Morgunblaðið - 18.07.2006, Blaðsíða 18

18 ÞRIÐJUDAGUR 18. JÚLÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
MINNSTAÐUR
AKUREYRI
AUSTURLAND
Jökuldalur | Veitinga- og gististað-
urinn Á hreindýraslóð var opnaður
á Skjöldólfsstöðum nýverið. Eig-
endur eru bræðurnir Hrafnkell og
Aðalsteinn Jónssynir, frá Klaust-
urseli og dóttir Hrafnkels, Fjóla.
Staðurinn er rekinn í gömlu skóla-
húsnæði sem tekið var í notkun
1947 en skólastarfsemin lagðist af
undir seinustu aldamót. Í tvö ár var
rekið þar meðferðarheimili fyrir
unglinga og svo gisti- og veitinga-
staður.
Segja má að á Skjöldólfsstöðum
hafi verið unnið hratt því þremenn-
ingarnir keyptu staðinn í lok júní. Á
Skjöldólfsstöðum eru einnig til sýn-
is munir úr hreindýraafurðum og
veggspjöld um sögu hreindýra á
Austurlandi. Aðalsteinn segir að á
næstu árum ætli menn sér að leggja
frekari áherslu á hreindýrin. „Við
vonumst til að geta byggt upp safn,
helst hreindýrasetur með nánum
tengslum við þær stofnanir sem til-
heyra og koma nálægt hreindýrum í
landinu, þar sem fólk getur komið
og skoðað sögu hreindýranna í land-
inu.“
Aðalsteinn segir að Austfirðingar
hafi ekki mátt bíða öllu lengur með
að nýta hreindýraauðlindina til að
laða til sín ferðamenn. „Það er
nauðsynlegt fyrir okkur Austfirð-
inga að vera fyrstir til að stofna
svona safn. Í Húsdýragarðinum í
Reykjavík eru lifandi dýr og safn á
Stokkseyri er komið með tvö upp-
stoppuð svo við erum að missa af
lestinni til að geta nýtt okkur sér-
stöðu Austurlands hvað varðar
ferðaþjónustu og hreindýr. Mér
finnst nauðsynlegt að koma upp
svona safni í beinum tengslum við
það svæði sem dýrin hafa gengið á.“
Saga hreindýranna samofin
sögu fólksins
Aðalsteinn sat í starfshópi á veg-
um Þróunarstofu Austurlands, sem
kom fyrst saman haustið 2004 og
skilaði af sér skýrslu í fyrra.
Fjallaði hún um nýtingu hreindýra
á Austurlandi. „Ég hélt því fram að
hreindýrasetur ætti að vera ann-
aðhvort í Fljótsdal eða á Jökuldal
því saga hreindýranna er svo sam-
ofin sögu fólksins sem hefur búið í
dölunum. Dýrin hafa gengið hér á
Vesturöræfum, sem eru við Jökulsá
á Dal, en í umsjá Fljótsdalshrepps
og þess vegna fannst mér að setrið
ætti að vera í öðrum hvorum daln-
um.
Á fyrsta fundi þeirrar nefndar
var einmitt rætt um að í uppbygg-
ingu á hreindýrasetri ætti að vera
hægt að fá fullt af pening. Ein-
staklingar hafa ekki bolmagn til að
koma upp slíku dæmi. Við verðum
að fá Þróunarstofuna eða slíkan að-
ila til að koma að skipulagsvinnunni
og ég býst við að það verði mjög
auðvelt,“ segir Aðalsteinn og bendir
á fleiri möguleika að starfsemi á
Skjöldólfsstöðum.
„Mér hefur verið bent á að það
vanti staði undir námsstefnur um
hreindýr. Við vildum opna staðinn
núna til að fá inn einhverjar tekjur í
sumar og ef við gætum nýtt húsið
eitthvað í vetur myndi það létta
okkur mjög kaupin. Húsin hér eru í
mjög góðu ásigkomulagi og þegar
byggð var ný sundlaug á Egils-
stöðum keypti Jökuldalshreppur
gömlu laugina, flutti hingað upp eft-
ir og byggði hús með sturtum og
allri aðstöðu. Hér er gamall íþrótta-
völlur þar sem hægt er að koma
upp aðstöðu fyrir húsbíla, fellihýsi,
tjöld og leiktæki til að gera staðinn
fjölskylduvænni. Það er nóg af
möguleikum en spurning hvernig
tekst að spila úr þeim og fjármagna
dæmið. Við stefnum að því að vera
komin með vísi að safni næsta sum-
ar og prjóna síðan í kringum það.
Ef okkur tekst að byggja staðinn
upp án þess að setja okkur á haus-
inn þá hef ég trú á að fólk staldri
hér við,“ segir Aðalsteinn.
Á Klausturseli hefur undanfarin
ár verið rekinn dýragarður þar sem
hreindýr hafa verið til sýnis, en Að-
alsteinn fékk fyrir nokkrum árum
sama í heimsókn sem kenndu hon-
um umhirðu dýranna. Að auki hefur
kona hans, Ólafía Sigmarsdóttir,
verið þar með vinnustofu fyrir
hreindýraafurðir.
„Með vinnustofunni í Klausturseli
hefur fólki verið gefið tækifæri til
að kynna sér hvaða möguleikar eru
í nýtingu á stofninum. Hvað varðar
dýrin þá hefur ekki verið tekin nein
ákvörðun um hvort við flytjum þau
hingað. Það er ekki sjálfgefið, þar
sem Jökulsáin er varnarlína og þau
lifa á fóðri sem ég afla fyrir sauðféð
mitt. Ég hirði þau samhliða því þó
það sé enginn beinn samgangur þar
á milli,“ segir Aðalsteinn og bætir
við að Jökuldælingar taki því fagn-
andi að kominn sé starfsemi á gang
á ný í skólahúsnæðinu.
„Maður skynjaði það strax að
sveitungunum og þeim sem hafa
tengst þessum stað er ekki sama
um staðinn og vilja sjá rekstur á
honum. Áður en við opnuðum var
haldið hér ættarmót. Það var gist í
svefnpokaplássi daginn sem skrifað
var undir kaupsamninginn svo það
hefur verið stöðug umferð frá fyrsta
degi.“
Veitingastaður opnaður á Skjöldólfsstöðum í Jökuldal
Vilja byggja upp
hreindýrasetur
Morgunblaðið/GG
Aðalsteinn Jónsson hreindýrabóndi „Afi, pabbi og ég hafa lifað á hrein-
dýrum svo ég telst vera kominn með þær þrjár kynslóðir sem þarf til að
teljast hreindýraafkomandi.“
Staður með sögu Skjöldólfsstaðaskóli var tekinn í notkun árið 1947.
Eftir Gunnar Gunnarsson
UPPGRÖFTUR er nú nýlega
hafinn að Gásum í Hörgár-
byggð, en Minjasafnið á Ak-
ureyri, Þjóðminjasafn Íslands
og Fornleifastofnun hafa stað-
ið fyrir fornleifarannsóknum á
Gásakaupstað frá árinu 2001.
Þetta er síðasta uppgraftar-
lotan í þessu verkefni og mun
hún standa yfir til 12. ágúst
næstkomandi.
Leiðsögn um svæðið
Í tengslum við fornleifarann-
sóknina nú verður boðið upp á
leiðsögn um uppgraftarsvæðið
undir leiðsögn Orra Vésteins-
sonar á morgun, miðvikudag-
inn 19. júlí og svo aftur föstu-
daginn 29. júlí kl. 13. Að auki
verður boðið upp á kvöldferð
fimmtudagskvöldið 3. ágúst
næstkomandi með leiðsögn
Kristínar Sóleyjar Björnsdótt-
ur kynningarfulltrúa Gása-
verkefnisins. Farið verður frá
bílastæði við Gáseyri.
Nú um komandi helgi verður
miðaldamarkaður á Gásum,
þar mun handverksfólk úr
Eyjafirði, frá Danmörku og
Noregi reyna að endurskapa
lífið á Gásum með ýmsum
hætti.
Dagskrá stendur yfir frá kl.
10 til 16 báða dagana.
Síðasta
uppgraftarlotan
á Gásum hafin
Þrjár
ferðir með
leiðsögn
ÁSTRALSKI listamaðurinn Andrew
Rogers hefur sótt um leyfi til upp-
setninga listaverka ofan Akureyrar.
Hann er einn virtasti nútímalista-
maður Ástralíu og hefur haldið fjölda
listsýninga víða um heim og vinnur
nú að umhverfislistaverkum sem fyr-
irhugað er að verði staðsett á 12 mis-
munandi stöðum í heiminum og
myndi táknræna keðju eða safn
tengdra listaverka víðsvegar um
heimsbyggðina. Á hverjum stað eru
allt að þrjú listaverk og eru þau
stærstu allt að 100 x 100 metrar að
stærð. Listamaðurinn hefur nú þegar
sett upp slík verk í Ástralíu, Bólivíu,
Chile, Ísrael og Sri Lanka.
Eyjafjörður varð fyrir valinu hér á
landi vegna sérstæðs landslags, sögu
og menningar.
Listaverkin eru unnin úr grjóti og
hafa mismunandi form og útlit en
mynda tákn og form sem endur-
spegla og eiga rætur sínar í náttúru,
menningu og sögu þess staðar þar
sem þau eru sett upp. Hugmynd
listamannsins er sú að verkin verði
jákvæð tákn um líf og endurnýjun.
Unnið er að alþjóðlegri heimild-
armynd um gerð verkanna og meðal
annars hefur fréttastofan CNN fylgt
listamanninum eftir og fjallað um
verk hans.
Fyrirhugað er að setja upp tvö til
þrjú steinlistaverk í landi Akureyr-
arbæjar. Þau eru annars vegar verk
sem nefnist „Rhythm of life“, sem er
sameiginlegt með öllum
stöðunum 12 og hins vegar verk
sem Andrew nefnir „Akureyrarörn-
inn“, sem er tákn Eyjafjarðar. Þá
hefur hann einnig í hyggju að reisa
þriðja listaverkið, Rúnastaf eða ann-
að fornt tákn sem tengist sögu Eyja-
fjarðar, en því verður að líkindum
komið fyrir á Vaðlaheiði.
Tillögur að staðsetningu úti-
listaverkanna ofan Akureyrar, nánar
tiltekið neðan Fálkafells og við skíða-
göngubraut í Hlíðarfjalli , liggja
frammi til kynningar í þjón-
ustuanddyri Akureyrarbæjar, fram
til föstudagsins 4. ágúst næstkom-
andi, en frestur til að gera athuga-
semdir við þær rennur út kl. 16 þann
dag.
Víða um heim Listamaðurinn mun reisa alls tólf stór útilistaverk víða um
heim, sem eiga að mynda táknræna keðju, „Rhythm of life“.
Aðstæður skoðaðar Listamaðurinn Andrew Rogers, Ingólfur Ármannsson og Hannes Sigurðsson
voru á ferðinni fyrr í sumar og litu eftir heppilegum stöðum fyrir útilistaverk Rogers. Eitt þeirra listaverka sem Andrew Rogers hefur gert.
Ástralski listamaðurinn Andrew Rogers vill setja upp listaverk ofan Akureyrar
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Verk á 12 stöðum
í heiminum eiga
að mynda keðju