Morgunblaðið - 06.11.2007, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 6. NÓVEMBER 2007 17
SUÐURNES
Eftir Björn Björnsson
Hólar | Í tilefni eitt hundrað ára sögu
landgræðslu á Íslandi var haldið mál-
þing á Hólum þar sem Sveinn Run-
ólfsson landgræðslustjóri fjallaði um
upphaf sandgræðslu hérlendis og þá
frumkvöðla sem stóðu að því starfi.
Í upphafi fundar var undirritaður
samstarfssamningur milli Land-
græðslu Íslands og Hólaskóla, um
héraðsmiðstöð landgræðslunnar á
Norðvesturlandi. Sagði Skúli Skúla-
son, rektor Hólaskóla, að hér með
væri formfest ágætt samstarf skól-
ans og Landgræðslunnar, sem vissu-
lega hefði áður verið komið á með
handsali, en nú formlega staðfest.
Frumkvöðlar til varnar
Sveinn Runólfsson fjallaði um
gróðurfar á landinu til forna, um
hnignun gróðurs og rýrnun land-
gæða, sem hann taldi að hefði náð há-
marki á síðari hluta nítjándu aldar,
en þá einmitt risu upp frumkvöðlar
sem freistuðu þess að snúa vörn í
sókn. Benti Sveinn á starf skáldsins
og stjórnmálamannsins Hannesar
Hafstein, sem meðal annars fékk
danska ráðgjafa til að gera tillögur
um skógrækt og uppgræðslu sanda,
og í framhaldi þess fékkst frumvarp
til laga um þessi mál samþykkt hinn
22. nóvember 1907.
Sagði Sveinn að þá þegar hefði
hafist mjög gott og öflugt samstarf
við Búnaðarfélag Íslands sem enn
stæði.
Þá drap hann á störf þeirra manna
sem mótuðu landgræðsluna fyrstu
árin, en þar voru í fararbroddi Gunn-
laugur Kristmundsson og svo bræð-
urnir Runólfur og Páll Sveinssynir.
Sagði Sveinn að mjög afgerandi ár-
angur hefði náðst í að stöðva sandfok
og gróðureyðingu í tíð Gunnlaugs, en
þeir Runólfur og Páll hófu störf í
Gunnarsholti þar sem núverandi að-
setur landgræðslunnar er, og var
Páll frumkvöðull að áburðardreif-
ingu með flugvélum, sem staðið hef-
ur fram á síðustu ár.
Þarf lög um sjálfbæra nýtingu
Það sem hæst bæri hjá Land-
græðslunni þessi árin, sagði Sveinn
vera samstarfsverkefni við 650
bændur víðsvegar um landið, sem
ber yfirskriftina Bændur græða
landið og gengi það verkefni mjög vel
og nú á þessu ári sagði hann í fyrsta
sinn grætt upp meira land en það
sem yrði örfoka og því hefði náðst sá
merki áfangi að snúa þeirri
óheillaþróun við að sífellt gengi á
gróðurlendið.
Sveinn Runólfsson drap á fjöl-
margt fleira í fróðlegu erindi sínu,
meðal annars fjárveitingar til mála-
flokksins á liðnum hundrað árum,
reiknað til núvirðis, útflutning þekk-
ingar við landgræðslu, val á landi til
skógræktar svo eitthvað sé nefnt. Þá
taldi hann mikla þörf á heildrænni
sýn á forgangsröðun verkefna og
nefndi í því tilviki sjálfbæran land-
búnað, endurheimt vistkerfa, að-
gengi lands vegna aukinna lífsgæða
landsmanna, ásamt samvinnu við
skóla og ýmis félagasamtök um þessi
mál.
Sagði hann mikla þörf á löggjöf um
sjálfbæra landnýtingu, þannig að
landeigendur verði sannir vörslu-
menn landsins.
„Sáðmenn sandanna“
í eitt hundrað ár
Morgunblaðið/Björn Björnsson
Staðfest Skúli Skúlason rektor og Sveinn Runólfsson staðfesta samning.
Að baki þeim stendur Bjarni Maronsson, starfsmaður Héraðsseturs.
Ráðstefna á
Hólum um upp-
haf landgræðslu
Í HNOTSKURN
»Landgræðsla ríkisins mið-ar aldur sinn við setningu
laga um „skógrækt og varnir
gegn uppblæstri lands“ frá
árinu 1907 en þá var Sand-
græðsla Íslands stofnuð.
»Landgræðslan er ein elstastofnun sinnar tegundar í
heiminum.
Reykjanesbær | Ungir sjálfstæðis-
menn í Reykjanesbæ hafa sent frá
sér ályktun þar sem þeir lýsa yfir
stuðningi við störf Árna Sigfússonar,
og annarra bæjarfulltrúa Sjálfstæð-
isflokks í Reykjanesbæ, að málefn-
um Hitaveitu Suðurnesja og hafna
hugmyndum um að bærinn eigi að
skuldsetja sig um milljarða til að
kaupa meirihluta í HS.
Í ályktun Heimis, félags ungra
sjálfstæðismanna í Reykjanesbæ, er
varað við hugmyndum um kaup bæj-
arins á meirihluta hlutafjár í Hita-
veitu Suðurnesja. Með því yrði sveit-
arfélagið að skuldsetja sig um hátt í
10 milljarða króna og krefjast há-
marksarðgreiðslu af HS hf. til að
greiða niður skuldina. Miðað við um
5 til 7% vaxtabyrði af slíku láni geti
dæmið aldrei gengið upp. Við slíkar
breytingar á eignarhaldi HS yrðu
frekari áform um uppbyggingu fyr-
irtækisins hæpin þar, sem og mögu-
leiki til fjármögnunar slíkra verk-
efna næstu áratugina. Engin ástæða
sé til þess að leggja í fjárfestingu af
þessu tagi þar sem Reykjanesbær
eigi fyrir ráðandi hlut í fyrirtækinu.
„Við teljum að nálgun Árna [Sig-
fússonar] á þessu máli hafi verið hár-
rétt fram til þessa og hvetjum hann
til að vinna áfram markvisst að því
að ná fram þeim fimm megin mark-
miðum sem hann hefur kynnt í þessu
ferli,“ segir í ályktun Heimis, félags
ungra sjálfstæðismanna.
Hafna hug-
myndum um
kaup á HS
Vogar | Umhverfisnefnd Sveitarfé-
lagsins Voga leggst gegn öllum
hugmyndum Landsnets um endur-
nýjun raforkukerfis Suðurnesja
með loftlínum. Bæjarráð hafði vís-
að tillögum Landsnets til umsagnar
skipulags- og byggingarnefndar og
umhverfisnefndar. Málið hefur
ekki verið afgreitt í bæjarstjórn.
Landsnet vill leggja nýjar línur
meðfram Reykjanesbrautinni og
endurnýja Suðurnesjalínu sem þar
liggur og leggja línur að fyrirhug-
uðum virkjunum við Trölladyngju.
Umhverfisnefnd Voga leggur til
að öllum fyrirliggjandi valkostum
Landsnets verði hafnað með fram-
tíðarhagsmuni íbúa sveitarfé-
lagsins og náttúruvernd í huga.
„Nefndin álítur að svo miklar raf-
línur muni spilla ásýnd lands okkar
og hefta möguleika til atvinnusköp-
unar, útivistar og annarrar land-
nýtingar til frambúðar. Ekki verð-
ur heldur séð að þörf sé fyrir svo
stór, og afkastamikil mannvirki,
jafnvel þó virkjanir stækki og jafn-
vel þó 250.000 tonna álver yrði
byggt í Helguvík,“ segir í umsögn
nefndarinnar. Til að styrkja raf-
orkudreifingarkerfið á Suður-
nesjum mælir nefndin með jarð-
streng sem lagður verði þétt
meðfram Reykjanesbraut og að nú-
verandi lína fái að halda sér. Telur
nefndin að sú lausn þurfi ekki að
verða miklu dýrari en loftlínur að
teknu tilliti til umhverfiskostnaðar.
Umhverfis-
nefnd leggst
gegn loftlínum
Eftir Helga Bjarnason
helgi@mbl.is
Reykjanesbær | „Öll fjölskylda mín
er á Íslandi og það togaði í mig. En
mér fannst eins og ég gæti ekki kom-
ist til landsins,“ segir Guðlaug Brynj-
arsdóttir sem opnað hefur glerblást-
ursverkstæðið Iceglass í Keflavík
ásamt syni sínum, Lárusi Guð-
mundssyni.
Guðlaug lærði glerblástur og rak
verkstæði í mörg ár í Hals, litlum
strandbæ í nágrenni Álaborgar í
Danmörku, fyrst ein og síðan í félagi
við Lárus. Hún er alin upp í Keflavík
og þar búa foreldrar hennar og fjöl-
skylda. Hún segir það hafa togað í
sig en hún hafi sjaldan komist heim
síðustu árin vegna anna við nám og
störf og vegna hundanna sinna. Hún
segir föður sinn hafi hvatt sig til að
flytja heim og hún loksins ákveðið að
drífa í því og opna verkstæði.
Fyrsta opna verkstæðið
Þau fengu aðstöðu í gamla slippn-
um í Grófinni, við smábátahöfnina í
Keflavík, og þau Lárus hafa verið að
setja verkstæðið upp þar. Þau höfðu
opið á Ljósanótt í haust en það er
ekki fyrr en nú sem allir brennslu-
ofnarnir eru tilbúnir og starfsemin
komin í fullan gang, að hún treysti
sér til að hafa formlega opnun.
Framleiðslan fer fram fyrir opnum
dyrum og getur fólk fylgst með hlut-
unum verða til. Er það fyrsta verk-
stæðið með því fyrirkomulagi hér á
landi. Verkstæðið og gallerí þar sem
hægt er að kaupa framleiðsluna er
opið alla daga vikunnar frá klukkan
13 til 20. Guðlaug segir að margir
hafi komið um helgina.
Fimm brennsluofnar eru í hús-
næði Iceglass. Guðlaug og Lárus
blása þar og móta muni úr flæðandi
gleri sem kemur úr 1.100 gráða heit-
um ofni. Og þegar mikið liggur við
eru munirnir settir í eldhólfið sem er
1.600 gráða heitt. Þau setja litablönd-
ur og ýmis jarðefni saman við og úr
verða fjölbreyttir listmunir. Fram-
leiðslan er allt frá litlum minjagrip-
um og upp í stór föt. Og engir tveir
hlutir eru nákvæmlega eins, það ligg-
ur í eðli framleiðslunnar.
Guðlaug er ánægð með árangurinn
það sem af er. „Ég vona að starfsem-
in geti gengið hér enda er skemmti-
legt að fá hana inn í íslenska menn-
ingu,“ segir Guðlaug Brynjarsdóttir.
Engir tveir hlutir eru
nákvæmlega eins
Blásið í gler Lárus Guðmundsson vinnur að fallegum hlut í glerblásturs-
verkstæði Iceglass. Gestir geta fylgst með störfum á verkstæðinu.
Ljósmynd/Hilmar Bragi
LANDIÐ
Opinn fundur um
málefni Hitaveitu
Suðurnesja
Sjálfstæðisfélögin í Reykjanesbæ boða til opins fundar
nk. fimmtudag, 8. nóvember, kl. 20 í Njarðvíkurskóla.
Frummælendur fundarins verða:
• Árni Sigfússon, bæjarstjóri Reykjanesbæjar
og stjórnarformaður Hitaveitu Suðurnesja
• Júlíus Jónsson, forstjóri Hitaveitu Suðurnesja
• Ásgeir Margeirsson, forstjóri Geysis Green Energy
Opnar umræður og fyrirspurnir
Fundarstjóri: Böðvar Jónsson, formaður bæjarráðs
Reykjanesbæjar
Opinn fundur - Allir velkomnir!
Sjálfstæðisfélögin í Reykjanesbæ
M
bl
9
32
75
9