Morgunblaðið - 19.09.2006, Qupperneq 6

6 ÞRIÐJUDAGUR 19. SEPTEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
„FYRRI hálfi dagurinn lofaði góðu,
við fengum átta birtinga, en á heila
deginum var hávaðarok og þótt við
reyndum að veiða tók fiskur ekki.
Við vorum því ekkert sérlega von-
góðir síðasta morguninn, en á sex
tímum veiddum við svo 32 birtinga,“
segir Kristinn Grétarsson sem var
með félögum í Vatnamótunum.
Kristinn hefur verið með holl þar
á sama tíma síðustu fjögur ár og
venjulega hefur aflinn verið um 30
fiskar. Að þessu sinni hafði hann
heyrt að birtingurinn væri seinn til
að ganga á svæðið en þeir félagar
komust að öðru. „Þetta var ofsalega
skemmtilegur dagur. Maður lifir á
þessu í vetur,“ segir hann um loka-
morguninn á svæðinu. Þetta var
mikið til bjartur göngufiskur.
„Og við misstum marga. Einn
okkar var búinn að missa fimm áður
en hann landaði þeim fyrsta. En
hann tók svo átta eftir það. Sjóbirt-
ingurinn er mættur fyrir austan.“
16 pundari úr Tungufljóti
Félagar sem voru við veiðar í
Tungufljóti í Skaftártungum um
helgina lentu í því að áin var óveið-
andi sökum vatnavaxta á föstudags-
kvöld og sunnudagsmorgunn. En
þegar laugardagurinn þar á milli
rann upp, bjartur og fagur, hafði áin
gengið niður um nóttina og fiskur
tók víða. Í Bjarnafossi komu þá
strax um morguninn upp nokkrir
fiskar, allt að tíu punda. Fimm og
sex pundarar veiddust á Flögubök-
um og smærri í Breiðufor og á Fitja-
bökkum. Sá stærsti var glæsilegur
16 punda hængur, 86 cm langur, sem
tók Black Ghost í Grafarvaði. Glímdi
veiðimaðurinn við hann í hálftíma.
Félagarnir náðu níu fiskum samtals.
32 birtingar á sex tímum
Í veislulok Félagarnir Héðinn Hákonarson, Karl Jón Hirst, Magnús Gunn-
arsson, Reynir Kristjánsson og Kristinn Grétarsson með morgunveiðina.
STANGVEIÐI
TÖLUVERT hefur verið fjallað um Hellisheið-
arvirkjun að undanförnu sem og áform Orku-
veitu Reykjavíkur um að reisa tvær nýjar
virkjanir á heiðinni, við Ölkelduháls og Hvera-
hlíð. Það er þó langt frá því að þar með ljúki
metnaði orkufyrirtækjanna til að virkja jarð-
varma á suðvesturhorni landsins, því hjá iðn-
aðarráðuneytinu liggja fyrir umsóknir um
rannsóknarleyfi á þremur svæðum sem ekki
hafa verið virkjuð áður; Brennisteinsfjöll og
Krýsuvík á Reykjanesskaga og í Grændal sem
liggur upp af Hveragerði. Þá hefur Orkuveita
Reykjavíkur sóst eftir frekari rannsóknarleyf-
um á Hellisheiði og við Hengil.
Af þessum svæðum virðast Brennisteinsfjöll
vera eftirsóttust, a.m.k. er það eina svæðið sem
fleiri en eitt orkufyrirtæki sækist eftir að rann-
saka en Hitaveita Suðurnesja og Orkuveita
Reykjavíkur hafa í sameiningu óskað eftir
rannsóknarleyfi og einnig liggur fyrir umsókn
frá Landsvirkjun. Það er heldur ekki ólíklegt
að náttúruverndarsinnar myndu bregðast
harklegast við veitingu rannsóknarleyfis í
Brennisteinsfjöllum, ekki hvað síst vegna þess
að fjöllin eru talin eina ósnortna víðernið í ná-
grenni höfuðborgarsvæðisins.
Beðið verði eftir 2. áfanga
Landvernd vill að beðið verði með allar
ákvarðanir um framkvæmdir vegna orkuöflun-
ar til stóriðju þar til lokið verður við 2. áfanga
rammaáætlunar um nýtingu vatnsafls og jarð-
varma en búist er við að honum ljúki árið 2009.
Í framtíðarsýn samtakanna sem nýlega var
lögð fram er einnig rætt um mikilvægi þess að
varðveita svæðið frá Stóra-Kóngsfelli og suður
og vestur fyrir Brennisteinsfjöll. Bergur Sig-
urðsson, framkvæmdastjóri Landverndar,
segir að afstaða samtakanna um frestun fram-
kvæmda þar til lokið verði við gerð ramma-
áætlunar taki einnig til veitingu rannsóknar-
leyfa því rannsóknir hafi í för með sér töluvert
rask á viðkomandi svæðum, m.a. þurfi að
leggja vegi og leggja stór borplön. Á meðan
ekki liggi fyrir mat á verndargildi óvirkjaðra
svæða, s.s. Brennisteinsfjalla, Grændals og
Krýsuvíkur, sé algjörlega ótímabært að ætla
að raska þeim með einum eða öðrum hætti. Þá
minnir hann á með svonefndri djúpborun sé
stefnt að því að 5-10 falda orkugetu hverrar
borholu en gangi það eftir megi ætla að hver
einasta virkjun sem þegar sé risin á þessu
svæði geti skilað álíka mikilli orku og Kára-
hnjúkavirkjun.
Af þessum þremur svæðum má ætla að fæst-
ir þekki til Brennisteinsfjalla. Svæðið er nán-
ast ósnortið og einu sjáanlegu ummerkin um
mannanna verk eru leifar af brennisteinsnámu
sem var lögð af fyrir meira en 120 árum. Þar
má sjá nokkra steina og lítinn ofn og einnig
gamlar götur og rústir. Þá liggja fornar þjóð-
leiðir um fjöllin. Í góðu skyggni má sjá Heima-
ey, Surtsey, Eyjafjallajökul og jafnvel Snæ-
fellsjökul. „Þarna er gríðarlegt útsýni og
fjallasýnin slík að maður upplifir eiginlega
hvergi svona nema inni á hálendi,“ segir Berg-
ur. Gildi svæðisins hafi aukist eftir að virkjað
var á Hellisheiði og á Reykjanesi og hann
minnir á að háspennulínur frá Reykjanesvirkj-
un þveri nú þrjár fornar gönguleiðir um skag-
ann. „Og þar með er auðvitað búið að rýra úti-
vistargildi svæðisins. Það er nú almennt
þannig að útivistarfólk vill vera í sem minnst
snortnu umhverfi, annars myndi það bara arka
um á gangstéttum borgarinnar,“ segir hann.
Eins og fyrr segir lagðist Landvernd ekki
gegn Hellisheiðarvirkjun, m.a. á þeirri for-
sendu að þegar væri búið að spilla Hellisheiði
með vegagerð og háspennulínum. Bergur segir
að það mætti halda því fram að bæði Hellis-
heiðarvirkjun og Reykjanesvirkjun hafi að ein-
hverju leyti risið í skjóli Kárahnjúkavirkjunar,
þ.e. náttúruverndarsinnar hafi verið svo upp-
teknir af baráttunni gegn Kárahnjúkavirkjun
að hinar hafi hálfpartinn gleymst. Það muni
ekki gerast aftur. Raunar dregur Bergur stór-
lega í efa að rannsóknarleyfi verði veitt vegna
þessara þriggja svæða og þar af leiðandi muni
væntanlega ekki koma til neinna átaka milli
náttúruverndarsinna og virkjunarsinna. „Það
verður ekki virkjað þegjandi og hljóðalaust á
Reykjanesskaganum, það er alveg ljóst,“ segir
hann.
Rannsóknir taka að lágmarki tvö ár
Hitaveita Suðurnesja vill rannsaka Brenni-
steinsfjöll og Krýsuvík með tilliti til þess hvort
hægt sé að vinna þar orku fyrir hugsanlegt ál-
ver í Helguvík samkvæmt samkomulagi við
Norðurá. Júlíus J. Jónsson, forstjóri Hitaveitu
Suðurnesja, segir nauðsynlegt að kortleggja
þessi svæði til að hægt sé að bregðast við ósk-
um um orku, komi þær fram. Rannsóknir taki
að lágmarki um tvö ár og það megi ætla að
bygging virkjunar taki að lágmarki 2-3 ár þeg-
ar öll leyfi liggja fyrir. Hann gagnrýnir seina-
gang í umsóknarferli vegna rannsóknarleyfa
og segir furðulegt að enn skuli standa á um-
sögn umhverfisráðuneytisins. Í lögum sé kveð-
ið á um skjóta afgreiðslu en ráðuneytið virðist
ekki hafa nokkrar áhyggjur af því að brjóta lög
með því að draga að klára sína umsögn.
Júlíus gefur lítið fyrir þau sjónarmið að bíða
eftir niðurstöðu 2. áfanga rammaáætlunar um
nýtingu vatnsafls og jarðvarma. „Ég held að
þetta snúist nú aðallega um að bíða eftir ein-
hverju þannig að ekkert verði gert í dag,“ segir
hann. Það sé ákveðið sjónarmið að bíða eftir
niðurstöðu úr djúpborunarverkefni en hann
telji að ekkert komi út úr því fyrr en eftir 10 ár
og raunar sé óvíst að verkefnið muni yfirleitt
heppnast. „En ef menn geta fundið eitthvað til
að bíða eftir, þá verður aldrei neitt gert.“
Gæti stefnt í harðan slag
Fréttaskýring | Orkufyrirtækin
vilja fá rannsóknarleyfi í
Brennisteinsfjöllum, Krýsuvík
og Grændal. Veiti iðnaðarráðu-
neytið leyfin gæti stefnt í harðan
slag við náttúruverndarsinna.





 





    

    










 

 






  

  




  
 ! "


#  
$ %



 & 








  
$!'
"($)*&+$
, -
.    /-

 

, - 
 


,  

   , 
 

$

 

   




 


 


!"
#




$

 

% 

Morgunblaðið/Árni Sæberg
Rannsakað Við Trölladyngju hefur Hitaveita Suðurnesja borað tvær tilraunaholur.
Í HNOTSKURN
» Tvær jarðvarmavirkjanir eru áReykjanesskaga; Reykjanesvirkjun
sem framleiðir 100 MW af rafmagni fyrir
álverið á Grundartanga og Svartsengi sem
framleiðir nú 45 MW en mun brátt stækka
um 30 MW.
» Stefnt er að því að Hellisheiðarvirkjunmuni framleiða 303 MW af rafmagni og
133 MW af heitu vatni. Nesjavallavirkjun
framleiðir 120 MW af rafmagni og 300 MW
af heitu vatni.
Eftir Rúnar Pálmason
runar@mbl.is