Morgunblaðið - 12.06.2006, Blaðsíða 22

Þrír nýir ráðherrar koma inn í ríkisstjórn Framsóknarf
22 MÁNUDAGUR 12. JÚNÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
að við höfum
verið í stærstu
stórfram-
kvæmdum Ís-
landssögunnar.
Þær hafa náð
hámarki og nú
fer að sjást fyrir
endann á þeim.
Meðan á því
stendur er ekki skrýtið að athyglin
beinist að þeim og fólk segi að þetta
séu allt of miklar framkvæmdir og
stjórnvöld hafi gleymt náttúru
landsins og umhverfissjón-
armiðum. Ríkisstjórnin hefur um-
gengist landið af fullkominni virð-
ingu. Það var mjög vandaður
undirbúningur í aðdraganda þess-
ara framkvæmda vegna tillits til
náttúruverndarsjónarmiða. […]
Ríkisstjórnin hefur verið mjög var-
kár og mjög málefnaleg í allri sinni
umfjöllun um þessi mál og þeirri
stefnu verður haldið áfram. Það
eru hins vegar öfgar ef menn vilja
halda því fram fyrir alþjóð að
stjórnin hafi farið einhvern veginn
offari í þessum málum. Það er
rangt.“
Jón segir að fara eigi varlega í
allar slíkar framkvæmdir og það
hafi ætíð verið gert.
„Ef menn koma nú fram og segja
að við þurfum að fara betur yfir
þetta ferli og herða skrúfurnar í
því er sjálfsagt að gera það. Það
þarf jafnan að gera við öll kerfi –
viðhafa stöðuga endurskoðun og
umbætur.“
Skoða á öll sjónarmið
Síðustu misserin hafa komið
fram hugmyndir um sameiningu
Seðlabankans og Fjármálaeftirlits-
ins á nýjan leik. Í Morgunblaðinu 1.
maí sl. var haft eftir Valgerði
JÓN Sigurðsson seðlabankastjóri,
verður nýr iðnaðar- og við-
skiptaráðherra í ráðuneyti Geirs H.
Haarde, en hann mun láta af störf-
um í bankanum í næstu viku. Eins
og fram kom í Morgunblaðinu í gær
bar breytingarnar á starfsvett-
vangi Jóns brátt að. Þannig vissi
hann ekki að hann myndi taka við
ráðuneytinu fyrr en á föstudaginn.
Aðspurður um þá ákvörðun sína að
koma nú inn í stjórnmálin sagði
Jón, að honum fyndist þetta skylda
sín.
Í samtali við Morgunblaðið sagði
Jón að nú væri mikila þensla í hag-
kerfinu og efla þyrfti stöðugleika.
Fyrirhugaðar skattalækkanir sem
ríkisstjórnin hefur boðað hafa verið
í umræðunni en Jón segir þær ekki
meginatriðið.
„Meginatriðið er hlutfallið milli
tekna og útgjalda ríkissjóðs,
stærstu sveitarfélaganna og hinna
helstu opinberu stofnana. Rík-
issjóður stendur mjög vel. Aðal-
atriðið við skattabreytingar er í
fyrsta lagi hvaða áhrif þær hafa á
þetta hlutfall milli tekna og út-
gjalda og í öðru lagi hvaða áhrif
þær hafa á eftirspurnarmyndunina
í hagkerfinu. Það er engin ástæða
til þess að vera á móti skattabreyt-
ingum. Það þarf einfaldlega að
meta aðstæður,“ segir Jón.
Fara verður varlega
í allar framkvæmdir
Um viðhorf sín til stóriðjufram-
kvæmda segir Jón að allir hafi vitað
það fyrirfram hvað myndi fylgja
þessum framkvæmdum meðan þær
stæðu yfir.
„Við verðum að hafa það í huga
Sverrisdóttur, fráfarandi i
og viðskiptaráðherra, að h
ekki hlynnt þeim hugmynd
það segir Jón að skoða eigi
armið og mjög mikilvægt s
þetta í stöðugri endurskoð
geti vel séð það fyrir sér að
an muni kenna okkur að sk
samlegt væri að breyta ver
ingu og samstarfi stofnana
auka skipulagstengsl þeirr
„Meginsjónarmiðið er að
það skipulag og það verkla
skilar bestum árangri á hv
tíma. […] Mér finnst mjög ó
samlegt að hafa fasta móta
un á því þegar verið er að ö
reynslu af þessu kerfi. Við
alltaf að vera tilbúin í brey
og verðum að hafa það í hu
lifum við í frjálsu hagkerfi
frjálsu fjármálakerfi. Það e
komnir sterkir fjármálaleg
frjálsir aðilar sem vinna á m
aðnum en þá verða eftirlits
anirnar einnig að vera snar
snúningum. Menn eru að ið
frelsi en það er alltaf umbr
og alltaf ófyrirsjáanlegt.“
Útilokar ekki framboð
Í samtali við Morgunblað
útilokaði Jón ekki framboð
manns Framsóknarflokksi
sagðist hafa haft um nóg an
hugsa síðustu klukkustund
Það hefði hins vegar ekker
vera með framboðsyfirlýsi
„Við það að fara út úr Se
anum yfir í ráðherrastól og
pólitíska vettvang þá er ég
búinn að segja A og ég ver
tilbúinn til þess að segja all
rófið ef því er skipta. Það þ
ekkert að vera með hálfkák
[…] Ég vinn öll þau verk se
verða falin – það er skylda
„Ég vinn öll þau verk
sem mér verða falin“
Eftir Þóri Júlíusson
thorirj@mbl.is
Eftir Örnu Schram
arna@mbl.is
JÓN Kristjánsson, fráfarandi fé-
lagsmálaráðherra, segir að hann
hafi fyrst hugleitt að láta af ráð-
herradómi þegar ljóst hafi verið
að hrókeringar yrðu í ríkisstjórn.
Hann hafi síðan tilkynnt Halldóri
Ásgrímssyni, formanni Framsókn-
arflokksins, ákvörðun sína á föstu-
dag. Jón hyggst ekki bjóða sig
fram að nýju í næstu alþingiskosn-
ingum.
„Miklar sviptingar hafa verið að
undanförnu og þá fara menn auð-
vitað að hugsa um stöðu sína og
flokksins og hvernig best sé að
stýra málum út kjörtímabilið,“
sagði Jón á laugardag. „Ég ákvað
því, í ljósi þess að ég ætla ekki að
gefa kost á mér, eftir þetta kjör-
tímabil, að stíga til hliðar núna og
gefa öðrum tækifæri til þess að
taka þátt og berjast áfram. Ég til-
kynnti því Halldóri að ég væri
tilbúinn til þess að stíga af skút-
unni. Ég ætla þó
að vera þing-
maður áfram og
standa þá vakt
út kjör-
tímabilið.“
Jón er fæddur
árið 1942 og
hann kom fyrst
inn á þing sem
varaþingmaður árið 1978. Hann
var varaþingmaður í um sex ár og
tók sæti sem aðalmaður um ára-
mótin 1984/1985. Hann er því bú-
inn að vera þingmaður í rúmt 21
ár. Hann tók við ráðherradómi í
heilbrigðis- og trygginga-
málaráðuneytinu fyrir fimm árum,
og varð félagsmálaráðherra fyrr á
þessu ári, þegar Árni Magnússon
lét af ráðherradómi.
Þegar Jón er spurður hvort
átökin innan Framsóknarflokksins
að undanförnu hafi verið erfið
segir hann: „Ég væri ekki hrein-
skilinn ef ég segði að þetta hefði
verið léttur tími. Jú, þetta hefur
verið mjög erfitt.“ Hann s
innanflokksátök séu alltaf
„En þau eru að baki og me
búnir að endurskipuleggja
Ég hef trú á því að menn n
um sínum og að þessi átök
baki.“
Jón segir að það séu mik
mót að Halldór skuli vera
hverfa af vettvangi stjórn
anna. „Við höfum verið sa
mjög lengi. Ég hóf fyrst af
pólitík fyrir austan um þa
sem Halldór byrjaði. Við e
búnir að vera saman í þess
32 ár. Og þetta eru viðbrig
okkur báða.“
Halldór hefur tilkynnt a
ætli að afsala sér þingmen
loknu flokksþingi, sem hal
verður þriðju helgina í ágú
ar Halldór er farinn, segir
verða ekki nema þrír þing
þingi, sem voru þegar ég b
þ.e. Steingrímur J. Sigfúss
Halldór Blöndal og Jóhann
urðardóttir.
Verður ekki í framboði í n
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Geir H. Haarde, formaður Sjálfstæðisflokksins, tekur við forsætisráðherraembættinu. Halldór
BREYTINGAR Á RÍKISSTJÓRN
Það var snjall leikur hjá Hall-dóri Ásgrímssyni, fráfarandiforsætisráðherra, að velja
Jón Sigurðsson, seðlabankastjóra,
til þess að gegna embætti iðnaðar-
og viðskiptaráðherra í nýju ráðu-
neyti, sem Geir H. Haarde mun
mynda á fimmtudag.
Valið á Jóni Sigurðssyni í þetta
embætti mun efla ráðuneytið mjög.
Hinn nýi ráðherra kemur með
þekkingu og reynslu úr Seðlabank-
anum, sem mun nýtast vel. Í raun
og veru er búið með þessari
ákvörðun að mynda nýja og sterka
víglínu í efnahagsmálum, þar sem
eru Geir H. Haarde, verðandi for-
sætisráðherra, Jón Sigurðsson,
verðandi iðnaðar- og viðskiptaráð-
herra og Davíð Oddsson, formaður
bankastjórnar Seðlabankans.
Allir þessir menn búa yfir víð-
tækri þekkingu á efnahags- og at-
vinnumálum þjóðarinnar, ýmist
vegna sérþekkingar eða fenginnar
reynslu.
Á næstu mánuðum og misserum
skiptir miklu máli að ná verðbólg-
unni niður á viðunandi stig. Jafn-
framt er mikilvægt að kjarasamn-
ingar á vinnumarkaði fari ekki úr
skorðum. Loks bíður bankanna það
risavaxna verkefni að endurfjár-
magna sig fyrir árslok 2007 vegna
upphæða, sem nema jafnvirði allra
eigna íslenzka lífeyrissjóðakerfis-
ins.
Sennilega hefur þessi pólitíska
víglína í efnahagsmálum sjaldan
verið jafn sterk og nú. Þetta er sú
breyting, sem skiptir mestu máli í
þeim breytingum á ríkisstjórn, sem
tilkynntar voru í fyrradag.
Jón Kristjánsson, fráfarandi fé-
lagsmálaráðherra, hverfur nú úr
ríkisstjórn að eigin ósk. Jón hefur
verið einstaklega farsæll í ráð-
herrastörfum sínum. Þeir sem til
hans hafa leitað hafa fundið, að þar
fer maður, sem vill af einlægni
leysa þau vandamál, sem við honum
blasa. Það er ekki auðvelt verk að
sitja í ríkisstjórn sem heilbrigðis-
ráðherra eins og Jón Kristjánsson
gerði árum saman á mjög erfiðum
tíma í heilbrigðismálum. Engu að
síður hvarf hann frá því embætti
með þeim hætti að þeir sem til hans
höfðu leitað báru til hans góðan
hug.
Það segir nokkra sögu um óeig-
ingjarna afstöðu Jóns Kristjánsson-
ar til stjórnmálaþátttöku sinnar, að
hann óskar eftir því að hverfa nú úr
ríkisstjórn. Hann hefur ákveðið að
bjóða sig ekki fram á ný til þing-
mennsku og telur þá heppilegra
fyrir flokk sinn, að annar einstak-
lingur, sem sækist eftir endurkjöri
á næsta ári, fái tækifæri til að sýna
hvað í honum býr í ráðherraemb-
ætti.
Vegur Sigríðar Önnu Þórðardótt-
ur hefur aukizt mjög þann tíma,
sem hún hefur gegnt ráðherraemb-
ætti og mun styrkja hana í stjórn-
málabaráttunni í komandi prófkjöri
og þingkosningum. Þar sem stjórn-
arflokkarnir tóku ákvörðun um að
hverfa til hinna upphaflegu samn-
inga, sem gerðir voru í framhaldi af
þingkosningunum 2003, var ekki við
öðru að búast en Sigríður Anna
hyrfi úr ríkisstjórn en hún hefur
rækt ráðherrastarfið með þeim
hætti að eftir hefur verið tekið.
Þau Jónína Bjartmarz og Magnús
Stefánsson fá nú tækifæri til að
sýna hvað í þeim býr, sem er mik-
ilvægt fyrir þau bæði fyrir komandi
þingkosningar.
Í umræðum um þessar breyting-
ar í ljósvakamiðlum í fyrradag var
orð á því haft að tíðar breytingar
væru í ríkisstjórninni. Það er óneit-
anlega athyglisvert að fylgjast með
umræðum sem þessum. Yfirleitt
hefur verið haft orð á því, að ráð-
herrar ríghaldi í stóla sína og að
æskilegt væri að tíðari breytingar
yrðu í ráðherraembættum eins og
gjarnan vill verða í nágrannalönd-
um okkar. Um leið og vísbendingar
sjást um þá sömu þróun hér byrja
menn að kvarta yfir of tíðum breyt-
ingum í ráðherrastólum!
Hins vegar má segja, að breyt-
ingar sem þessar séu of lítið not-
aðar til þess að flytja ráðherra á
milli embætta. En það fer auðvitað
eftir aðstæðum hverju sinni hvort
það sé heppilegt. Það blasir t.d.
ekki við að skynsamlegt hefði verið
að koma af stað einhverri hringekju
með ráðherrastóla Sjálfstæðis-
flokksins.
Einhverjir kunna að segja sem
svo, að æskilegt hefði verið frá
sjónarhóli Sjálfstæðisflokksins að
brjóta upp samningana við Fram-
sóknarflokkinn frá 2003. En hvaða
vit er í slíku tæpu ári fyrir kosn-
ingar?
Þegar á heildina er litið verður
ekki annað séð en að stjórnarflokk-
arnir hafi leyst vel úr þeirri óvissu,
sem upp kom í kjölfar þeirrar
ákvörðunar Halldórs Ásgrímssonar
að hverfa af vettvangi stjórnmál-
anna. Og að Framsóknarflokknum
hafi tekizt vel til við að leysa úr
sínum innri málum eftir þá upp-
lausn, sem skyndilega blasti við
annan í hvítasunnu.
Það mátti skilja ummæli Geirs H.
Haarde, verðandi forsætisráðherra,
í Kastljósi Sjónvarpsins í fyrra-
kvöld á þann veg, að hann væri
bjartsýnn á að samkomulag tækist
á milli aðila vinnumarkaðar og
þeirra sameiginlega og ríkisstjórn-
ar. Slíkt samkomulag hefði mikla
þýðingu fyrir það, sem framundan
er.
Framtíð varnarmálanna er enn í
óvissu. Valgerður Sverrisdóttir,
hinn nýi utanríkisráðherra skýrði
frá því í gær, að Geir H. Haarde
mundi leiða umræður um þau mál
til þess að tryggja samfellu í þeim.
Það er skynsamleg ákvörðun og
æskilegt að þeim verði lokið, sem
fyrst. Grundvallaratriðin eru ljós.
Bandaríkjamenn eru að hverfa á
braut. Björn Bjarnason, dómsmála-
ráðherra, hefur þegar gert ráðstaf-
anir til að efla þyrlusveit Landhelg-
isgæzlunnar, þannig að uppbygging
öflugrar björgunarsveitar á okkar
eigin vegum er vel á veg komin.
Þegar á heildina er litið er rík-
isstjórnin því nokkuð vel í stakk
búin til þess að takast á við þau
verkefni, sem framundan eru.