Morgunblaðið - 10.11.2006, Blaðsíða 53

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 10. NÓVEMBER 2006 53
✝
Okkar innilegustu þakkir til allra þeirra er sýndu
okkur samúð og vináttu við andlát og útför
JÓNÍNU ÞÓRÐARDÓTTUR,
Skálatúni.
Fjölskylda og vinir.
✝
Ástkær systir okkar, mágkona og frænka,
SIGRÍÐUR GIZURARDÓTTIR
lífeindafræðingur,
Kvisthaga 29,
Reykjavík,
verður jarðsungin frá Dómkirkjunni mánudaginn
13. nóvember kl. 15.00.
Lúðvík Gizurarson, V algerður Guðrún Einarsd.,
Bergsteinn Gizurarson, Marta Bergman,
Sigurður Gizurarson, Guðrún Þóra Magnúsdóttir,
Dagmar Sigríður Lúðvíksdóttir, Trausti Pétursson,
Dóra Lúðvíksdóttir, Einar Gunnarsson,
Einar Lúðvíksson, Georgina Anne Christie,
Gizur Bergsteinsson, Bylgja Kærnested,
Dagmar Sigurðardóttir, Baldur Snæland,
Magnús Sigurðsson,
Júlía Sigurðardóttir,
Gizur Sigurðsson,
Ólafur Sigurðsson,
Ingibjörg Sigurðardóttir, Arnar Loftsson.
✝
Við þökkum auðsýnda samúð og hlýjar kveðjur við
fráfall eiginmanns míns, föður okkar, tengdaföður,
afa og langafa,
GÍSLA GÍSLASONAR
fyrrverandi verslunarmanns,
Hvassaleiti 56.
Starfsfólki hjúkrunarheimilisins Droplaugarstaða
færum við sérstakar þakkir fyrir góða og elskuríka
umönnun sem og læknum og hjúkrunarfólki á deild
13D á Landspítalanum.
Ingibjörg Níelsdóttir,
Kristinn Gíslason, Auður Björg Sigurjónsdóttir,
Halldóra Gísladóttir, Reynir Ragnarsson,
Kjartan Gíslason, Ólöf S. Jónsdóttir,
Óskar Gíslason, Heiða Waage,
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, Hjörleifur Sveinbjörnsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
✝
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir,
afi og langafi,
HALLGRÍMUR MAGNÚSSON
verkstjóri,
Söndum,
Akranesi,
lést á Sjúkrahúsi Akraness föstudaginn 3. nóvember.
Útför hans fer fram frá Akraneskirkju þriðjudaginn
14. nóvember kl. 14:00.
Aldís Petra Albertsdóttir,
Albert Hallgrímsson,
Hinrik Helgi Hallgrímsson, Sigrún Sigurðardóttir,
Guðrún Hallgrímsdóttir,
Sigríður Hallgrímsdóttir, Sigurður Már Jónsson,
Petrína Hallgrímsdóttir,
Ragnhildur Ásta Hallgrímsdóttir, Guðjón Arnar Sigurðsson,
Svafa Þóra, Hallgrímur Þór, Martin,
Sindri, Aldís Petra, Kolbrún Tara,
Hugi, Steinunn Vala, Hinrik Viðar og Hektor.
Reuters og stóð svo með glettn-
isbros á vör frammi fyrir þeim þeg-
ar ósköpin enduðu á forsíðum
fréttablaða.
Og Fjölvi tók sífellt meira til sín.
Þar kom að fjölskyldan varð að
flytja og leið mín lá þá reglubundið
inn í Njörvasundið. Þangað var svo
margt að sækja og endurminninga-
sjóðurinn ótæmandi. Vináttan við
Ingu og samverustundirnar með
þeim hjónum voru fyrir mér afar
mikils virði, bæði hjónin skarp-
greind, öllum öðrum fróðari og
ástríðufullar hugsjónamanneskjur.
Í eldhúskróknum hjá þeim tel ég
mig hafa uppgötvað að raunveruleg
velgengni í lífinu er í því fólgin að
vera fær um að auðga samferða-
menn sína með því að fá þá til að
opna hug sinn og taka á móti því
sem fagurt er og skapandi.
Það voru hvergi hindranir, að-
eins lausnir, í huga Þorsteins, og
þegar mér fannst ég vera slegin
niður reisti hann mig á fætur og
fékk mig til að bera höfuðið hátt og
ganga í átt til sigurs. Hjá honum
átti ég athvarf og sótti til hans ör-
yggi og stuðning. Hann var vel-
gjörðarmaður minn og til hans bar
ég traust.
Þorsteinn var einn þeirra manna
sem ekki verður lýst með orðum,
hann var upplifun, stórbrotinn lífs-
listamaður sem skóp lífsbók sína
með hugarafli og eljusemi, þar sem
hver kafli var vandlega útfærður og
engir lausir endar. Ekkert ósagt.
Þannig verður sú bók mikilvægasta
sem hann skrifaði og inntak hennar
varðveitum við með okkur sem eftir
lifum um ókomna tíð.
Anna Þorsteinsdóttir.
Þegar Inga vinkona tilkynnti
mér lát Þorsteins tóku minninga-
brotin að birtast fyrir hugskots-
sjónum, hvert á fætur öðru, þó sér-
staklega minningar sem tengdust
samskiptum mínum við Þorstein á
æskuárunum.
Heimili Þorsteins og Sigurlaugar
á Rauðalæknum var að segja má
mitt annað heimili enda vorum við
Inga nánar vinkonur í æsku og höf-
um verið allar götur síðan. Sam-
vistir við Þorstein og Sigurlaugu
voru því óaðskiljanlegur og dýr-
mætur hluti af bernskunni á
Rauðalæk. Í minningunni var Þor-
steinn alltaf að vinna við skriftir.
Þegar ég hugsa til þessa tíma sé ég
Þorstein ljóslifandi fyrir mér,
hamrandi á ritvélina sína og ritvél-
arhljóðið ómar í eyrum þegar hug-
urinn hverfur til þessa tíma. En
þrátt fyrir mikið annríki gaf Þor-
steinn sér alltaf tíma til spjalls við
stelpukrílið sem læddist inn til
hans í tíma og ótíma.
Eftirminnilegast er hvað Þor-
steinn hafði gaman af að stilla upp
ólíkum sjónarhornum til að fá fram
rökræðu um hin ýmsu málefni.
Sem dæmi velti hann því fyrir sér
með ungu hnátunni hvort Íslend-
ingar ættu að reyna að útrýma
þágufallssýki eða líta á hana sem
góða og gilda íslensku. Ógleym-
anleg eru líka skemmtileg skoð-
anaskipti við Þorstein um þorska-
stríðið, og nýstárleg sjónarmið sem
hann setti fram í þeim efnum. Ég
áttaði mig fljótt á að Þorsteinn var
ekkert endilega að reifa eigin skoð-
anir heldur var þetta aðferð hans
til að hleypa fjöri í umræðuna. Það
var skemmtilegi kímnisvipurinn
sem læddist yfir andlitið þegar líða
tók á umræðuna sem kom upp um
hann.
Samræður okkar Þorsteins á
æskuárum mínum eru eitt af mörg-
um dæmum um þá mannvirðingu
sem einkenndi viðmót hans. Skoð-
anir litlu stelpuhnátunnar voru
jafnréttháar og ekkert síður áhuga-
verðar en skoðanir hinna fullorðnu.
Annað minningabrot sem kemur í
hugann er þegar Þorsteinn spurði
mig eitt sinn: „Anna, hvað finnst
þér að bækurnar um Ástrík og
Tinna ættu að kosta út úr búð?“
Síðan nefndi hann tölu sem hug-
mynd. Ég svaraði: „Þetta er alltof
lítið Þorsteinn. Þú ert búinn að
handskrifa allan textann í bækurn-
ar, þetta er ekki einu sinni kostn-
aðarverð!“ „Skiptir engu,“ sagði
Þorsteinn þá, „málið snýst um hvað
er sanngjarnt að láta fólk borga.“
Þannig var Þorsteinn. Hann var
þessi leiftrandi eldhugi sem fyrst
og síðast skrifaði og gaf út bækur
af ástríðu og hugsjón. Hvað hann
sjálfur bar úr býtum virtist ein-
hvern veginn aukaatriði.
Þó að samverustundum okkar
Þorsteins fækkaði eftir að ég komst
á fullorðinsár rofnuðu vináttutengsl
okkar samt aldrei. Dýrmætasta
minningabrotið nú þegar komið er
að hinstu kveðju er síðasta heim-
sókn mín í Njörvasundið fyrir örfá-
um vikum. Þetta var stuttu áður en
Þorsteinn og Sigurlaug fluttu í
þjónustuíbúð við Bólstaðarhlíð.
Stundin sem ég átti í eldhúskrókn-
um með Þorsteini og Sigurlaugu,
skemmtilega spjallið okkar, hlýjan
og væntumþykjan sem umvafði
mig, er besta minning sem hægt er
að ylja sér við á kveðjustund.
Elsku Inga mín, Sigurlaug,
Begga og Bjössi. Ég sendi ykkur
öllum sem og fjölskyldum ykkar og
öðrum ættingjum Þorsteins mínar
dýpstu samúðarkveðjur.
Anna Ólafsdóttir.
Steini Thor var hann ævinlega
kallaður meðal bekkjarsystkina
sinna í Menntaskólanum í Reykja-
vík frá 1940–1946. Á þeim við-
kvæmu æsku- og unglingsárum
kynnast bekkjarsystkin betur og
nánar en á öðrum æviskeiðum og
helst sú vinátta alla ævi, þó að ekki
séu mörg tækifæri til samveru. Það
kemur berlega í ljós á árlegri Góu-
gleði okkar. Skólaminningar
streyma þá fram eins og væri beint
framhald af skólaárunum. Steini
Thor var eins og ævinlega hress á
síðustu samkomu okkar 14. júní sl.,
sem haldin var í tilefni af 60 ára
stúdentsafmæli okkar, og beitti
hárfínu skopskyni sínu í allar áttir
við fögnuð okkar. Var eins og stutt-
ur tími hefði liðið frá skólaárum
okkar við skemmtilegar endur-
minningar.
Í tilefni af 50 ára stúdentsafmæli
okkar 1996 kom út „Fauna – 1946“.
Þar skrifaði Steini Thor stutt
sjálfsæviágrip, sem er svo fullt af
kímni og ritfærni að aðrir gera
ekki betur. Þess vegna leyfum við
okkur að birta það hér: „Leit heim-
inn fyrst augum á Móeiðarhvoli
einhvers staðar í Flóa eða Land-
eyjum, kominn af óðalsbændum,
prestum og sýslumönnum í tíu ætt-
liði. Faðirinn Óskar Thorarensen
var hrossabóndi en fylgdi kalli tím-
ans, slátraði hestum og át þá og
varð bílabóndi í Reykjavík, meðan
móðirin Ingunn Eggertsdóttir al-
þingismannsdóttir úr Hlíðum orti
ljóð sem aldrei voru birt og þýddi
og las Alís í Undralandi fyrir
barnahópinn.
Pilturinn ætlaði aldrei að verða
læs, en þegar það skall svo skyndi-
lega yfir varð hann óstöðvandi og
síðar er hann ófær um að fylgja
kalli tímans um að hætta þessum
lestri og hefur ekki enn tekist að
stöðva hann. Var lærisveinn Jóns
Þórðarsonar í Austurbæjarskóla,
hins mikla Megaföður, en Vignir
sundkennari lúbarði hann, því svo
þungt var í stráknum að hann sökk
alltaf til botns. Síðan tók Einar
Magg við og pilturinn rétt skreið
inn í gamla MR í miðri innrás
Breska heimsveldisins.
Ekkert gerðist næstu árin, nema
hann varð stúdent 1946 en féll í
skugga af eldri árgöngunum á af-
mælisárinu. Missti af lestinni í
Charlottenlund við sænsku landa-
mærin og var látinn moka kolum
og skræla kartöflur upp í fargjald-
ið. Hóf bókaútgáfu með myndabók-
inni Stúdentar 1946, nú ómetanleg-
ur dýrgripur.
Vonandi er nú gleymd tilraun
piltsins til að verða skáld undir tón-
um Hallgríms Helgasonar og síðan
gerðist ekkert meira, nema hann
tók þátt í vörn Alþingishússins og
Íslands gegn atlögu Ólafs Jensson-
ar og kumpána og hefði hann þá
helst viljað hafa hjálm og kylfu eins
og Leifur til að berja á þessum
rauðu dónum.
Upp úr því gerðist hann hand-
genginn Valtý Stefánssyni ritstjóra
á sumrum og skrifaði nokkra leið-
ara og Reykjavíkurbréf fyrir hann
og lauk í hjáverkum embættisprófi
í lögfræði 1952, en þar sem ekkert
sýslumannsembætti var laust sneri
hann sér að öðrum hugleiknari
hlutum svo sem að krækja í eina
litfríða og ljóshærða sveitastúlku.
Engin bekkjarsystranna hafði vilj-
að líta við þessum peyja, en hún
skaut þeim ref fyrir rass, var veisl-
an í Þjóðleikhúskjallaranum 1954
með pelafylleríi, sem þá var í tízku.
Brúðurin var Sigurlaug Bjarna-
dóttir frá Vigur, síðar frönskukenn-
ari og alþingismaður, foreldrar
Bjarni Sigurðsson æðarbóndi og
kona hans Björg Björnsdóttir.
Þá hófst hin endalausa ritræpa
þessa manns, svo þjóðin hefur
fengið nóg af. Hóf snemma baráttu
fyrir frelsi Austur-Evrópu fyrstur
allra og liðu 40 ár uns hann sá ár-
angur verka sinna og múrinn
hrundi. Hinsvegar varð hann fyrir
vonbrigðum með að ekki tókst að
útrýma bolsunum í Víetnam með
napalmsprengjum.
Svo fór Bjarni Ben að regera á
Mogganum. Steina líkaði illa við
hann og Bjarna illa við Steina, svo
hann rauk burt. Bjarni hallaði sér
að Sigurði A. Magnússyni bolsa og
Kastrósinna, sem síðan hefur þó
snúið við blaðinu og gengið til liðs
við Fjölva! Steini brotlenti þá á Vísi
1961, skrifaði föstudagsgreinar og
setti blaðið á hausinn. Þar með
hófst eiginlegt lífsstarf hans 1966
að stofna Fölva og setja hægt og
bítandi á hausinn og nálgast hann
óðum það langþráða mark. Hann
gerðist pabbi Tinna á Íslandi og
samdi einu skordýrafræðina sem til
er á Íslensku. Hann hefur gefið út
600 bækur sem mynda einstakar 30
metra háa súlu, en allt upplagið
vegur um tvö þúsund tonn, allt að
verða uppselt. Var um tíma að
dauða kominn, en bjargaði sér með
Toppforminu og yngist nú upp með
hverju ári og er orðinn algjört töl-
vufrík.
Óduglegur við að fjölga mann-
kyninu, spar á sín ættgóðu gen og
hefur t.d. aldrei haldið framhjá
frekar en frændi hans biskupinn.“
Við kveðjum Steina Thor með vin-
áttu og væntumþykju og þökkum
innilega góðar samverustundir með
skemmtilegum bekkjarbróður.
Stúdentar frá Mennta-
skólanum í Reykjavík 1946.
Steini Thór var skemmtilegur
maður, ætíð glaðlegur og gaman-
samur í viðræðum, geðþekkur í við-
móti og launfyndinn. Hann var í
hópi áttatíu og fjögra stúdenta,
sem útskrifuðust úr Menntaskól-
anum í Reykjavík vorið 1946. Hæfi-
leikar hans til að móta hugsanir
sínar í skrifaðan texta komu
snemma í ljós, enda var hann far-
inn að skrifa og þýða fyrir Morg-
unblaðið á meðan hann var enn í
námi við lagadeild. Hann varð síðan
fastur blaðamaður við Morgunblað-
ið og gegndi því starfi í mörg ár.
Þorsteinn var mjög góður rithöf-
undur og skáld og þegar vinnan var
alveg að kæfa hann stofnaði hann
útgáfufélagið Fjölva, og enn jókst
álagið, því aldrei tók hann sér
hvíld, en vann sleitulaust.
Þorsteinn var ákaflega vinfastur
og trúr skólasystkinum sínum, og
sínum gamla skóla, MR. Hann hélt
líka mikið upp á gömlu kennarana
sína og talaði alltaf um þá með hlý-
hug og virðingu, sérstaklega Pálma
Hannesson rektor, sem einnig bar
gagnkvæma virðingu og vináttu til
þessa gáfaða nemanda sins, eins og
oft mátti heyra í tali rektors. Rit-
listin var ekki eina listgreinin, sem
skreytti fjölbreyttan persónuleika
Þorsteins. Hann var einnig af-
bragðs listmálari. Vatnslitamyndir
hans voru einstök og einstæð lista-
verk, svo sem „Þrjár dansmeyjar“
á Hvalvatni, og „Garðurinn heima“
, hvorutveggja vetrarmyndir. Hann
hafði einnig áhuga á fjallgöngum.
Ég man sérstaklega eftir göngu á
Esju eitt vorið og annað skipti á
Baulu, ásamt fleiri félögum.
Þorsteini gleymir enginn.
Jón Magnússon.
Það er nokkur skaði, hve mikið
er til af venjulegu fólki í heimi hér.
Auðvitað eru þetta vænstu mann-
eskjur, upp til hópa, en því miður
lítt til þess fallnar að auka fjöl-
breytileik tilverunnar. En það er
ástæðulaust að örvænta; stöku
sinnum rekur á fjörur manns fólk,
sem fer sínar eigin leiðir og varpar
um leið nokkrum bjarma á til-
veruna. Þannig maður var útgef-
andi minn hér á árum áður, Þor-
steinn Thorarensen, blaðamaður af
Guðs náð, skemmtilega sérvitur rit-
höfundur, og bókaútgefandi án
hliðstæðu, það best ég veit. Mér er
skapi næst að halda, að hann hafi
trúað því, að bókaútgáfa og fjármál
hafi verið hvort öðru óviðkomandi,
svo dyggilega þjónaði hann eigin
lund í útgáfunni og virtist oftar en
ekki leiða þessi svokölluðu mark-
aðslögmál gjörsamlega hjá sér.
Þorsteinn mun reyndar hafa
byrjað bókaútgáfu sína á metsölu-
bókum, en það voru bækur hans
um pólitíkina á heimastjórnarárum,
Eldur í æðum og fleiri slíkar. Þar
var margt til bókar fært, án þess
öllum þætti ástæða til að taka það
bókstaflega. Hygg ég að ýmsum
hafi sést yfir það, að þar hélt ekki
sagnfræðingur á penna, heldur
blaðamaður, sem freistaði þess, að
varpa ljósi liðinna stunda á atburði
róstusamra tíma og þá menn, sem
þar komu við sögu. Slíkt uppátæki
hlaut að vekja hörð viðbrögð.
Víkingur hefur leyst landfestar
og stefnir til hafs. Hljóti hann góð-
an byr.
Pjetur Hafstein Lárusson.