnar 20
ára afmæli sínu með málþingi á Grand hóteli á
morgun milli kl. 13 og 15 og er málþingið öllum
opið. Árni Magnússon félagsmálaráðherra set-
ur málþingið, en síðan taka fræðimenn og að-
standendur til máls.
„Ásgeir Sigurgestsson, sálfræðingur og fyrr-
verandi framkvæmdastjóri Greiningarstöðvar-
innar, mun fara yfir sögu stofnunarinnar,
hvernig stöðin varð til, hvers vegna menn fóru
þessa leið á sínum tíma og hvernig þróunin hafi
verið á sl. 20 árum. Síðan ætlar dr. Tryggvi Sig-
urðsson, yfirsálfræðingur stofnunarinnar, að
ræða þá hugmyndafræði sem er undirstaða
starfsemi stofnunarinnar, en hún er að greining
sem leiðir til markvissrar ráðgjafar og íhlut-
unar skipti verulegu máli fyrir skjólstæðinga
hennar, bæði hvað varðar aðlögun fjölskyldunn-
ar að breyttum aðstæðum og ekki síður með því
að stuðla að bættum framtíðarhorfum fyrir
barnið.
Við ætlum að fá fram sjónarmið foreldris á
málþinginu, Gerðar A. Árnadóttur, sem nýlega
varð formaður Þroskahjálpar, en hún mun fjalla
um stofnunina frá sjónarhóli neytenda. Kári
Stefánsson, forstjóri Íslenskrar erfðagreining-
ar, mun fjalla um mikilvægi rannsókna í starf-
semi stofnunar sem Greiningarstöðvar, en
Greiningarstöðin er í samstarfi við ÍE um víð-
tæka rannsókn á eðli og erfðum einhverfu og
skyldra raskana.
Loks mun Þór G. Þórarinsson, skrifstofu-
stjóri fjölskylduskrifstofu í félagsmálaráðu-
neyti, fjalla um framtíðarsýn ráðuneytisins í
þessum málaflokki og hlutverk Greiningar-
stöðvarinnar til framtíðar,“ segir Stefán.
tilvísunum á stofnunina, vegna barna með al-
varlegar þroskaraskanir sem eiga á hættu að
verða fötluð á fullorðinsárum, hefur fjölgað gíf-
urlega á síðustu árum,“ segir Stefán og tekur
fram að sökum þessa séu nú yfir 200 börn á bið-
lista. Spurður um ástæðu þessarar fjölgunar til-
vísana segir Stefán þar um að ræða nokkra
samverkandi þætti, s.s. betri greiningartæki ut-
an stofnunarinnar sem og aukna vitund og
þekkingu á gildi þess að skilgreina vanda og
taka á honum snemma til þess að efla barnið til
framtíðar.
Vonar að hægt verði að koma
biðlistum í jafnvægi eftir 2–3 ár
Inntur eftir því hvort og hvenær séð verði
fyrir endann á biðlistanum segist Stefán gera
sér vonir um að hægt verði að koma biðlistum
stofnunarinnar í jafnvægi eftir tvö til þrjú ár
miðað við áframhaldandi uppbyggingu. „Fyrir
tveimur árum mátum við í samstarfi við félags-
málaráðuneyti það sem svo að við þyrftum 12
stöðugildi á fjórum árum til viðbótar við þann
mannafla sem við höfðum þá. Við erum hálfn-
aðir á þeirri leið, þ.e. búin að fá sex ný stöðu-
gildi, og reiknum með því að við fáum viðbót-
arstöðugildi á næstu og þarnæstu fjárlögum.“
Spurður hver framtíðarsýn hans sé fyrir
Greiningarstöðina segist Stefán sjá fyrir sér að
stöðin verði sérhæfðari og geti í auknum mæli
farið að sinna rannsóknum og fræðslustarfi.
„Ég sé fyrir mér í framtíðinni að við sinnum
mest þeim börnum sem eru með tiltölulega
sjaldgæfar eða flóknar fatlanir. Einnig sé ég
fyrir mér að hægt verði að efla samvinnuna við
aðra aðila, t.d. greiningarteymi sveitarfélaga og
heilbrigðiskerfis, þannig að hægt verði að sinna
börnum sem glíma við algengari fatlanir, í nær-
samfélagi barnanna. Þannig myndum við virka
fremur sem nokkurs konar bakhjarl eða móð-
urskip fyrir greiningar- og ráðgjafarteymi utan
stofnunarinnar, auk þess að þjóna þeim börnum
sem búa við sjaldgæfari eða alvarlegri fatlanir,“
segir Stefán að lokum.
Að sögn Stefáns er Greiningarstöð ríkisins
landsstofnun á vegum félagsmálaráðuneytis,
sem starfar að velferð fatlaðra barna og fjöl-
skyldna þeirra. „Á Greiningarstöð starfa nú
rúmlega 40 manns úr flestum stéttum sem
koma að málefnum barna með þroskafrávik og
fatlanir. Þar fer fram greining á eðli og umfangi
fötlunar og lögð á ráðin um aðgerðir til að
minnka áhrif hennar á líf barnsins og fjölskyld-
unnar til framtíðar. Börnum er vísað þangað
m.a. af barnalæknum og ráðgjöfum skóla og
leikskóla, þegar grunur hefur vaknað um
þroskahömlun, hreyfihömlun eða einhverfu, og
koma þangað börn af öllu landinu,“ segir Stefán.
Sífellt aukin eftirspurn eftir
þjónustu stofnunarinnar
Aðspurður segir Stefán stöðinni árlega ber-
ast um 250 nýjar tilvísanir. „Okkar þjónusta
hefur orðið eftirsóttari á síðari árum, þannig að
Málþing í tilefni af 20 ára afmæli Greiningar- og ráðgjafarstöðvar ríkisins
Aukin meðvitund um gildi þess
að taka snemma á vandanum
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
Stefán J. Hreiðarsson, forstöðumaður
Greiningar- og ráðgjafarstöðvar ríkisins.
Morgunblaðið/ÞÖK
ALÞJÓÐAHÚS og Lands-
virkjun hafa gert með sér
samning um að auka umræðu
og fjölga viðburðum sem tengj-
ast fjölmenningu á Íslandi.
Fyrsta skrefið í samstarfinu er
tekið á Þjóðahátíð, 26. febrúar,
en Landsvirkjun mun styrkja
hátíðina og jafnframt standa
fyrir myndasýningu um mann-
lífið á Kárahnjúkum á hátíð-
inni. Þá ætla Landsvirkjun og
Alþjóðahús að vinna saman að
undirbúningi sýningar og fjöl-
breyttum viðburðum í Ljósa-
fossstöð við Sogið í sumar sem
minna eiga á málefni innflytj-
enda og hinar ýmsu hliðar fjöl-
menningar á Íslandi. Síðast en
ekki síst er stefnt að því að
halda námskeið um menning-
arfærni fyrir starfsmenn
Landsvirkjunar, segir í frétta-
tilkynningu.
Þjóðahátíð Alþjóðahússins,
sem nú er haldin í þriðja skipt-
ið, verður að þessu sinni haldin
í Blómavalshúsinu við Sigtún í
Reykjavík. Þar mun fólk frá
yfir 30 löndum kynna uppruna
sinn og menningu og spjalla
við gesti. Opnað verður mark-
aðstorg og skemmtiatriði verða
á sviði allan daginn. Hátíðin er
haldin í tengslum við Vetrar-
hátíðina.
Einar Skúlason, framkvæmdastjóri Alþjóðahússins, og Friðrik
Sophusson, forstjóri Landsvirkjunar, undirrita samninginn.
Landsvirkjun og Al-
þjóðahús í samstarf
„VIÐ höfum talað um það í nokkur
ár að skattar hafi hækkað, sér í lagi á
lægstu laun ellilífeyrisþega, þ.e.
grunnlífeyri, tekjutryggingu og
skertan tekjutryggingarauka,“ segir
Ólafur Ólafsson, formaður Lands-
sambands eldri borgara (LEB).
Í fréttatilkynningu kemur fram að
LEB hafi lagt fram ítarleg gögn
mörg undanfarin ár um að skatt-
byrði allflestra eldri borgara hafi
þyngst frá 1995 og ennþá meira frá
1988. Byrðin hefur aukist mest hjá
þeim sem hafa lægstu ellilaunin.
„Allflestir, er kynnt hafa sér útreikn-
inga okkar, þar á meðal prófessorar
við HÍ, sérfræðinefnd heilbrigðis-
ráðuneytis, fjármálaráðuneytis og
Landssambands eldri borgara hafa
komist að framangreindri niður-
stöðu.
Í samtali ríkisskattstjóra við NFS
24. janúar s.l. kom fram að að hans
áliti séu upplýsingar um aukna
skattheimtu réttar. Ríkisskattstjóri,
sem hefur mest vit á þessu, sagði að
rýrnun persónuafsláttar leiddi til
meiri skattbyrði á lægri tekjur. Í
þeim hópi eru allflestir ellilífeyris-
þegar. Ljóst er að nú þarf ekki frek-
ari vitna við. Krafa LEB er því að
stjórnvöld hefjist nú þegar handa við
að auka kaupmátt ellilífeyrisþega
eftir skatta.“
Ólafur sagði að þótt álagning-
arprósenta skatta hefði vissulega
lækkað á undanförnum árum hefðu
skattleysismörkin staðið í stað að
raungildi. „Skattleysismörkin ættu
nú að vera 107 þúsund krónur en eru
79 þúsund,“ sagði Ólafur. „Fyrir fólk
á bótum þýðir þetta gífurlega mikið.
Það er að borga stærri hlut af
tekjum sínum í skatt en áður.“
Ólafur sagði að menn hefðu deilt
um þetta atriði og margir komist að
sömu niðurstöðu og LEB eftir að
hafa skoðað málið. „Sérstaklega má
benda á að ríkisskattstjóri hefur gef-
ið yfirlýsingu um að skattar hafi
hækkað, sérstaklega á lægstu laun.“
LEB hefur ekki fengið þann
stuðning sem það hefur óskað eftir í
baráttu sinni, að minnsta kosti ekki
hjá fjármálaráðuneytinu, að sögn
Ólafs. Samráðsnefnd ráðuneyta fjár-
mála og heilbrigðis- og trygginga-
mála og LEB hefur hafið störf og er
stefnt að því að hún ljúki störfum á
hausti komanda. „Við teljum nauð-
synlegt að sannleikurinn komi í ljós
og menn bregðist þá við honum. Ég
trúi ekki öðru,“ sagði Ólafur.
Landssamband eldri borgara segir skattbyrði hafa þyngst
Skattar hafa hækkað,
einkum á lægstu laun
RÍKISSKATTSTJÓRI sendi frá sér
yfirlýsingu í gær í tilefni af frétta-
tilkynningu Landssambands eldri
borgara og fréttaflutningi RÚV 22.
febrúar 2006. Þar segir m.a.:
„Í morgunfréttum RÚV í dag, 22.
febrúar, er því haldið fram að rík-
isskattstjóri hafi staðfest útreikn-
inga Landsambands eldri borgara
þess efnis að skattbyrði flestra eldri
borgara hafi þyngst. Er sú frétt
byggð á fréttatilkynningu LEB
dags. 21. febrúar 2006. Af þessu til-
efni vill ríkisskattstjóri taka eftirfar-
andi fram.
Ríkisskattstjóri hefur ekki lagt
mat á útreikninga LEB eða annarra
í þessu efni og ekki staðfest eða
hafnað niðurstöðum þeirra eða ann-
arra í þeirri umræðu um skattbyrði,
sem fram hefur farið. Þá er ekki rétt
sem lesa má út úr fréttatilkynningu
LEB að gögn þess efnis sé að finna á
heimasíðu RSK.“
Í yfirlýsingunni er vísað til þess að
ríkisskattstjóri hafi í nokkur ár birt á
heimasíðu sinni ítarlegar upplýsing-
ar um álagða skatta, skattstofna o.fl.
Upplýsingarnar séu öllum aðgengi-
legar og hverjum sem er frjálst að
nota þær. Það geri embættið hins
vegar ekki ábyrgt fyrir þeim niður-
stöðum sem þessir aðilar kunna að fá
úr útreikningum sínum eða þeirri
túlkun sem þeir kunna að leggja í
þær.
Ríkisskattstjóri ekki lagt
mat á útreikninga LEB