Morgunblaðið - 17.04.2007, Page 15

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 17. APRÍL 2007 15
ERLENT
Eftir Ásgeir Sverrisson
asv@mbl.is
FRAMGANGA Pauls Wolfowitz
innan Alþjóðabankans hefur mótast
af sömu sannfæringu og einkenndi
störf hans á vettvangi varnarmála-
ráðuneytis Bandaríkjanna. Þegar
Wolfowitz kom til starfa sem for-
stjóri bankans fyrir tæpum tveimur
árum blés hann til herferðar gegn
spillingu og því eftirlitsleysi með
starfsfólki, sem löngum hefur ein-
kennt þá stofnun. Nú hefur dóm-
greindarbrestur hans sjálfs á þeim
sama vettvangi gert að verkum að
heldur ólíklegt verður að teljast að
hann nái að ljúka ætlunarverki sínu.
Wolfowitz, sem telst til svo-
nefndra nýrra íhaldsmanna og
„hauka“ á sviði utanríkis-og varnar-
mála, hefur löngum verið umdeildur
maður. Innan Alþjóðabankans hefur
hann farið sínu fram líkt og hann er
vanur og lítt hirt um samráð og við-
teknar starfsreglur stofnunarinnar.
Sökum þessa nýtur Wolfowitz afar
lítilla vinsælda í röðum starfsfólks.
Wolfowitz ákvað að spilltum ráða-
mönnum skyldi gert erfiðara að leita
aðstoðar bankans. Þetta gerði hann
án samráðs við aðra hátt setta emb-
ættismenn. Hann setti og strangar
reglur um siðlega framgöngu starfs-
fólks m.a. hvað varðar ferðakostnað
og gjafir. Athygli vakti þegar hann
gaf fyrirmæli um að dregið skyldi úr
miklum kostnaði við annálaða jóla-
veislu bankans, sem lengi hafði vakið
furðu ekki síst þar sem stofnuninni
er ætlað að draga úr fátækt í heim-
inum. Wolfowitz réð tvo félaga úr
bandaríska Repúblíkanaflokknum
og fyrrum samstarfsmenn í varnar-
málaráðuneytinu sem helstu ráð-
gjafa sína. Þessir menn fengu þá
mikla hækkun launa.
Upp úr sauð þegar í ljós kom að
Wolfowitz hafði einnig tryggt ást-
konu sinni miklar kjarabætur. Þar
ræðir um Shaha Riza, sem var
starfsmaður Alþjóðabankans er
Wolfowitz var ráðinn til að stýra
stofnuninni. Ótækt þótti að hún héldi
þar áfram störfum og var ákveðið að
hún fengi starf í utanríkisráðuneyti
Bandaríkjanna en bankinn greiddi
áfram laun hennar. Wolfowitz gekk
fram af annáluðum krafti við að
tryggja henni betri kjör og er nú
vændur um dómgreindarbrest og
siðleysi af þeim sökum. Við flutning-
inn hefðu árslaun Riza átt að verða
hæst 153.000 Bandaríkjadalir, rúm-
ar tíu milljónir króna, en ákveðið var
að þau skyldu verða 180.000 dalir.
Launahækkun á ári hverju hefði átt
að fylgja meðaltali, sem var 3,7% í
fyrra, en ákveðið var að laun Riza
skyldu hækka um 8% á ári. Þegar
samningurinn, sem er til fimm ára,
er metinn í heild verður ekki annað
séð en að Riza fái um 200.000 Banda-
ríkjadali, um 13 milljónir króna, um-
fram það sem eðlilegt hefði mátt telj-
ast og siðanefnd Alþjóðabankans
virðist hafa haft í huga er hún ráð-
lagði Wolfowitz að sjá til þess að
Riza yrði fengið annað starf. Að auki
hefur nú komið í ljós að Riza mun fá
stöðuhækkun snúi hún aftur til
starfa á vegum bankans þegar samn-
ingur Wolfowitz rennur út árið 2010.
Verði samningurinn framlengdur
mun hún snúa aftur árið 2015 sem
aðstoðarbankastjóri.
Uppsöfnuð gremja
Mikil reiði ríkir í röðum starfs-
fólks Alþjóðabankans vegna samn-
inga þessara en ljóst er að þar ræðir
einnig um uppsafnaða gremju m.a.
vegna aukins innra eftirlits og hertra
reglna. Starfsmenn bankans njóta
afar góða kjara. Má raunar fullyrða
að fáir hópar embættismanna njóti
viðlíka launa, sem eru að stærstum
hluta skattfrjáls. Á hinn bóginn mun
starfsfólk almennt og yfirleitt vera
heldur óánægt með kjör sín. Nú þeg-
ar upplýst hefur verið um sérreglur
þær sem Wolfowitz taldi við hæfi að
giltu um unnustu sína er ljóst að
„stríðið“ innan stofnunarinnar hefur
færst á nýtt stig. Um leið er spurt
hvernig Wolfowitz geti í ljósi þessa
beitt stofnuninni gegn spilltum ráða-
mönnum víða um heim.
Víst er að starfsfólk bankans mun
ekki ráða framtíð Wolfowitz. Hann
hefur játað á sig mistök en segist
ætla að halda áfram störfum. Í ljós
mun koma hversu langt George W.
Bush Bandaríkjaforseti er tilbúinn
að ganga í því skyni að Wolfowitz
haldi embættinu. Málið þykir bæði
honum og bankanum álitshnekkir og
í Bandaríkjunum fá margir vart séð
að þessi annálaði haukur og herkill
haldi velli.
Flýgur haukurinn?
Paul Wolfowitz hefur farið sínu fram innan Alþjóðabankans
og nýtur af þeim sökum lítils stuðnings í röðum starfsfólks
Reuters
Umdeildur Paul Wolfowitz á fundi
með blaðamönnum um liðna helgi.
STARFSMENN ritstjórna dönsku
dagblaðanna B.T. og Berlingske
Tidende lögðu niður vinnu í gær
til að mótmæla sparnaðar-
aðgerðum útgáfufélagsins Berl-
ingske Officin. Alls verður um 350
af 3.000 starfsmönnum fyrirtæk-
isins sagt upp.
Danskir fjölmiðlar skýrðu frá
því í gær að 20–25 blaðamönnum
hjá Berlingske Tidende og fimm
hjá B.T. yrði sagt upp strax.
Á fréttavef Berlingske Tidende
kom fram að mikil reiði ríkti með-
al starfsmanna fyrirtækisins. Fyr-
irhugaðar uppsagnir og fækkun
starfsmanna síðustu misseri yrðu
til þess að fyrirtækið gæti ekki
gefið út samkeppnishæf dagblöð.
Starfsmennirnir eru einkum
óánægðir með að útgáfufélagið léði
ekki máls á samningaviðræðum
um sparnaðaraðgerðirnar, auk
þess sem fólkinu yrði sagt upp
strax en ekki á tveimur árum eins
og gert hafði verið ráð fyrir.
Blöðin tvö koma ekki út í dag
vegna verkfalls starfsmannanna og
þeir ætla að halda fund um sparn-
aðaraðgerðirnar í dag.
Ennfremur var skýrt frá því í
gær að Niels Lunde, aðalritstjóri
Berlingske Tidende, og nánasti
samstarfsmaður hans, Elisabeth
Rühne, hefðu látið af störfum.
Niels Lunde hafði starfað í rit-
stjórn blaðsins í tólf ár.
Lisbeth Knudsen, fyrrverandi
fréttastjóri danska ríkisútvarpsins,
hefur verið ráðin aðalritstjóri
Berlingske Tidende í stað Niels
Lunde.
Starfsmenn B.T. og
Berlingske Tidende
leggja niður vinnu
Búdapest. AP. | Loka þurfti hraðbraut-
inni, M1, sem tengir höfuðborgir
Ungverjalands og Austurríkis, í
nokkrar klukkustundir í gær en
ástæðan var sú að fimm þúsund kan-
ínur höfðu sloppið úr flutningabíl
sem lenti í árekstri við annan bíl og
fór á hvolf. Ungverska lögreglan
sagði að líklega hefðu 500 kanínur
farist í slysinu en hinum þurfti að
safna saman og fjarlægja af hrað-
brautinni, eftir því sem kostur var,
og tóku fjölmargir liðsmenn lögreglunnar og slökkviliðs Búdapest-borgar
þátt í aðgerðunum.
5.000 kanínur ollu öngþveiti
Kanína Þær voru öllu fleiri sem
safna þurfti saman í Ungverjalandi.
Morgunblaðið/Arnaldur
Eftir Davíð Loga Sigurðsson
david@mbl.is
SJÍTAKLERKURINN Moqtada al-
Sadr hefur fyrirskipað fylgjendum
sínum að láta af embættum í ríkis-
stjórn landsins, en sex ráðherrar í
stjórn Nuris al-Maliki koma úr fylk-
ingu al-Sadrs. Þessi ákvörðun
klerksins þykir veikja mjög stjórn-
ina en fréttaskýrendur segja þó lík-
legt að hún haldi velli.
Maliki hefði aldrei náð kjöri sem
forsætisráðherra í atkvæðagreiðslu
sem fram fór á íraska þinginu fyrir
um ári nema af því að fylgjendur al-
Sadr á þingi studdu hann til embætt-
isins. Nassar al-Rubaie, sem fer fyrir
stuðningsmönnum al-Sadr á þingi,
greindi hins vegar frá því í gær að
ráðherrarnir sex myndu hverfa úr
ríkisstjórn. Sagðist hann vonast til
þess að í staðinn yrðu skipaðir óháðir
þingmenn, sem fara myndu að vilja
fólksins í landinu.
Reiður vegna aðgerða er beinst
hafa gegn Mehdi-hernum
Al-Sadr vill að Maliki tilgreini ná-
kvæmlega hvenær bandarískur her
skuli vera horfinn frá Írak. Maliki
hefur hins vegar neitað að verða við
þeirri kröfu og segir að brotthvarf
Bandaríkjahers hljóti að verða að
ráðast af aðstæðum á vettvangi.
Í síðustu viku tóku tugir þúsunda
manna þátt í mótmælaaðgerðum í
borginni Najaf í suðurhluta Íraks,
sem haldnar voru að frumkvæði al-
Sadr og hreyfingar hans, gegn
áframhaldandi veru Bandaríkjahers
í landinu.
Al-Sadr er einnig sagður vera
reiður yfir því að hertar öryggisráð-
stafanir Bandaríkjahers í Bagdad
hafa þýtt, að nokkur hópur liðs-
manna Mehdi-hersins, vopnaðra
sveita er fylgja al-Sadr að málum,
hefur verið handtekinn. Bandaríkja-
menn hafa hins vegar lýst Mehdi-
hernum sem helstu ógninni við ör-
yggi borgaranna í Írak.
Af 275 fulltrúum á íraska þinginu
koma 32 úr sveit fylgismanna
al-Sadrs og þingmannahópur þessi
er sá stærsti á þinginu. Fréttaskýr-
endur segja hins vegar að Maliki
muni geta haldið völdum ef honum
tekst að tryggja sér stuðning ann-
arra minni fylkinga sjía-múslíma eða
Kúrda sem sæti eiga á þingi.
Segja skilið við sam-
steypustjórn Malikis
Ákvörðun Moqtada al-Sadr er áfall fyrir íraska forsætisráð-
herrann en stjórn hans mun líklega halda velli, a.m.k. í bili
Reuters
Hernámsliðið fari Frá mótmælaaðgerðum fylgjenda Moqtada al-Sadr
gegn veru Bandaríkjahers í Írak sem haldnar voru í Najaf 9. apríl sl.