Morgunblaðið - 06.11.2007, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 6. NÓVEMBER 2007 27
lánsöm þegar rifa var á dyrum
græna bakhússins 14 A + B því þá
gátum við smeygt okkur inn og þar
var vænt að vera, Biggi sýslaði og
blik leiftruðu í augum. Birgir Andr-
ésson var gjöfull, gæluorðin höfðu
sérstakan tón og það var svo óum-
ræðanlega gott að finna þau strjúka
sér um vangann. Birgir Andrésson
var stór og hjartað hans hlýtt, við þá
hlýju ornuðu sér margir.
Biggi var Andrés sonur, Arnalds
faðir og Brekans afi. Við mæðgin
biðjum ástvinum hans blessunar og
þökkum tilveru Birgis Andréssonar.
Margrét H. Blöndal,
Sölvi Magnússon.
„Þegar öllu er á botninn hvolft.“
Birgir Andrésson vinur okkar er
farinn. Maðurinn með stóra hjartað,
sem erfitt er að lýsa án þess að
hugsa til hans eigin mannlýsinga.
Myndlist Birgis er stór. Hún hrífur
bæði þá sem þekktu hann, og þá sem
sjá verk hans í fyrsta sinn – hvaðan
sem þeir koma. Hún hjálpar fólki að
ná utan um hugmyndina um sam-
tímalist.
Það hefur verið virkilega ánægju-
legt fyrir okkur í i8 að fá að vinna ná-
ið með Bigga í allan þennan tíma. Á
meðan við höldum áfram að njóta
þess sem hann hugsaði og bjó til –
munum við sakna hans sárt.
Við sendum fjölskyldu Birgis og
vinum okkar öllum innilegustu sam-
úðarkveðjur.
Edda Jónsdóttir,
Börkur Arnarson.
Stuttu eftir að Birgir Andrésson
tók þátt í myndlistartvíæringnum í
Feneyjum 1995 hafði galleristi í Par-
ís samband við hann og bað um að
hann gæfi fána suður til Sarajevo.
Meðal verka sem Birgir hafði sýnt í
Feneyjum voru þjóðfánar Íslands,
Bretlands og Bandaríkjanna prjón-
aðir úr íslenskri ull. Og Birgir sagði
við galleristann að það væri allt í lagi
að gefa þeim fána í Sarajevo vegna
þess að ef þeir færu að stríða aftur
þarna suður frá þá gætu þeir vafið
sig inn í fánana því að þetta væru
hlýjustu teppi sem hægt væri að fá.
Birgir Andrésson er mikill harm-
dauði vegna þess að hann var svo
hlýr og vegna þess að hann var svo
fyndinn og vegna þess að hann tók
sjálfan sig ekki hátíðlega og vegna
þess að hann var svo örlátur og
vegna þess að hann sá hlutina frá
öðru sjónarhorni en aðrir og vegna
þess að hann gat sagt sögur.
En Biggi hafði líka gaman af því
að rugla fólk í ríminu. „Allt er þetta í
einhverju ákveðnu samhengi,“ sagði
hann, „en ég hef mest gaman af
röngu samhengi.“ Þetta gat sett
jafnvel einföldustu samskipti við
Bigga í uppnám og hvað þá viðtökur
verka hans. Þau eru oft og iðulega á
mörkum gamans og alvöru, hæðni
og ígrundunar. „Það er djókurinn,“
sagði Biggi þegar hann hafði útskýrt
fyrir mér háspekilegar pælingar sín-
ar um íslensku litina svokölluðu.
Og það var alltaf einhver djókur. Í
sumar hringdi hann alveg hreint
óvenjusnemma einn sunnudags-
morgun til þess að segja mér að
hann vissi hvernig ég ætti að byrja
bókina sem ég er að skrifa um hann
og verkin hans: „Þröstur minn, þú
átt að byrja bókina svona: Birgir
Andrésson er alger vitleysingur.“ Í
samhenginu mátti síðan lesa með
ýmsum hætti í þessi orð.
Ég man ekkert hvenær ég hitti
Bigga í fyrsta sinn. Ég hafði heyrt
svo margar sögur af honum áður en
við kynntumst að líklega finnst mér
ég hafa þekkt hann lengur en raunin
er. En það eru um það bil tíu ár síð-
an ég tók að venja komur mínar á
vinnustofu hans sem stendur við
hliðina á Gröndalshúsi á Vesturgötu.
Gaman og alvara. Þeir áttu það sam-
eiginlegt að vera einhversstaðar á
þeim mörkum Gröndal og Biggi. Og
ég var ekki nema nokkur ár að átta
mig á því að um þennan mann yrði
ég að skrifa bók. Ég sagði honum frá
þessari fyrirætlun árið 2004. Og
hann svaraði: „Ha!? Ætlarðu að
skrifa bók um Bigga Andrésar!?“ Og
síðan hófst þessi vinna hægt og ró-
lega og stendur enn. Ég var svolitla
stund að koma orðum yfir það sem
mér fannst verkin hans fjalla um og
þegar ég loksins sagði honum hvað
ég var að hugsa svaraði hann:
„Svona koma verkin alltaf aftan að
mér.“ Í samhenginu merkti það að
hann varð forvitinn og ánægður. Og
hann fór að segja mér sögur sem
jafnvel studdu túlkun mína og sögur
sem settu hana síðan í eitthvað allt
annað og stærra samhengi. Biggi
var sagnameistari. Og hann var
skáld: „Þú verður að gera þér grein
fyrir því Þröstur að sumt af því sem
ég segi er bölvuð lygi.“ Smámsaman
kynntist ég Bigga betur og komst að
því að hann var fjársjóður að svo
mörgu leyti. Ég held það hafi slegið í
honum hjarta úr gulli. Hugur hans
alltaf hjá öðru fólki.
Ég verð ævinlega þakklátur fyrir
að hafa kynnst Bigga. Bókin, sem ég
klára bráðum, verður þakklætisvott-
ur fyrir þau kynni en vonandi líka
vitnisburður um þann stórmerka
listamann sem nú er farinn allt of
snemma.
Eftirlifandi föður Birgis, syni og
sonarsyni votta ég mína dýpstu sam-
úð.
Þröstur Helgason.
Ef Birgir Andrésson hefði verið
beðinn um eigin eftirmæli, hefði
hann sennilega slegið fram með góð-
látlegri blöndu af gríni og sjálfshóli:
„Biggi Andrésar var góður mynd-
listarmaður.“
Biggi er fallinn frá fyrir aldur
fram. Hann átti góða listamannsævi
og náði að blómstra í verkum sínum.
Rammíslenskt náttúrubarn og org-
inal, listamaður og einstaklingur í
órjúfanlegri heild, sjálfur sýningar-
gripur og almenningseign, sérkenni-
legt tröll sem reis upp úr flatneskju,
erkitýpan af náttúrutalentinu, Sæ-
mundur með sextán skó sinnar kyn-
slóðar. Strax við fyrstu kynni, þá
báðir 10 ára, var alveg ljóst að list-
irnar yrðu hans vettvangur, orðhag-
ur og sérkennilega forn, með gott
tóneyra, brandarakall og góður að
teikna. Biggi var hjartahreinn og
græskulaus sem gerði hann afar
næman og móttækilegan fyrir því
sem fram fór, en um leið berskjald-
aðan og hjálparþurfi í öllum sollin-
um.
Í Bigga tókust á tvö öfl. Hið daga-
lega líf var honum oft þraut þar sem
óreiðan náði undirtökunum. En þeg-
ar að listsköpuninni kom var ræktin
og reglan í fyrirrúmi þar sem hann
bjó yfir einstakri og afar sjaldgæfri
fagurfræðilegri innsýn. Biggi var að
eðlisfari léttlyndur, skemmtilega
fyrirferðarmikill, tilfinningavera svo
út úr flóði, á góðri stund kraumandi
hugmyndasjóður, stórorður í báðar
áttir og tókst oftar en ekki að greina
kjarnann frá hisminu. Í samskiptum
var hann of sjálfhverfur fyrir reglu-
bundna ræktarsemi yfir lengri tíma,
en tengdist einstaklingum af báðum
kynjum úr hófi fram á tímabilum
eins og um formlega sambúð væri að
ræða. Fólk eins og datt inn á bylgju-
lengd hans í opna og truflunarlausa
dagskrá. Síðan dofnaði yfir þessum
samböndum sem runnu oftar en ekki
út í ófrjóa blöndu af ofvirkni og með-
virki. Nærvera Bigga var gefandi og
góð þegar allt lék í lyndi, og engum
duldist hversu gegnheill hann var á
sinn hátt og flestum happ að hafa
fengið að sveiflast með honum um
sinn.
Fyrir rúmum áratug gerði Biggi
eitt af sínum þekktustu og bestu
verkum: Annars vegar fólk. Verkið
byggist á nokkrum tugum mynda
ásamt stuttum lýsingum af misvel
þekktu utangarðsfólki og furðufugl-
um. Með árunum fór hann æ meira
að nálgast þessi uppáhalds viðfangs-
efni sín í eigin lífi, fjarlægðin milli
listarinnar og veruleikans óðum að
minnka, listamaðurinn og listaverkið
ekki lengur aðskilið. Nú hefur Biggi
endanlega slegist í hóp þess fólks
sem hann skildi og gat samsamað sig
svo vel. Nú er myndin af honum
sjálfum orðin síðust í seríunni og
verkinu endanlega lokið: Biggi
Andrésar, myndlistarmaður og költ-
fígúra. Þótti gott í staupinu.
Hannes Lárusson.
 Fleiri minningargreinar um Birgi
Andrésson bíða birtingar og munu
birtast í blaðinu næstu daga.
✝ Kristín S. Kvar-an kaupmaður
fæddist í Reykjavík
5. janúar 1946. Hún
lést á krabbameins-
deild Landspítalans
sunnudaginn 28.
október síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Stefán Guð-
mundsson, f. 30. júlí
1912, d. 27. ágúst
1975 og Guðrún
Benediktsdóttir, f.
21. mars 1909, d. 22.
maí 1974. Systir
Kristínar var Ragna Þórunn Stef-
ánsdóttir, f. 13. janúar 1942, d. 19.
júní 1999, maki Jón Guðmundsson.
Fyrri maður Kristínar er Ólafur
Engilbertsson, f. 19. maí 1943. Þau
skildu. Kristín giftist hinn 25. sept.
1971 Einari B. Kvaran, f. 9. nóv.
1947. Foreldrar hans eru Böðvar
E. Kvaran, f. 17. mars 1919, d. 16.
sept. 2002, og Guðrún V. Kvaran, f.
15. mars 1921. Börn Kristínar og
Einars eru: 1) Bertha Guðrún, f. 21.
júlí 1964, dóttir Kristínar frá fyrra
Reykjavíkurborg á árunum 1976-
1977 og 1980-1981 og hjá Hafnar-
fjarðarbæ 1982-1983. Kristín var
kennari í hagnýtri uppeldisfræði
við Fósturskóla Íslands árin 1978-
1980. Kristín sat á þingi fyrir
Bandalag jafnaðarmanna og síðar
fyrir Sjálfstæðisflokkinn á árunum
1983-1987. Hún var formaður
Neytendafélags Reykjavíkur og
nágrennis árin 1986-1988. Kristín
stofnaði og gaf út bæjarblað í
Garðabæ 1987-1990, Blaðið okkar,
og var ritstjóri þess. Hún vann
einnig við Ríkissjónvarpið og Stöð
2 að sjónvarpsþáttum um neyt-
endamál og umræðuþáttum á ár-
unum 1988-1990, leysti auk þess af
á fréttastofu. Hún sat í stjórn Nor-
ræna félagsins í Garðabæ frá 1987-
1999, formaður þess frá 1988-1994.
Hún var formaður Norræna fé-
lagsins 1997-1999 og formaður
sambands norrænu félaganna á
Norðurlöndum 1998-1999. Kristín
gerðist kaupmaður og heildsali ár-
ið 1990 ásamt Einari manni sínum.
Þau stofnuðu kvenfataverslunina
Feminin Fashion árið 2002, sem er
í Bæjarlind í Kópavogi.
Útför Kristínar verður gerð frá
Digraneskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
hjónabandi en ætt-
leidd af Einari. Maki
Jón Ólafsson, f. 12.
júlí 1963. Börn þeirra
eru Rakel, f. 23. jan.
1990, Karen, f. 29. júlí
1991, Aldís 5. apríl
1994 og Óðinn 28.
sept. 1995. 2) Ragna
Elíza, f. 29. jan. 1974.
Maki Egill Erlends-
son, f. 12. apríl 1971.
Börn þeirra eru Ey-
dís, f. 3. des. 1998 og
Einar, f. 24. júní 2004.
3) Thelma Kristín, f.
19. sept 1984. Sambýlismaður
Ingvar B. Jónsson, f. 30. júní 1977.
Kristín stundaði nám í Fóstur-
skóla Íslands á árunum 1973-1976
og fluttist síðan til Noregs með
fjölskyldu sína til að nema við
Barnevernsakademiet í Osló á ár-
unum 1977-1978. Kristín átti sæti í
stjórn Fóstrufélags Íslands (nú Fé-
lags íslenskra leikskólakennara)
frá 1978 og var formaður þess á ár-
unum 1980-1981. Hún var for-
stöðumaður dagvistarheimila hjá
Elsku mamma.
Með söknuði og sorg í hjarta
kveðjum við þig.
Þú, Guð míns lífs, ég loka augum mínum
í líknarmildum föðurörmum þínum
og hvíli sætt, þótt hverfi sólin bjarta,
ég halla mér að þínu föðurhjarta.
Æ, tak nú, Drottinn, föður og móður mína
í mildiríka náðarverndan þína,
og ættlið mitt og ættjörð virstu geyma
og engu þínu minnsta barni gleyma.
Ó, sólarfaðir, signdu nú hvert auga,
en sér í lagi þau, sem tárin lauga,
og sýndu miskunn öllu því, sem andar,
en einkum því, sem böl og voði grandar.
Þín líknarásján lýsi dimmum heimi,
þitt ljósið blessað gef í nótt mig dreymi.
Í Jesú nafni vil ég væran sofa
og vakna snemma þína dýrð að lofa.
(Matthías Joch.)
Minning þín lifir
Þínar dætur,
Bertha Guðrún, Ragna Elíza,
Thelma Kristín,
tengdasynir og barnabörn.
Kristín mágkona mín er fallin frá
eftir stutt en erfið veikindi. Hún varð
að lúta í lægra haldi fyrir sjúkdómn-
um óvægna sem stöðugt heggur
skörð í raðir fólks á öllum aldri,
stundum líknandi, stundum mis-
kunnarlaust.
Kristín kom inn í fjölskyldu mína
fyrir rúmum þremur áratugum en
það var fyrst á allra síðustu árum að
við náðum að kynnast vel. Eftir að
þau Einar fluttu úr Garðabænum í
Skipholtið áttu þau til að líta inn í
kvöldkaffi fyrirvaralaust til að
spjalla, mér og móður minni til mik-
illar ánægju. Mér var löngu ljóst að
Kristín væri dugnaðarkona, áræðin
og rík af hugmyndum, en hún lét sér
ekki nægja að fá hugmyndir heldur
hrinti þeim í framkvæmd með dyggri
aðstoð eiginmanns síns. Samheldnari
hjón var varla unnt að hugsa sér.
Eftir að Kristín veiktist náðum við
að eiga nokkur löng samtöl um lífið,
tilveruna og trúna og mér varð það
enn ljósara en áður hve góðum kost-
um hún var gædd. Hún vissi frá upp-
hafi að tíminn var stuttur, sem henni
var gefinn, en hún kveið engu sín
vegna. Hugur hennar var hjá dætr-
unum og fjölskyldum þeirra en þó
fyrst og fremst hjá Einari bróður
mínum. Hún nýtti hverja mínútu sem
gafst, fremur af vilja en mætti, til
þess að fjölskyldan mætti eiga sam-
an góðar stundir sem síðar væri
hægt að minnast með gleði og þakk-
læti.
Við Jakob og fjölskylda okkar
sendum Einari bróður, dætrum hans
og fjölskyldum þeirra okkar innileg-
ustu samúðarkveðjur.
Guðrún B. Kvaran.
Á sólbjörtum degi lagði frænka
mín af stað í sína hinstu för. Þetta er
þungt högg fyrir fjölskylduna og alla
sem áttu hana að sem ættingja og
vin. Hugurinn leitar til æskuáranna
þegar hún var í sveit hjá foreldrum
mínum og sýndi mér litlu frænku
sinni ótrúlega þolinmæði og vænt-
umþykju, það var mikil tilhlökkun
þegar vorið nálgaðist og sú stund
þegar hún kæmi í sveitina með áður
óþekkt leikföng og kassa með ávöxt-
um sem ekki höfðu áður sést í sveit-
inni. Hún kynnti fyrir mér dúkkulís-
ur og á löngum rigningardögum
hönnuðum við á þær nýja kjóla, þetta
hafa sennilega verið fyrstu afskipti
hennar af tísku. Við undum saman
við leik og störf þess tíma, reyndar
misskemmtileg og stundum var litla
frænkan keypt til að gera eitthvað
fyrir svona eins og einn banana og
báðar ánægðar með skiptin.
Margar minningar á ég úr Hörpu-
lundinum þar sem þau Einar byggðu
sér og dætrunum fallegt heimili, þar
ríkti ótrúleg gestrisni, alltaf opið hús
fyrir ættingja og vini, alltaf tími, allt-
af pláss, ekkert mál. Þær eru ótelj-
andi minningarnar sem eru fjársjóð-
ur og sem er huggun vegna þess að
það eru góðar minningar um frábæra
frænku. Af mörgu er að taka en upp-
úr stendur frá frænku minni hvað
hún var skipulögð og ábyggileg í sín-
um störfum, öll störf voru verkefni
sem hún kappkostaði að leysa vel af
hendi og ljúka með sóma.
Á þessum vegamótum bið ég Ein-
ari, dætrunum Berthu Guðrúnu,
Rögnu Elízu og Thelmu Kristínu,
tengdasonum og barnabörnum friðar
og huggunar og að sorgin megi hörfa
fyrir birtu hins liðna. Blessuð verði
þeim minningin.
Kristín Egilsdóttir.
Kæra vinkona.
Okkur langar að kveðja þig með
þessum ljóðlínum, sem minna okkur
á þig og þína lífsskoðun.
Standið ekki við gröf mína og fellið tár.
Ég er þar ekki.
Ég sef ekki.
Ég er vindurinn sem blæs.
Ég er demanturinn sem glitrar á fönn.
Ég er sólskin á frjósaman akur.
Ég er hin milda vorrigning.
Þegar þú vaknar í morgunkyrrð,
er ég vængjaþytur fuglanna.
Ég er stjarnan sem lýsir á nóttu.
Standið ekki við gröf mína og fellið tár.
Ég er þar ekki, ég lifi.
(Höf. ók.)
Elsku Kiddý, þakka þér fyrir 44
ára dygga og trúa vináttu við okkur
öll. Þín verður sárt saknað.
Elsku Einar, Bertha, Ragna og
Thelma Kristín, tengdasynir og
barnabörn, okkar innilegustu sam-
úðarkveðjur í ykkar mikla missi og
sorg.
Guð blessi ykkur öll.
Kristrún og Ingi.
Við Kristín Kvaran rötuðum inn á
nýjan vinnustað um sama leyti, vorið
1983. Þá vorum við báðar kosnar á
þing, hún fyrir Bandalag jafnaðar-
manna og ég fyrir Kvennalista. Við
vorum nýliðar í stjórnmálum, mál-
svarar nýrra stjórnmálaafla sem af
hugsjón vildu breyta samfélagi
okkar til betri vegar, hvort með sínu
lagi. Þarna kynntumst við og unnum
saman um nokkurra ára skeið. Krist-
ín kom úr umönnunarstarfi, hafði
verið fóstra, og hún beitti sér fyrir
ýmsum góðum og þörfum málum
meðan hún starfaði á Alþingi. Síðan
skildu leiðir.
Mörgum árum síðar, í maí 2002,
stofnaði Kristín ásamt eiginmanni
sínum kvenfataverslunina Feminin
fashion í Bæjarlind. Hún hafði þá
samband við mig þar sem ég vann
hjá Krabbameinsfélagi Íslands því
að hún vildi að ákveðinn hundraðs-
hluti af sölu verslunarinnar rynni til
rannsókna á krabbameinum kvenna.
Bundumst við sammælum um þetta
og hún skilaði stuðningi sínum og
þeirra hjóna til rannsókna á vegum
félagsins. Nú hefur hún, á örskömm-
um tíma og langt fyrir aldur fram
orðið krabbameini að bráð. Ég vil nú
þakka velvild hennar og stuðning um
leið og ég votta eiginmanni, dætrum
og öðrum ástvinum innilega samúð
við ótímabært andlát ágætrar konu.
Guðrún Agnarsdóttir,
forstjóri Krabbameinsfélags
Íslands.
Elsku Kiddý
Stundin er komin kæra vinkona,
kallið kom svo alltof fljótt.
Við báðum til Guðs og hættum aldrei að vona,
en almættið réði, hjá Guði þú nú sefur rótt.
Tilgangur lífsins er ekki alltaf augljós,
ljós þitt er slokknað en lifir áfram við annan ós.
Ferð þín er hafin sem óumflýjanleg er,
þú ert nú komin í Guðs her.
Við sem eftir erum, þerrum tár,
tendrum ljós, efumst við almættið, en bænir
biðjum.
Þú í minningunni munt lifa um ókomin ár,
ljúf minningin losar sorgina úr viðjum
Þinn styrkur var Guð, hann huggar þig nú,
huggar og umvefur með ást sinni og trú.
Faðirinn umfaðmar fjölskyldu í sárum,
fallegar minningar ylja og lina sorgina á kom-
andi árum.
Þú hjarta mitt snertir með gleði og gæsku,
þú varst til staðar fyrir mig frá því í æsku.
Nú komið er að kveðjustund,
þú komin ert á Guðs fund.
Takk fyrir að hafa verið vinkona
mín.
Elsku Einar, Bertha, Ragna Elíza,
Thelma Kristín og fjölskyldur
Við samhryggjumst ykkur inni-
lega
Anna Björg og fjölskylda.
Kristín S. Kvaran
 Fleiri minningargreinar um Krist-
ínu S. Kvaran bíða birtingar og
munu birtast í blaðinu á næstu dög-
um.