Morgunblaðið - 18.07.2006, Blaðsíða 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 18. JÚLÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Enn gerir ráðherrann rósir. Hann segir að þú sparir ríkinu glás, herra bæjarstjóri, með því að þiggja
veltiuggalausa innanfjarðarferju handa lýðnum, á þessari hættulegustu siglingaleið heimsins.
Frá því haustið 2003hafa vetnisknúnirstrætisvagnar,
sem aka um götur Reykja-
víkur og fylltir eru af vetni
á vetnisstöð í Árbænum,
vakið mikla athygli er-
lendra og innlendra blaða-
manna. Rekstur vagn-
anna, sem er liður í
Evrópusambandsverkefn-
inu ECTOS, er í höndum
fyrirtækisins Íslenskrar
nýorku sem er í meiri-
hlutaeigu íslenskra orku-
fyrirtækja.
Upphaflega átti að
hætta rekstri vagnanna í
lok síðasta árs en nú hefur verk-
efnið verið framlengt til janúar
2007. Að sögn Jóns Björns Skúla-
sonar, framkvæmdastjóra Ís-
lenskrar nýorku, er næsta skref
að prófa vetni í fólksbílum og bát-
um hér á landi.
„Við höfum reynslu af vögnun-
um en bílar eru hinsvegar að koma
meira inn á markaðinn og frá ýms-
um framleiðendum. Við teljum
nauðsynlegt að halda áfram að
byggja upp þá þekkingu með því
að fá hingað flota af hefðbundnum
bílum. Samfara því myndum við
vilja setja litla vél um borð í bát,“
segir Jón Björn um næstu vetn-
isverkefni fyrirtækisins.
Framleiðendur áhugasamir
„Við teljum að reynslan sem við
gætum fengið út úr slíku báta-
verkefni gæti orðið gríðarlega
mikilvæg í framtíðinni. Það hefur
lítil áhersla verið lögð á bátana.
Pólitíkusar horfa meira beint út
um gluggann hjá sér og sjá meng-
unina sem er að kæfa íbúana og
vilja leysa þann vanda. En ef mað-
ur hugsar um gróðurhúsaáhrifin
almennt skiptir náttúrulega engu
máli hvar þessi mengun fer út í
loftið,“ segir Jón Björn.
Bílaframleiðendur eru þegar
farnir að huga að vetninu sem
orkugjafa og nýverið lýsti General
Motors því yfir að árið 2010 ætli
fyrirtækið sér að hafa þróað vél-
búnað sem geri því kleift að hanna
samkeppnishæfa vetnisbíla. Sem
lið í þeirri þróun þurfa framleið-
endurnir að fá reynslu af notkun
vetnisvéla. Framleiðendurnir eru
því tilbúnir að leggja til bílaflota
til ákveðinna verkefna og fá í stað-
inn upplýsingar um reynslu
bílanna. Slík verkefni hafa þegar
farið af stað í Þýskalandi og
Bandaríkjunum og fljótlega bæt-
ist Noregur í hópinn.
Fjármagn vantar
Kostnaðurinn liggur hinsvegar
alls ekki allur í bílunum sjálfum
heldur einnig í framleiðslu vetn-
isins og dreifingu þess. Framleið-
endurnir eru ekki endilega tilbún-
ir að taka þann kostnað á
herðarnar og því liggur mikið fjár-
mögnunarstarf fyrir höndum sé
vilji til að koma slíku verkefni á
koppinn.
„Það má segja að við teljum
okkur fullvissa um að við getum
búið til verkefni að því gefnu að
það verði fjármagnað. Eins og
alltaf leitum við eftir fé erlendis.
Við teljum einnig að innlendir að-
ilar verði að koma að fjármögnun.
Það liggur ljóst fyrir að hingað til
hafa yfir 70% af heildarkostnaði
við vetnisverkefni á Íslandi verið
fjármögnuð erlendis frá. Það er
erfitt að réttlæta að erlendir að-
ilar fjármagni vetnisþróun Ís-
lands,“ segir Jón Björn um þenn-
an hluta starfseminnar.
„Hingað til hafa samskipti okk-
ar við hið opinbera alltaf verið á
jákvæðum nótum. Það liggur samt
ljóst fyrir að til þess að taka næstu
skref þarf að koma fjármagn frá
opinberum aðilum á Íslandi,“ seg-
ir Jón Björn er hann er spurður að
því hvort tregða sé á fjárveiting-
um frá hinu opinbera vegna vetn-
isrannsókna. Hann bætir einnig
við að upphæðirnar þurfi ekki að
vera mjög háar og að ríkið þyrfti
ekki að eyða nema hluta þeirra
peninga sem það hefur aflað í
formi skatta vegna olíuhækkana
til að tryggja frekari vetnisrann-
sóknir á landinu.
Ísland er einstakt
„Ef við ætlum að vera með í
þessum leik þurfum við að taka
virkan þátt,“ segir Jón Björn og
bætir við að fá svæði bjóði upp á
jafngóða kosti og Ísland. „Ísland
er eini staðurinn sem bifreiða-
framleiðandi eins og Daimler
Chrysler getur sannanlega sagt
að bílarnir þeirra mengi ekki
neitt, og þá er meðtalin orkufram-
leiðslan. Hér geta menn hoppað
beint yfir í grænt samgöngukerfi
og þetta hefur vakið mikla athygli
erlendis,“ segir Jón Björn að lok-
um.
Að sögn Baldurs Péturssonar,
deildarstjóra í viðskipta- og iðn-
aðarráðuneytinu, krefst þróun
sem varðar nýja orkugjafa alltaf
samstarfs milli einkaaðila og op-
inberra aðila. „Starfsskilyrði á
þessum vettvangi þurfa að vera
samkeppnishæf við það sem er er-
lendis. Erlendis koma stjórnvöld
að þessu með einhverjum hætti og
þannig þarf það einnig að vera hér
á landi,“ segir Baldur.
Baldur segir einnig að nefnd
sem fjalli um aðkomu opinberra
aðila að alþjóðlegum vetnisverk-
efnum sé starfandi innan ráðu-
neytisins og skili niðurstöðum
fljótlega.
Fréttaskýring | Vetnisorka á Íslandi
Vetni mun knýja
fólksbíla og báta
Stefnt er að áframhaldandi tilraunum
með vetni sem eldsneytisgjafa
Í Reykjavík er starfrækt
ein vetnisstöð fyrir strætisvagna.
Alþjóðlegt samstarf einka-
aðila og opinberra aðila

Mikill áhugi virðist vera hjá
stóru bílafyrirtækjunum að gera
tilraunir með vetni sem orku-
gjafa. Þegar hafa farið af stað
verkefni í Bandaríkjunum og
Þýskalandi þar sem framleið-
endur leggja fram einkabíla sem
knúnir eru af vetni til að fylgjast
með notkun þeirra. Vonandi
verður slíku verkefni einnig
hleypt af stokkunum hér á landi.
Slík verkefni eru hinsvegar mjög
kostnaðarsöm og þurfa bæði
einkaaðilar og opinberir aðilar
að láta af höndum fé til þeirra.
Eftir Berg Ebba Benediktsson
bergur@mbl.is
STEYPUVINNAN í tengslum við gerð kápunnar á
stíflunni við Kárahnjúka fór aftur gang í gærmorgun,
en tafir höfðu orðið á vinnunni vegna steypuskorts á
síðustu dögum. Aðspurður segir Ómar R. Valdimars-
son, talsmaður Impregilo, erfitt að segja til um það
hvort hægt verði að halda fullum dampi við steypu-
vinnuna næsta daga. Segir hann það fara eftir því
hvort BM Vallá takist að fylla jafnóðum á sements-
sílóin á staðnum.
Bendir hann á að samkvæmt samningi Impregilo
við BM Vallá frá því í febrúar 2005 hafi BM Vallá
skuldbundið sig til þess að sílóin við Kárahnjúka
skyldu ávallt vera full, en að sögn Ómars hafi hins
vegar verið nokkur misbrestur á því að svo væri í
sumar og því ítrekað komið upp steypuskortur sem
hafi tafið verkið nokkuð.
„Það lítur út fyrir að það sé verið að grípa til ein-
hverra ráðstafana hjá BM Vallá og við erum að sjálf-
sögðu mjög ánægðir með það og vonum að þeir geti
spýtt enn meira í lófana. Ef fer sem á horfir mun
ástandið leysast á næstu misserum og við erum því
varkárnislega bjartsýnir, en það breytir því ekki að
gera þarf betur en gert hefur verið hingað til,“ segir
Ómar og bætir við að takist ekki að ljúka við að klæða
stífluna á tilsettum tíma verður ekki hægt að fylla
lónið í september, en slíkt gæti haft í för með sér tafir
á orkuafhendingu til álvers í Reyðarfirði.
Spurður hvort Impregilo muni sökum þessa krefja
BM Vallá um skaðabætur segir Ómar ómögulegt að
svara því á þessu stigi málsins. Hann tekur þó fram
að lögfræðingar fyrirtækisins muni vissulega skoða
málið.
Steypuvinna við Kára-
hnjúka aftur farin af stað
Morgunblaðið/RAX
Steypuskortur tafði gerð stíflunnar við Kárahnjúka.