Morgunblaðið - 03.07.2007, Blaðsíða 40

40 ÞRIÐJUDAGUR 3. JÚLÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
STÆRSTA OPNUN Á TEIKNIMYND FYRR OG SÍÐAR.
/ KRINGLUNNI/ ÁLFABAKKA
VIPSALURINNER BARA LÚXUS
ER STAÐSETTUR Í SAMBÍÓUNUM ÁLFABAKKA
MYND OG HLJÓÐ
Í SAMBÍÓUNUM KRINGLUNNI
SÝND MEÐ ÍSLENSKU OG ENSKU TALI
SHREK, FÍÓNA,ASNINN OG STÍGVÉLAÐI KÖTTURINN
ERU MÆTT AFTUR Í SKEMMTILEGASTA ÆVINTÝRI ALLRA TÍMA.
BLIND DATING kl. 4 - 6 - 8 - 10:10 B.i.10.ára
SHREK 3 m/ensku tali kl. 4 - 6 - 8 - 10:10 LEYFÐ
SHREK 3 VIP m/ensku tali kl. 8 - 10:10
SHREK 3 m/ísl. tali kl. 4 - 6 LEYFÐ
ZODIAC kl. 9 B.i.16.ára
OCEAN'S 13 kl. 6 - 8 - 10:30 B.i.7.ára
OCEAN'S 13 VIP kl. 5:30
PIRATES OF THE CARRIBEAN 3 kl. 5:30 - 9 B.i.10.ára
ROBINSON FJÖLSKYLDAN m/ísl. tali kl. 4 LEYFÐ
SHREK 3 m/ensku tali kl. 8:15 - 10:20 LEYFÐ DIGITAL
SHREK 3 m/ísl. tali kl. 6:15 LEYFÐ DIGITAL
CODE NAME: THE CLEANER kl. 6 - 8 - 10:10 B.i. 10 ára
OCEAN'S 13 kl. 8 - 10:30 B.i. 7 ára DIGITAL
PIRATES OF THE CARRIBEAN 3 kl. 5 B.i. 10 ára DIGITAL
VERSLAÐU MIÐA Á NETINU Á WWW.SAMBIO.IS
eee
S.V. MBL.
"LÍFLEG SUMAR-
SKEMMTUN"
eee
L.I.B. TOPP5.IS
Fjölmiðlar heimsbyggðarinnarfjölluðu eðlilega töluvert umbrotthvarf Tony Blairs úr
forsætisráðherrastóli í Bretlandi í
síðustu viku. Keppst var við að
skrifa um feril hans út frá ýmsum
sjónarmiðum þar sem valdatíð hans
var gerð upp. Einna forvitnilegustu
eftirmælin – ef svo má að orði kom-
ast þrátt fyrir að Blair sé hreint ekki
dauður úr öllum æðum – var ef til
vill að finna í blaðinu International
Herald Tribune. Þar birtist grein
undir fyrirsögninni „Ónæmur fyrir
menningu, blés Blair lífi í hana“.
Höfundur greinarinnar, Alan Rid-
ing, bendir þar á að „listamenn hafi
iðulega síðasta orðið varðandi það
hvernig orðspor leiðtogar fá í heims-
sögunni“, og spyr hvort Blair verði
kannski minnst í framtíðinni fyrir
stórvirki sín á sviði lista.
  
Ekki er það nú samt svo að Rid-ing telji Blair hafa verið helsta
hugsuðinn á bak við endurreisn
bresks menningarlífs – langt því frá.
Það telur hann John Major, eft-
irmanni Margaret Thatcher, fremur
til tekna. Hann segir Major hafa
„rétt fram lykilinn að aðsópsmikilli
endurnýjun breskra menning-
arstofnana með því að úthluta þeim
stórum hluta hagnaðar þjóðarlotter-
ísins“, rétt áður en hann fór úr emb-
ætti. Það var „einungis heppni“
Blairs að vera í forsætisráð-
herrastóli þegar þessi aðgerð fór að
bera ávöxt. Þótt aðeins sé litið til
höfuðborgarinnar, Lundúna, voru
stofnanir á borð við British Museum,
Royal Opera House, Sadler’s Wells
Theater, National Portrait Gallery
og Tate Britain allar teknar í gegn,
nútímavæddar og efldar snemma á
embættisferli Blairs.
  
Í pistlinum hrósar höfundurreyndar Blair fyrir að hafa í
stjórnartíð sinni margfaldað fjár-
framlög til breska listráðsins (Arts
Council), með þeim hætti að þaðan
tók að streyma langþráð næring er
hleypti lífi í fjársvelt menning-
arsetur, leikhús og klassískar hljóm-
sveitir utan Lundúna. Eftir þau 18
ár sem íhaldsmenn voru við völd
voru nefnilega innviðir bresks
menningarlífs sem rjúkandi rúst.
Jafnframt fær Blair rós í hnappa-
gatið fyrir að hafa tryggt almenn-
ingi frítt inn á 24 þjóðarsöfn. Sú að-
gerð ein og sér hefur orðið til þess
að heimsóknir á þessi söfn hafa auk-
ist um 53% síðan 1997, en sér-
staklega er tekið til þess hversu Tate
Modern-safninu tekst að laða marga
til sín – ekki síst þá sem ekki lögðu
leið sína á söfn eða menningarstofn-
anir fyrr en það varð ókeypis. Með
þessari aðgerð ríkisstjórnar Blairs
var auðvitað höfðað sterkt til vel-
vilja almennings – vinsældir voru
m.ö.o. keyptar að sumra mati.
Tvennt til viðbótar er nefnt í grein
Riding sem lóð á vogarskálar menn-
ingarinnar í stjórnartíð Blairs; ann-
ars vegar það hversu stöðugur efna-
hagsvöxtur hefur leitt marga til efna
og hins vegar að Lundúnir hafa á
tímum þessa efnahagsvaxtar orðið
að einni alþjóðlegustu borg Evrópu.
Hvað þessar staðreyndir varðar er
ljóst að „þykk seðlaveski“ eins og Al-
an Riding orðar það hafa alltaf leitt
gott af sér á sviði lista. Og það eru
ekki einungis einstakir listamenn á
borð við Damien Hirst og Tracy Em-
in sem hafa hagnast á þessum kring-
umstæðum – þrátt fyrir hátt miða-
verð streymir fólk í leikhúsin í West
End og í óperuna. Síðarnefnda atrið-
ið – alþjóðavæðingin borgarinnar –
hefur orðið til þess að víkka út sjón-
deildarhring þeirra sem vinna að
menningu í Bretlandi; þar eru er-
lendir gestalistamenn nú aufúsu-
gestir, ekki síst í Tate Modern-
safninu, í Barbican Center og á sviði
danslista.
  
Það sem Alan Riding kemur þóspánskt fyrir sjónir í greiningu
sinni á uppgangi menningarlífsins í
stjórnartíð Tony Blairs, er hversu
feiminn forsætisráðherrann fyrrver-
andi hefur verið við að hreykja sér
af þessum framförum. Hann bendir
t.d. á að stjórn Blairs hafi „alltof oft
kosið að færa stuðning sinn við listir
í felubúning“, yfirleitt sem efna-
hagslegar aðgerðir.
  
Ef til vill er þetta þó klókari leiðfrá Blairs hálfu en Riding læt-
ur í veðri vaka, því frá sjónarhóli
menningarinnar er auðvitað mik-
ilvægt að hún sé metin sem ákjós-
anlegt tæki til þjóðhagslegrar
stjórnunar en ekki fyrst og fremst
sem skemmtun eða afþreying sem
leggja má af þegar harðnar í ári.
Það breytir þó ekki þeirri stað-
reynd að Blair kaus að sleppa menn-
ingunni á lista yfir þau 17 málefni
sem hann taldi varða mestu í stjórn-
artíð sinni.
Það sem kemur undirritaðri mest
á óvart við lestur pistilsins er hins
vegar ekki hversu hógvær Blair
virðist hafa verið yfir árangri sínum
á þessu sviði, heldur hversu auðvelt
honum virðist hafa reynst að afla
menningu og listum almennrar vel-
vildar. Hvernig stendur til að mynda
á því að þeir Íslendingar sem hafa
efnast með áþekkum hætti og nýrík-
ir Bretar kaupa ekki framsækna ís-
lenska samtímalist í stórum stíl?
(Hirst og Emin hafa ekki beinlínis
þótt „stofuvæn“.) Hvernig stendur á
því að þetta fólk streymir ekki í óp-
eruna í Ingólfsstræti, Þjóðleikhúsið
og Borgarleikhúsið?
Það er þó huggun í harmi að Ís-
lendingar hegða sér eins og Bretar
þegar ekki þarf að borga, í það
minnsta hefur orðið helmings aukn-
ing í aðsókn á Listasafni Íslands frá
því hætt var að greiða þar aðgangs-
eyri. Fyrir það uppeldi á þjóðinni má
vissulega þakka. Það er þó ekki rík-
ið sem tryggði íslenskum almenn-
ingi þann aðgang að þjóðargersem-
unum heldur eignarhaldsfélagið
Samson. Og nú er bara að sjá hvern-
ig sá ókeypis aðgangur verði
tryggður til frambúðar og hvort
ekki sjá sér fleiri leik á borði [ríki,
borg, atvinnulífið?] við að bjóða
ókeypis inn á öll helstu söfnin. Væri
ekki gaman að fylla Þjóðminjasafn-
ið, Listasafn Reykjavíkur og Árbæj-
arsafnið út úr dyrum sem flesta
daga?
Studdi listir staðfastlega – óvart?
» Og nú er bara að sjáhvernig sá ókeypis
aðgangur verði tryggð-
ur til frambúðar og
hvort fleiri sjá sér ekki
leik á borði [ríki, borg,
atvinnulífið?] við að
bjóða ókeypis inn á öll
helstu söfnin.
Reuters
Ókeypis Eftir að aðgangur að lykilsöfnum í Bretlandi varð ókeypis, hefur aðsókn á þau aukist um 53%. Tate Mod-
ern er einna vinsælast þessara safna og hér standa gestir í hóp og njóta listar Gilberts og George – ókeypis.
fbi@mbl.is
AF LISTUM
Fríða Björk Ingvarsdóttir