Morgunblaðið - 06.11.2007, Side 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 6. NÓVEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Að kasta flugu í
straumvatn er að tala
við guð, segir Bubbi
Morthens og sannar
það á sinn hátt í þessum
fallegu, ljóðrænu,
fyndnu og einstaka
sinnum nöpru sögum
af mönnum og löxum.
Því laxar eru miklir
örlagavaldar í lífi þeirra
sem veiða þá af ástríðu,
og veiðigyðjan er
mislynd.
– og ekki bara fyrir veiðimenn
BRÁÐSKEMMTILEG BÓK
ÞÓRUNN Sveinbjarnardóttir um-
hverfisráðherra hefur undirritað
yfirlýsingu um friðun Vífilsstaða-
vatns og nágrennis í Garðabæ sem
friðlands. Markmiðið með friðlýs-
ingunni er að friða og vernda vatn-
ið, lífríki þess og nánasta umhverf-
is, treysta það sem útivistarsvæði
og tryggja almenningi rétt til að
njóta ósnortinnar náttúru á miðju
höfuðborgarsvæðinu til fram-
búðar.
Svæðið sem friðlýsingin nær yfir
er 188 hektarar að stærð og þar af
er vatnið sjálft 27 hektarar. Svæðið
er í eigu Garðabæjar sem er
óvenjulegt þar sem flest friðlönd
eru í einkaeigu eða á afrétt. Það er
einnig óvenjulegt að svo stórt
svæði sé friðlýst í miðju þéttbýli.
Friðlýsingin tekur til Vífilsstaða-
vatns og hlíðanna að sunnan- og
austanverðu upp frá vatninu að
meðtöldu Grunnavatnsskarði. Eftir
að friðlýsinginn hefur verið und-
irrituð er óheimilt að spilla nátt-
úrulegu gróðurfari, hrófla við jarð-
myndunum og náttúruminjum í
friðlandinu og trufla þar dýralíf.
Mannvirkjagerð, umferð vélknú-
inna ökutækja, jarðrask og aðrar
breytingar á landi verða óheimilar
nema með leyfi Umhverfisstofn-
unar og bæjarstjórnar Garðabæjar.
Friðland Þórunn Sveinbjarnardóttir umhverfisráðherra og Gunnar Ein-
arsson, bæjarstjóri Garðabæjar, við undirritun yfirlýsingarinnar.
Vífilsstaðavatn friðlýst
HLUTFALL þeirra sem ætla að
keyra á nagladekkjum í vetur er
um 46%, samkvæmt könnun sem
var unnin var fyrir Framkvæmda-
svið Reykjavíkurborgar í haust.
Þetta er í fyrsta sinn sem hlutfall
nagladekkja mælist undir 50% í
Reykjavík en til samanburðar óku
52 af hundraði á nagladekkjum vet-
urinn 2005-6, samkvæmt viðhorfs-
könnun sem gerð var vorið 2006.
Spurt var hversu líklegt eða ólík-
legt fólk teldi að sá heimilisbíll sem
það keyrir oftast muni vera á
nagladekkjum í vetur. 46,4% að-
spurða segja mjög eða fremur lík-
legt að sá heimilisbíll sem þeir
keyra oftast verði á nagladekkjum í
vetur, en 52,2% segja það mjög eða
fremur ólíklegt.
Beitt var tilviljunarúrtaki þar
sem þátttakendur búsettir á höf-
uðborgarsvæðinu voru valdir af
handahófi úr þjóðskrá. Hringt var
dagana 8. sept. til 27. sept. Í úrtak-
inu voru 1.200 manns, en samtals
tóku 759 manns þátt í könnuninni.
Morgunblaðið/Golli
Könnun 46% íbúa á höfuðborgar-
svæðinu verða á nöglum í vetur.
Færri aka á
nagladekkjum
FÉLAGSMIÐSTÖÐVAR ÍTR standa fyrir félagsmið-
stöðvadeginum í Reykjavík á morgun, miðvikudag. Dag-
urinn er samstarfsverkefni þeirra 20 félagsmiðstöðva
sem starfa í Reykjavík og verða allar félagsmiðstöðv-
arnar opnar fyrir gesti og gangandi frá kl. 18 til kl. 21
þennan dag.
Félagsmiðstöðvadagurinn er nú haldinn þriðja árið í
röð og hefur fest sig í sessi í starfi félagsmiðstöðvanna á
haustin. Markmið félagsmiðstöðvadagsins er að hvetja
áhugasama til að heimsækja félagsmiðstöðina í sínu
hverfi og kynnast því sem þar fer fram. Undirbúningur í
hverri félagsmiðstöð hefur hvílt á unglingaráðum og
unglingunum sjálfum ásamt frístundaráðgjöfum. Dagurinn er því kærkom-
ið tækifæri fyrir unglingana sem sækja félagsmiðstöðvastarfið að kynna
viðfangsefni sín og áhugamál, sköpunargleði, þekkingu og færni. Dagskrá
félagsmiðstöðvanna má nálgast á heimasíðum þeirra og á www.itr.is.
Félagsmiðstöðvar opnar gestum
Skrekkur Fulltrú-
ar Langholtsskóla.
ORKUVEITA Reykjavíkur heldur
kynningarfund í tengslum við mat á
umhverfisáhrifum virkjana í Bitru
og við Hverahlíð í dag, þriðjudag-
inn 6. nóvember, kl. 17 á Bæjarhálsi
1. Allir eru velkomnir á fundinn.
Athugasemdafrestur vegna mats-
ins stendur nú yfir og voru tveir
opnir kynningarfundir haldnir við
upphaf hans, 3. og 4. október sl. Þar
sem einungis einn mætti á kynning-
arfundinn í Reykjavík ákvað Orku-
veitan að efna til nýs fundar. Frum-
matsskýrslur framkvæmdanna má
nálgast á vef Orkuveitu Reykjavík-
ur.
Kynningarfundur
NEYTENDASAMTÖKIN hafa flutt
starfsemi sína frá Síðumúla 13 að
Hverfisgötu 105, 1. hæð. Neytenda-
samtökin reka upplýsinga- og leið-
beiningaþjónustu fyrir félagsmenn
alla virka daga og utanfélagsmenn
á mánudögum og fimmtudögum.
Neytendasamtökin reka Evrópsku
neytendaaðstoðina, ENA, og neyt-
endur geta leitað til hennar vegna
viðskipta í öðrum löndum Evrópu.
Nánari upplýsingar á ns.is.
Neytendasamtökin
RABBFUNDUR um nýju Biblíuþýð-
inguna verður í Neskirkju í dag,
þriðjudag, kl.
12. Í pallborði
verða Auður
Ólafsdóttir
listfræðingur,
guðfræðing-
arnir Arn-
fríður Guðmundsdóttir og Sigurður
Pálsson og málfræðingarnir Jón G.
Friðjónsson og Jón Axel Harðar-
son.
Biblíuþýðingin
Eftir Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
VAXANDI eftirspurn frá Asíuris-
unum Kína og Indlandi, aukið álag á
vatnsforðabúr, olíuverð í upphæðum
og etanólframleiðsla úr lífmassa eiga
þátt í hækkandi matvælaverði að
undanförnu. Markaðurinn mun
bregðast við með aukinni framleiðslu
en það mun aðeins halda aftur af
verðhækkunum. Verðmunur á mat-
vælum á Íslandi og í Evrópusam-
bandinu mun minnka og svigrúm til
verðlækkana hér því takmarkast
sem því nemur, t.d. á ávöxtum og
kjöti.
Þetta segir Martin Haworth, yf-
irmaður stefnumótunar ensku
bændasamtakanna, NFU, sem segir
að út frá lögmálum framboðs og eft-
irspurnar sé ólíklegt að þróuninni
verði snúið við. Eftir því sem Asíu-
búar verði ríkari aukist eftirspurnin
eftir kjöti, óhugsandi sé að allir íbúar
Kína og Indlands, eða hálfur þriðji
milljarður manna, muni geta til-
einkað sér kjötneyslu Vest-
urlandabúa í dag. Kjötframleiðsla sé
vatns- og fóðurfrek og því sé óraun-
hæft að sú verði þróunin.
Ekki hringrásarsveiflur
Martin nefnir aðspurður nokkra
áhrifaþætti. Rigningartíð í löndum
Evrópusambandsins og miklir
þurrkar í Ástralíu hafi dregið úr upp-
skeru, með tilheyrandi áhrifum á
kjötframleiðslu.
Aðspurður hvernig hann svari
þeim sem telji þetta ofmat á stöðunni
í dag og að markaðurinn muni leita
jafnvægis segir Martin flest benda til
hins gagnstæða.
„Kenning mín er sú að tímabil lágs
matvælaverðs og minnkandi vægis
þessa flokks í útgjöldum heimilanna
sé á enda,“ segir Martin. „Verð á
mjólkurvörum, hveiti og maís hefur
farið hækkandi vegna aukinnar eft-
irspurnar sem ekkert lát er á. Áhrif
framboðs og eftirspurnar nú fylgja
ekki hringrásarsveiflum heldur virð-
ist þróunin í þessa átt.“
Inntur frekar eftir orsökum þess-
ara hækkana vill Martin meina að
tveir þættir vegi þungt, loftslags-
breytingar og ásókn í vatn umfram
það sem vistkerfin þoli. Víða sé geng-
ið hraðar á vatnsforðabúrin en þau
endurnýjast og nefnir Martin máli
sínu til stuðnings landsvæði í Norð-
ur-Kína. Skorturinn sé þó svæð-
isbundinn og varhugavert að alhæfa í
þessum efnum. Þeir sérfræðingar
sem hann hafi rætt við telji þó þenn-
an vanda brýnan.
Spurður hversu viss hann sé í sinni
sök um áhrif veðurfars og vatns-
skorts á matarverð segir Martin
mikilvægt að nálgast þessi mál ekki
með „dogmatískum“ hætti. Enginn
viti nákvæmlega hver þróunin verði
en engu að síður beri að hafa varann
á, breytingar á veðurfari geti breytt
skilyrðum til ræktunar og vatns-
skortur hækkað verð í allri mat-
vælakeðjunni. Hann játar að miklu
vatni sé sóað í landbúnaði – sem not-
ar sjötíu af hundraði vatnsins í mörg-
um löndum – og að þótt þróaðar
verði leiðir til að bæta nýtinguna
muni kostnaðurinn við slíkt líklega
skila sér aftur út í verðlagið.
Neyslumarkaðurinn stækkar
Martin er þeirrar hyggju að þró-
unin síðustu tvo áratugi sé söguleg.
Með opnun hagkerfanna hafi neyslu-
markaðurinn stækkað ört, ekki síst
fyrir gríðarlega fjölgun fólks í milli-
stétt í Asíu. Hann segir Evrópusam-
bandið vel með á nótunum og að fyrir
liggi tillaga um að afnema tolla á
kornmeti tímabundið, til að slá á
verðhækkanirnar.
Þá sé ekki hægt að flytja inn
margar gerðir erfðabreyttra upp-
skeruafurða vegna skorts á heim-
ildum, sem vegi þungt í því ljósi að
þær eru allt að 50 af hundraði ódýr-
ari en hefðbundnar vörur. Málið sé
því flókið. Til dæmis lækki aukin ma-
ísframleiðsla í Bandaríkjunum verð á
maís en hækki að sama skapi verð á
öðrum ræktarafurðum.
Hátt matvælaverð
komið til að vera
Morgunblaðið/Sverrir
Sérfræðingur Martin rannsakar
landbúnaðarframleiðslu í ESB.
Í HNOTSKURN
»Martin Haworth heldur er-indi í Sunnusal Hótel Sögu
í dag klukkan 8:15 undir yfir-
skriftinni „Hvað kostar mat-
urinn minn á morgun?“.
»Martin var um árabil emb-ættismaður í Brussel.
»Hann telur bændur í Afr-íku munu hugsanlega geta
hagnast af hækkunum.
»Hins vegar kunni hækk-anir að koma niður á efna-
litlum hluta þeirra milljarða
manna sem muni búa í vaxandi
stórborgum þriðja heimsins,
samkvæmt spá sérfræðinga.
»Svigrúm sé til að aukamatarframleiðslu, m.a. í
nokkrum ríkjum Sovétríkj-
anna og í Suður-Ameríku.
 Alþjóðleg þróun  Aukin eftirspurn frá Indlandi og Kína
 Mun hafa áhrif á verðþróun á innfluttum vörum á Íslandi