Morgunblaðið - 01.06.2007, Blaðsíða 38

Morgunblaðið - 01.06.2007, Blaðsíða 38
38 FÖSTUDAGUR 1. JÚNÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ UMRÆÐAN Í ÞESSU greinarkorni langar mig að segja frá afar mikilvægum samtökum en framhaldsstofn- fundur þeirra verður haldinn þriðjudaginn 5. júní klukkan 18 á Vestmannsvatni. Þetta eru Holl- vinasamtök Kirkjumiðstöðvarinnar við Vestmannsvatn sem ekki einungis eru mikilvæg fyrir Þing- eyjarsýslur heldur landið allt. Nauðsynlegt er að tryggja fjárhagslegan grunn sumarbúðanna og til þess að svo megi verða hafa nokk- ur fyrrum sum- arbúðabörn og fyrrum starfsmenn sumarbúð- anna ákveðið að stofna hollvina- samtökin. Megin til- gangur samtakanna er að vera fjárhagslegur bakhjarl starfsem- innar á Vestmannsvatni, tryggja uppbyggingu á lóð sumarbúðanna og standa vörð um sögu og starf svæðisins. Heiðursfélagar í hollvinasamtök- unum eru séra Pétur Sigurgeirsson fyrrum biskup, séra Sigurður Guð- mundsson fyrrum vígslubiskup og Sigurður Pétur Björnsson fyrrum bankastjóri á Húsavík. Nú er svo komið að ef áframhald á að verða á sumarbúðastarfinu þurfa að koma til breytingar á upp- byggingu starfsins. Helstu verk- efnin sem liggja fyrir eru að byggja nýjan svefnskála en núver- andi skáli er á undanþágu og verð- ur búðunum lokað eftir tvö ár verði ekki byggður nýr skáli. Þá er nauðsynlegt að skipuleggja lóð Kirkjumiðstöðvarinnar og marka henni markmiðasetta framtíðarsýn. Séra Pétur Þórarinsson í Laufási sem lést 1. mars síðastliðinn var einn af stofnendum samtakanna enda vann hann alla tíð ötullega við að starfsemin væri sem best og í minningu hans styrkjumst við í að halda áfram. Vert er að geta þess að fyrsta frjálsa fram- lagið til hollvina- samtakanna var gefið í minningu Péturs af séra Pétri Sigurgeirs- syni og frú Sólveigu Ásgeirsdóttur konu hans. Sumarbúðastarfsemi á Vestmannsvatni á sér rúmlega 40 ára sögu en búðirnar voru vígðar á því herrans ári 1964. Þar hafa margir lagt hönd á plóg og mikið og gott sjálfboðaliðastarf verið innt af hendi. Starfið hefur alltaf verið mikilvæg en aldrei eins og nú. Því í þjóðfélagi þar sem stress, hraði og tímaleysi er oft meira en góðu hófi gegnir er ennþá mikilvægara að halda úti sumarbúðum fyrir börn og unglinga þar sem útivist og góð gildi eru í hávegum höfð. Öll höfum við áhyggjur af mikilli tölvunotkun, sjónvarpsglápi og hreyfingarleysi meðal barnanna okkar og því er þessi kostur, að vera í sumarbúðum þar sem tölvuleikir og símar eru ekki að trufla, mjög nauðsynlegur. Á Vestmannsvatni fer fram frá- bær starfsemi í fögru og friðsælu umhverfi. Ég tala af eigin raun því ég var svo lánsöm að vera í sum- arbúðunum á mínum táningsárum. Það var mikil upplifun og gaman að vera með öllu því góða fólki sem starfaði þar að ég nú ekki tali um krakkana sem ég kynntist og mun halda tryggð við alla tíð. Synir mínir hafa svo verið þar í góðu yf- irlæti um það bil 25 árum síðar og vonandi á ég eftir að eiga barna- börn og barnabarnabörn sem njóta sumarbúðanna á Vestmannsvatni! Ég vil hvetja alla og ekki síður þá sem verið hafa í sumarbúðunum til að gang til liðs við hollvina- samtökin. Hægt er að skrá sig á www.vestmannsvatn.is og er ár- gjaldið aðeins 2.000 krónur því margt smátt gerir eitt stórt. Þann- ig getum við myndað stóran hóp og tekið höndum saman um að standa vörð um hið góða og uppbyggilega starf sem fram fer í sumarbúð- unum við Vestmannsvatn. Vinir Vestmannsvatns Dóra Ármannsdóttir fjallar um Hollvinasamtök Kirkjumiðstöðvarinnar við Vestmannsvatn »Ég vil hvetja alla ogekki síður þá sem verið hafa í sumarbúð- unum til að gang til liðs við hollvinasamtökin. Dóra Ármannsdóttir Höfundur er framhaldsskóla- kennari á Húsavík og fyrrverandi sumarbúðabarn. REACH er heiti nýrrar reglu- gerðar Evrópusambandsins um efni sem samþykkt var seint á síð- asta ári og tekur gildi í Evrópu í dag, 1. júní 2007. Eitt af aðalmark- miðum þessarar nýju reglugerðar er að auka þekkingu okkar á hætt- unni sem stafað getur af efnum og hvernig eigi að nota þau á sem öruggastan hátt. REACH er EB- reglugerð sem þýðir að einungis er hægt að taka hana upp í heild sinni og á sama hátt í öllum aðild- arríkjum. Það sama gildir um EFTA- löndin. Gert er ráð fyrir að gildistaka REACH á Íslandi verði á síðari hluta þessa árs. Með innleiðingu REACH hér á landi munu reglur um framleiðslu, setn- ingu á markað og notkun efna, hvort sem þau eru hrein, í efna- vörum eða hlutum, breytast. Hvorki má framleiða, né setja á markað efni nema þau hafi verið skráð hjá Efnastofnun Evrópu, sem staðsett verður í Helsinki. Einnig mun áhættumat efna, sem hingað til hefur verið á ábyrgð yf- irvalda, flytjast yfir á framleið- endur þeirra. Þeir sem nota efni í atvinnuskyni munu einnig fá aukn- ar skyldur samkvæmt REACH. Þeir þurfa að meta hvort þeir séu að nota efni á viðurkenndan hátt, hvort framleiðsla þeirra sé örugg og að notkun valdi sem minnstum skaða á heilsu manna og umhverfi. REACH mun því hafa áhrif á fjölda fyrirtækja hér á landi. Dæmi um þau eru:  Framleiðendur og innflytj- endur efna og efnavara (hrein efni t.d. málmar, þvotta- og hreinsiefni, lím, málning o.fl.)  Fyrirtæki og fagaðilar sem nota efni og efnavörur í at- vinnuskyni, almennt skil- greindir sem eftirnotendur samkvæmt REACH.  Framleiðendur og innflytj- endur hluta sem innihalda efni (leikföng, fatnaður, bílar o.fl.)  Dreifingar- og þjónustuaðilar efna og efnavara. Eitt af aðalmarkmiðum REACH er að vernda heilsu manna og um- hverfi sem mest fyrir áhrifum af efnum. Þannig þurfa þeir sem framleiða og/eða dreifa efnum að láta fylgja upplýsingar um eðliseiginleika efn- anna og hvernig eigi að nota þau á öruggan hátt. Eins og áður þurfa öryggisblöð að fylgja efnum með hættulega eiginleika séu þau notuð í at- vinnuskyni. Dæmi um slík efni eru þau sem valda t.d. krabbamein- um eða stökkbreytingum, eða hafa skaðleg áhrif á æxlun. Einnig þurfa að fylgja þeim upplýsingar um til hvaða aðgerða skuli gripið svo hægt sé að stjórna áhættu við notkun slíkra efna. Grunnþættir REACH felast í enska heitinu: R – Skráningarskylda (Reg- istration) iðnaðarins á efnum. Framleiðendur og innflytjendur efna skulu skrá þau hjá Efnastofn- un Evrópu. Með skráningunni skal gefa upplýsingar um áhrif efnis á umhverfi og heilsu manna og hvernig megi nota það á öruggan hátt. Þeir sem skrá efni þurfa að forskrá efni sín hjá Efnastofnun Evrópu á tímabilinu 1. júní 2008 – 1. desember 2008. Forskráning er mikilvæg þar sem hún veitir möguleika á lengri skráning- arfresti sem og möguleika á að skrá efni með öðrum fyrirtækjum sem ætla skrá sama efni. Þannig er hægt að minnka kostnað við skráninguna. E – Mat (Evaluation). Lögbær yfirvöld og Efnastofnunin leggja mat á þörf fyrir nýjar prófanir á efninu. Sum efni eru tekin og met- in sérstaklega og er val á þeim byggt á áhættumati þeirra. Nið- urstöður mats geta gefið tilefni til að efnið verði leyfisskylt eða bann- að. A – Leyfisveiting efna (Author- isation) Notkun og markaðs- setning efna sem talin eru sérlega varasöm verður háð leyfum. Skað- semi hvers efnis verður skoðuð og verður aðeins veitt leyfi ef tiltekin skilyrði eru uppfyllt eins og þau að efnið berist ekki út í umhverfið í of miklum mæli eða að engin hættuminni efni geti komið í stað- inn. CH – Efni (chemicals). Á heimasíðu Umhverfisstofn- unar hefur verið sett upp upplýs- ingasíða um REACH. Á henni má finna upplýsingar um grunnþætti REACH og áhrif reglugerðarinnar á fyrirtæki sem framleiða, flytja inn, nota eða dreifa efnum. Einnig má finna tengla inn á ýmsar gagn- legar erlendar heimasíður. Upp- lýsingarnar eru settar inn með það að markmiði að innlend fyrirtæki geti á sem einfaldastan hátt áttað sig á hlutverki sínu og skyldum samkvæmt þessari nýju reglugerð og geti því undirbúið sig sem best áður en hún tekur gildi hér á landi. Tengill á síðuna er: http:// www.ust.is/efniogefnavorur/ REACH Ný Evrópulöggjöf um efni Sigríður Kristjánsdóttir segir frá nýrri Evrópu- löggjöf um efni »Ný Evrópulöggjöfum efni, REACH, tekur gildi í dag. Að- almarkmið hennar er að vernda heilsu manna og umhverfi fyrir áhrifum efna. Sigríður Kristjánsdóttir Höfundur er sérfræðingur á stjórn- sýslusviði Umhverfisstofnunar. NÚ ERU liðnir hátt í tveir áratug- ir frá þeim óheillaatburði er Alþingi samþykkti bjórflæðið. Sala á þessu „léttöli“ átti svo sem að draga úr áfengisneyzlu Íslendinga, en litið til baka þessa nær tvo áratugi, hver hefur þá reynslan orðið? Skyldi hafa dregið úr áfengisneyzlunni? Hag- stofan upplýsir, þegar spurt er, að á síðustu 10 árum hafi áfeng- isneyzla aukist, ekki um 40%, ekki um 50%, heldur um 64%. Hvern- ig lízt þeim þingmönn- um á þessa tölu, þeim sem leyfið veittu á sinni tíð fyrir áfengum bjór, og hvernig lízt þeim á þessar tölur, sem vilja leyfa léttvínssölu í mat- vöruverzlunum? Var ekki stærsti flokkur landsins að samþykkja þetta sem framtíðarsýn sína? Líklega er þeim al- veg sama, aðeins ef gull- ið skellur í skrínu. Það er gefið mál, ef það nær fram að ganga að áfengi verði selt við hliðina á mjólkinni, að þá sjá ennþá hærri hundraðstölur áfengisneyzlunnar dagsins ljós, gætu máske náð þriggja stafa tölu. Væri það ekki hið bezta mál eða hvað? Áfengissalar gætu þá vaðið í peningum til heilla fyrir æsk- una eða hvað? Engar hömlur hafa enn verið settar á hinar gegndarlausu auglýsingar sem sjá má á síðum dag- blaða og tímarita og í sjónvarpi, þótt slíkt sé bannað samkvæmt lögum – að minnsta kosti ennþá. Að sjálfsögðu má ekkert hindra þessa glæsilegu þróun eða hvað? Ekki eru glæsilegar fregnirnar sem frá Rússlandi berast um áfeng- isneyzlu Rússa. Frá því hefur verið sagt að um tvær milljónir Rússa eigi um sárt að binda vegna áfengisneyzlu og afrakstur hennar er að Rússum fækkar árlega um 700 þúsund. Sam- kvæmt þessu myndi fækkunin vera sjö milljónir á tíu árum. Ég hefði haldið að þessar tölur gætu verið ör- lítið umhugsunarefni fyrir þingmenn þá sem hleypa vilja vínflæðinu inn í matvöruverzlanir. Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin sendi frá sér það álit, að vildu menn draga úr áfengisneyzlu væri bezta ráðið til þess að torvelda aðgengið og hækka verðið á þessum skaðræðisvökva. Það liggur því í augum uppi að lækkun áfeng- iskaupaaldurs og vín- flæði í matvöruverzl- unum auðveldar aðgengið og eykur um leið neyzluna enn meir. Þetta ætti að blasa við öllum hugsandi mönn- um. Samt eru til ein- staklingar sem virðast algjörlega blindir á all- ar staðreyndir og reynslu. Lækkun áfeng- iskaupaaldurs yrði trú- legast til þess að neyzl- an myndi færast enn neðar í aldursstig- anum og finnst mönn- um þó nóg um í dag. Torskilinn mörgum virðist sá sannleikur að áfengisneyzla leiðir til neyzlu annarra ávanabindandi fíkniefna, eins og stað- fest hefur verið svo rækilega. Áfeng- isauðvaldið vill að sjálfsögðu teygja klær sínar enn víðar og lengra. Hver verður svo endirinn ef ávallt er undan látið? Vilji menn skapa sama ástand og er í áfengismálum í Rússlandi og reyndar einnig Eystrasaltslönd- unum, þá er leiðin til þess sú að hleypa áfenginu inn í matvöruverzl- anir og jafnframt lækka aldurs- mörkin, auðvelda sem sagt aðgengið og lækka verðið til viðbótar. Spurn- ingin er hvort menn vilja virkilega fara þá leið eða leið Alþjóðaheilbrigð- ismálastofnunarinnar? Hvort mundi heillavænlegra íslenzkri þjóð? Hvora leiðina vilja menn velja? Björn G. Eiríksson skrifar um áfengisneyslu Björn G. Eiríksson » Lækkunáfeng- iskaupaaldurs yrði trúlegast til þess að neyzlan myndi færast enn neðar í ald- ursstiganum … Höfundur er sérkennari í fjölmiðlanefnd IOGT. EKKI get ég annað en verið Sverri Leóssyni hjartanlega sammála í grein er hann ritar í Morgunblaðið 27. maí sl. Það er í raun ótrúlegt að Norðaust- urkjördæmið fái ekki ráðherrastól. Og að gera Kristján Möller að samgöngu- málaráðherra með allt það sem búið er að vinna að í þeim málum hér í kjördæminu og undirbúa af hálfu sjálf- stæðis- og framsókn- armanna gerir ekkert annað en að grafa und- an sjálfstæðismönnum. Sú fylgisaukning sem Kristján Þór Júl- íusson og allt hans góða fólk í flokknum stóð að í þessum kosn- ingum er höfð að engu. Við bættum við þingmanni hér og gott betur í kjördæminu. Að setja svona kraftmikinn mann og eldhuga á tréverkið sem heima á í ráðherrastóli er næstum hneisa! Það þarf mann eins og Kristján Þór Júlíusson með hans þekkingu og skilning á landsbyggðarmálum innan um alla hina sem koma frá suðurmiðj- unni. Því það er enn þann dag í dag talsverð geil á milli landsbyggðar og suðvesturhornsins. Ég hef hitt marg- an sjálfstæðismanninn sem er alls ekki ánægð- ur með þessi málalok. Síðan eru menn sem valdið hafa titringi og óánægju innan flokksins og hreinlega strikaðir út, þeim er áfram hamp- að af ákveðnum öflum innan flokksins þvert of- an í vilja okkar sem kus- um flokkinn! Því það voru jú sjálfstæðismenn sem strikuðu út ákveðna menn á lista flokksins í síðustu kosningum. Þetta eru okkur mikil vonbrigði hér fyrir norðan og einnig gagnvart Arnbjörgu Sveinsdóttur alþing- ismanni sem unnið hefur gott starf innan flokksins og verið lengi á þingi, að það sé algerlega gengið framhjá okkar fólki hér í þessu kjördæmi. Að hafa óvini sína næst sér, – ég veit ekki hvort það á við Samfylk- inguna. Af hverju ekki Krist- ján Þór Júlíusson? Ottó Eiríksson skrifar um úrslit alþingiskosninganna Ottó Eiríksson. » Sú fylgisaukningsem Kristján Þór Júlíusson og allt hans góða fólk í flokknum stóð að í þessum kosn- ingum er höfð að engu. Höfundur er smiður.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.