Morgunblaðið - 17.04.2007, Blaðsíða 23
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 17. APRÍL 2007 23
lagi hvors árs um sig og höfðu því
ekki aukist að raungildi.
Eignaútgjöldin hafa aukist
um 266% frá árinu 1994
Ef litið er yfir tímabilið sem liðið
er frá 1994 kemur í ljós að svo-
nefnd eignaútgjöld heimilanna hafa
aukist um 266% eða um 12,5% að
meðaltali á ári.
„Vaxtagjöld vegna íbúðafjárfest-
ingar eru stærsti liður eignaút-
gjalda heimilanna og mælast að
meðaltali um 78% af heildar eigna-
útgjöldum. [...] hefur það hlutfall
þó farið lækkandi yfir tímabilið og
var um 73% af heildar eignaút-
gjöldum árið 2005 samanborið við
82% árið 1994. Aukning í vaxta-
gjöldum vegna íbúðakaupa er að
meðaltali rúm 11% á ári yfir tíma-
bilið en önnur vaxtagjöld hafa auk-
ist um 17% á ári,“ segir í riti Hag-
stofunnar. Vaxtagjöld vegna
íbúðakaupa voru t.d. 12,1 milljarð-
ur árið 1995 en á árinu 2005 voru
þau samtals 36,8 milljarðar skv. rit-
inu.
Þessi nýútkomna skýrsla Hag-
stofunnar er sú fyrsta af útgáfum
Hagstofunnar þar sem birt er upp-
gjör samkvæmt svonefndu tekju-
skiptingaruppgjöri þjóðhagsreikn-
inga, að því er fram kemur í
skýringum Hagstofunnar.
ga úr líf-
erulega á
um námu
um kr. en
inu 2005,
milljarðar
gastofnun
dum til-
í skýrsl-
vert, voru
rið 2000 á
milljarðar
ætur sem
000 voru
2005 voru
r á verð-
kst um
2 árum
Í HNOTSKURN
» Frá árinu 1994 til ársins2005 hafa ráðstöf-
unartekjur heimila hér á
landi vaxið um 149% eða að
meðaltali um 9% á ári.
»Heildartilfærsluútgjöldhafa aukist um 255% á
tímabilinu 1994 til 2005 eða
að meðaltali um 12% á ári. Af
þessum heildarútgjöldum er
hlutfall skatta á tekjur og
eignir í kringum 55%.
»Vextir heimilanna afbankainnistæðum voru
1,5 milljarðar á árinu 1994 en
rúmum áratug síðar var upp-
hæðin samtals 11,4 millj-
arðar.
»Vaxtagjöld vegna íbúða-fjárfestingar eru stærsti
liður eignaútgjalda heim-
ilanna og mælast að með-
altali um 78% af heildar
eignaútgjöldum.
að raun-
u Ís-
dur af
um
m. Veru-
gs heim-
um 15%
ið komið
nu 1994
nafn-
ur af
i.
ekjum af
rðið
urekstur
m arð-
tofnun
inu.
($$%&
($$%&
Vopnaður maður hóf skothríð í heimavisttækniháskóla í Virginíu í Bandaríkj-unum í gær og talið er að sami maðurhafi gert aðra árás í kennslubyggingu
og orðið a.m.k. 32 að bana í mannskæðustu skot-
árás í sögu Bandaríkjanna. Árásarmaðurinn fyr-
irfór sér, þannig að alls lágu 33 í valnum. Minnst
26 manns særðust.
Ofsahræðsla greip um sig í skólanum, Virginia
Tech í bænum Blacksburg. Sjónarvottar sögðu að
námsmenn hefðu stokkið út um glugga kennslu-
stofa til að sleppa frá skothríðinni. Nemendur og
starfsmenn skólans báru sært fólk út úr skóla-
byggingunni áður en sjúkrabílar komu á vett-
vang. Sérsveit lögreglunnar, vopnuð árásarriffl-
um, dreifði sér um háskólasvæðið.
Sami maðurinn?
Árásarmaður hóf skothríð klukkan 7.15 í gær-
morgun að staðartíma (klukkan 11.15 að íslensk-
um tíma) í stúdentagarðinum West Ambler Jo-
hnston sem hýsir 895 nemendur. Talið er að sami
maður hafi haldið skothríðinni áfram í byggingu
verkfræðideildar skólans, Norris Hall. Lögreglan
sagði að dyrnar að byggingunni hefðu verið lok-
aðar að innan með keðjum þegar sérsveitin kom á
vettvang.
Tveir biðu bana í heimavistinni og 31 í kennslu-
stofunni, að árásarmanninum meðtöldum. Lög-
reglustjórinn í Blacksburg kvaðst telja að sami
maðurinn hafi verið að verki í báðum bygging-
unum en á blaðamannafundi í gærkvöldi tók hann
fram að lögreglan væri enn að rannsaka hvort
skotárásirnar tengdust.
Lögreglustjórinn vildi ekki skýra frá því
hversu margar byssur árásarmaðurinn notaði.
Heimildarmaður AP í lögreglunni sagði að morð-
inginn hefði verið vopnaður tveimur skamm-
byssum.
tölvupóstinn klukkan 9.26, rúmum tveimur
klukkustundum eftir fyrri árásina.
Í Virginia Tech eru um 25.000 nemar í fullu
námi. Aimee Kanode, nemi á fyrsta ári, sagði að
fyrri árásin hefði verið gerð á fjórðu hæð heima-
vistarinnar West Ambler Johnston, einni hæð
fyrir ofan herbergi hennar. Starfsmaður skólans
bankaði á dyrnar til að segja nemendunum að
fara ekki út. „Þeir sögðu okkur að læsa okkur
inni. Útgöngubanninu var aflétt um tíma og árás-
armaðurinn hóf skothríð aftur.“
Bush harmar blóðsúthellingarnar
Talsmaður bandarísku alríkislögreglunnar,
FBI, Richard Kalko, sagði að ekkert benti til þess
hryðjuverkasamtök hefðu staðið fyrir skotárás-
unum. „En allir möguleikar verða rannsakaðir.“
George W. Bush Bandaríkjaforseti gaf út yf-
irlýsingu í gærkvöldi þar sem hann harmaði
blóðsúthellingarnar.
Eftir síðari skotárásina var öllum inngöngum
að skólasvæðinu lokað og kennsla felld niður.
Komið var upp aðstöðu fyrir fjölskyldur nemenda
skólans og þeim var boðið upp á áfallahjálp.
Lögreglan sagði að skólanum hefðu borist
sprengjuhótanir fyrir blóðsúthellingarnar en ekki
var vitað hvort þær tengdust ódæðisverkinu í
gær.
Lögreglan kvaðst enn hafa verið að rannsaka
skotárásina í heimavistinni þegar henni var skýrt
frá skothríðinni í kennslubyggingunni.
Fengu viðvörun tveimur stundum síðar
Nemar við skólann sögðu að þeir hefðu ekki
verið varaðir við fyrr en tölvupóstur var sendur
rúmum tveimur stundum eftir fyrri árásina – eða
um það leyti sem síðari árásin hófst. Rektor há-
skólans, Charles Steger, sagði að yfirvöld hefðu
talið að skotárásin í heimavistinni hefði verið gerð
vegna fjölskyldudeilu og talið ranglega að árás-
armaðurinn hefði flúið af skólasvæðinu.
„Við höfðum enga ástæðu til að gruna að önnur
skotárás yrði gerð,“ hafði fréttastofan AP eftir
rektornum. Hann bætti við að stjórnendur skól-
ans hefðu ákveðið að reiða sig á tölvupósta til að
skýra frá atburðinum en erfitt hefði verið að hafa
samband við alla þar sem um 11.000 manns hefðu
verið á leið í skólann á bílum. Áður en tölvupóst-
arnir voru sendir hefði starfsmönnum heimavist-
anna verið sagt að banka á dyr nemenda til að
segja þeim að fara ekki út.
Nokkrir nemanna sögðust þó hafa haldið að
hættan væri afstaðin og óhætt væri að fara út áð-
ur en síðari skotárásin hófst. Þeir furðuðu sig á
viðbrögðum stjórnenda skólans við fyrri árásinni.
„Það sem gerðist í dag er fáránlegt,“ sagði einn
nemanna, Jason Piatt, í viðtali við CNN-sjónvarp-
ið. „Þegar þeir voru að senda þennan tölvupóst
voru tugir manna myrtir.“
Aðrir nemar og námsstjóri skólans sögðust
ekki hafa frétt af atburðinum fyrr en þeir fengu
AP
Viðbrögð Lögreglumenn hlaupa frá kennslubyggingu tækniháskólanns Virginia Tech í Blacksburg í Virginíuríki eftir blóðsútehllingarnar í gær.
Mannskæðasta skotárás
í sögu Bandaríkjanna
Að minnsta kosti 33 lágu í valnum
eftir skotárásir í heimavist og
kennslustofum háskóla í Virginíu í
gær. Lögreglan greindi ekki frá
nafni árásarmannsins og sagði
ekkert um hvers vegna hann
kynni að hafa framið ódæð-
isverkið. Ekki var ljóst hvort
hann var nemandi við skólann.
Í HNOTSKURN
» Mannskæðasta árásin í skóla í söguBandaríkjanna var gerð í maí 1927
þegar íbúi Bath í Michigan sprengdi skóla
bæjarins í loft upp. 38 börn biðu bana og
61 særðist.
» Fyrir blóðsúthellingarnar í gær varmannskæðasta skotárásin í bandarísk-
um skóla gerð í Texas-háskóla í Austin ár-
ið 1966 þegar árásarmaður, Charles Whit-
man, fór upp á 28 hæða klukkuturn og
hleypti af riffli á fólk fyrir neðan. Hann
varð sextán manns að bana og særði 31 á
96 mínútum áður en lögreglumenn skutu
hann til bana.
» Í blóðsúthellingunum í Columbine-framhaldsskólanum nálægt Littleton í
Colorado-ríki árið 1999 létu alls fimmtán
manns lífið. Tveir unglingar urðu þá tólf
skólasystkinum sínum og kennara að bana
áður en þeir fyrirfóru sér.
» Fyrir blóðsúthellingarnar í gær varmannskæðasta skotárásin í sögu
Bandaríkjanna gerð í bænum Killeen í
Texas árið 1991 þegar George Hennard
réðst inn í veitingahús og skaut 23 menn
til bana og síðan sjálfan sig.
Eftir Boga Þ. Arason
bogi@mbl.is