Morgunblaðið - 31.12.2006, Blaðsíða 61

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 31. DESEMBER 2006 61
menning
Bestu óskir um gleðilegt nýtt leikhúsár!
LA þakkar
landsmönnum
fyrir frábærar
viðtökur
á árinu!
Forsala í fullum gangi á fyrstu frumsýningu nýs árs:
Brjálæðislegt leikrit – fyndið og djarft!
„Monty Python í einni sæng með Quentin Tarantino“
Frumsýnt 20. janúar 2007
www.leikfelag.is / 4 600 200
TIME OUT
K
V
IK
A
GUÐJÓN Sveinsson hefur verið rit-
höfundur um langt skeið og getið sér
gott orð fyrir barnabækur sínar.
Hann hefur meðal annars hlotið við-
urkenningu frá IBBY
fyrir framlag sitt til
barna- og unglinga-
menningar. Í klóm
Baggalúts er 24.
barna- og unglingabók
Guðjóns, samkvæmt
lista á vinstri síðu
framan við titilblað, og
hefur hann vakið at-
hygli fyrir að skrifa
gott mál og auðugt af
blæbrigðum.
Í klóm Baggalúts er
engin undantekning
þar á. Textinn er
kannski í þyngra lagi fyrir einhverja
lesendur (fullorðnir þurfa meira að
segja að teygja sig eftir orðabók á
stöku stað). Fluglæs sjö ára dóttir
mín hikstaði í lestrinum annað veifið
og mörg orð reyndust tilefni til nán-
ari útskýringa (skvompa, laupur,
torta og gorropi eru dæmi), en það
eykur reyndar ánægju við samlest-
urinn að hafa eitthvað til þess að
glíma við.
Aðalpersóna sögunnar er litli
hvolpurinn Doggur er vingast við
hjálmskjótta folaldið Dögun og sam-
an lenda þau í klóm svartálfsins
ófrýnilega Baggalúts. Þá eru góð ráð
auðvitað dýr.
Í klóm Baggalúts fjallar öðrum
þræði um græðgi, vináttu og afleið-
ingar þess að óhlýðnast, en Dögun
verður forvitninni að bráð og hunsar
þau fyrirmæli Dúnléttrar, móður
sinnar, að fara ekki
langt og passa sig á
ánni sem rennur í
gegnum fjóluhvamm-
inn þar sem þær hafast
við. Þau leggja heldur
leið sína í Óska-
steinadalinn með ófyr-
irséðum afleiðingum.
„Það er engu líkara en
hún hafi aldrei verið
folald. Þau hlógu
áhyggjulaus og runnu
af stað í átt til skógar-
ins. Hann var bæði fag-
ur og forvitnilegur.“
(35)
Fallegar myndir prýða frásögnina
og atburðarásin er ævintýraleg og
hröð. Auk orðaforðans sem fyrr er
getið, einkennist textinn af hnyttn-
um innskotum. Eitt dæmi af mörg-
um er haninn Skrauti, hann raular
vísuna um Tuma sem fer á fætur við
fyrsta hanagal til þess að ná andlegu
jafnvægi þegar hætta steðjar að og
rífur sig ofan í rass þegar hann gal-
ar, því það er svo hanalegt. Baðsiðir
Baggalúts eru annað dæmi en hann
skolar sig í mógröfinni tvisvar á ári,
á tyllidögum.
Hrafnshjónin Nípa og Neflangur
eiga fullt í fangi með að finna mat
handa sísvöngum og heimtufrekum
ungum sem þau eignast hvert vor og
skemmtilegar eru lýsingar á þeim og
lifandi samspili þeirra á milli. Fjöl-
skyldulífið er með nútímalegu ívafi
og ekki fer á milli mála að hjúskapur
krummahjónanna er í betra lagi,
eins og höfundurinn orðar það. Enn-
fremur fá samskipti Hlaðgerðar álf-
konu (Gerðar gorkúlu) og Baggalúts
mann til þess að kíma, svo fleiri
dæmi séu nefnd.
Eitt af því jákvæða við Í klóm
Baggalúts eru hinar rammíslensku
rætur sögunnar og orðaforði tengd-
ur lífinu í sveit, sem mörg borgar-
börn fara alveg á mis við og hætt er
við að glatist með tímanum. Líka er
vitnað í þekkta málshætti og vísur í
textanum sem börnin læra eða rifja
upp fyrir vikið.
Prófarkalestur bókarinnar varð til
þess að ergja þann sem hér skrifar
örlítið. Á fyrstu síðu eftir saurblaðið
er hástafur á röngum stað í titli bók-
arinnar og þar að auki féll niður -j- í
hjálmskjótt á bls. 33 og -a- í Bagga-
lúti á bls. 52. Þá kemur „oft á tíðum“
fyrir í staðinn fyrir „oft og tíðum“,
og þykir slík málfræði ekki til fyrir-
myndar þar sem það er á skjön við
upprunalega notkun og merkingu.
Að því slepptu er óhætt að segja
að Í klóm Baggalúts sé góð skemmt-
un og fróðleikur, bæði fyrir börn og
fullorðna. Þannig eiga bækur að
vera.
Skemmtun fyrir
börn og fullorðna
BÆKUR
Barnabók
Eftir Guðjón Sveinsson. Myndir eftir Erlu
Sigurðardóttur. Mánabergsútgáfan,
2006. 92 bls.
Í klóm Baggalúts
Helga Kristín Einarsdóttir
Guðjón Sveinsson