Morgunblaðið - 21.11.2007, Blaðsíða 26

26 MIÐVIKUDAGUR 21. NÓVEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
BANN VIÐ NEKTARDANSI
ÍMorgunblaðinu sl. sunnudag seg-ir Brynjar Níelsson, lögmaðurnektarstaðarins Bóhems, það
ómálefnalegt að blanda mannréttinda-
stefnu Reykjavíkur inn í umræðu um
nektarstaði í borginni. En borgin
frestaði sl. fimmtudag ákvörðun um
hvort nektarstaðir fengju undanþágu
frá lögum sem samþykkt voru í sumar
og gera nektardans í atvinnuskyni
ólöglegan. „Mannréttindin í þessu
máli snúa að réttindum umbj. míns og
starfsmanna hans enda um að ræða at-
vinnu og lífsviðurværi þeirra,“ er haft
eftir Brynjari. Og jafnframt: „Það eru
ekki mannréttindi okkar hinna að
komið verði í veg fyrir starfsemi sem
er okkur ekki þóknanleg.“ Hér gætir
misskilnings í máli Brynjars því það
stendur ekki til að neita þessum stöð-
um um almennt rekstrarleyfi, heldur
einungis um undanþágu á banni við
nektardansi. Ekkert er því til fyrir-
stöðu að eigendur þessara staða hafi
eftir sem áður atvinnu og lífsviðurværi
sitt af veitingahúsarekstri.
Í frétt Morgunblaðsins er einnig
haft eftir Brynjari að það sé ekki hlut-
verk stjórnvalda að „siðvæða íslensku
þjóðina“. Þessi ummæli orka tvímælis
því það er ekki nóg með að Brynjar
segi starfsemi nektarstaðanna „ekki
þóknanleg[a]“ heldur virðist hann
einnig telja hana ósiðlega – annars
væri tæpast þörf á siðvæðingu.
Málsvörn á borð við þessa er rekstr-
araðilum nektarstaða síst til fram-
dráttar, verið er að kynda undir þeirri
tilfinningu að það sé réttur einhverra
tiltekinna að græða á því að selja að-
gang að nekt kvenna. Það að umsagnir
einhverra þessara kvenna skuli hafa
fylgt umsókn um undanþáguna er
þessum veitingastöðum heldur ekki til
vegsauka. Því þótt erlend einstæð
móðir í námi segist ekki geta lifað
mannsæmandi lífi með öðrum hætti
segir það ekki nema hálfan sannleik-
ann hér á landi þar sem atvinnuleysi
er nánast ekki neitt og mjög auðvelt er
að fá vinnu við allt mögulegt annað en
nektardans til að sjá fyrir sér og börn-
um sínum. Varla eru eigendur nekt-
arstaða að bjóða stúlkum að dansa af
mannúðarástæðum?
Davíð Steingrímsson, sem á fyrir-
tækið er rekur nektarstaðinn Vegas,
telur í sömu frétt voðann vísan ef ekki
er hægt að bjóða nektardans á Íslandi.
Hann telur mikla hættu á því að
glæpaklíkur taki þá klámmarkaðinn
yfir og neyði stúlkur til enn verri
starfa. Svona málflutningur er ein-
ungis fyrirsláttur; það er ekki hlut-
verk rekstraaðila veitingahúsa að
koma í veg fyrir glæpastarfsemi hér á
landi. Ef eitthvað gerist í undirheim-
um Reykjavíkur er það lögreglunnar
að fást við þann vanda.
Og að sjálfsögðu er það borgaryf-
irvalda að sjá til þess að atvinnustarf-
semi í borginni vegi ekki að mannrétt-
indum og sömuleiðis að siðvæða það
samfélag sem hér þrífst gerist þess
þörf. Því er bara að vona að borgarráð
standi vörð um lögin, veiti engar und-
anþágur heldur sporni við klámvæð-
ingu og kvenfyrirlitningu.
ÚRELT VIÐSKIPTABANN Á KÚBU
Íslensku flugfélögin Atlanta ogLoftleiðir hafa fengið athuga-
semdir frá bandaríska flugvélafram-
leiðandanum Boeing vegna flugs til
Kúbu. Eins og sagði í Morgunblaðinu í
gær skrifaði lögfræðideild Boeing
þeim bréf þar sem fram kom að talið
væri að flugið gæti verið brot á við-
skiptabanni Bandaríkjanna gegn
Kúbu.
Það er eitthvað undarlegt við það að
íslensk flugfélög skuli þurfa að verja
hendur sínar vegna Kúbuflugs, en
ætti kannski ekki að koma á óvart þar
sem þau eru með samning við banda-
rísk fyrirtæki. Viðskiptabann Banda-
ríkjamanna á Kúbu hefur nú staðið í
45 ár án þess að Fidel Castro hafi ver-
ið haggað, en áhrif á efnahagslífið og
lífskjör þar hafa verið mikil. George
Bush er níundi forsetinn sem komist
hefur til valda í Bandaríkjunum frá
því viðskiptabannið var sett. Í tíð hans
hefur það verið hert og harðar gengið
eftir að það sé virt en áður.
Í lok október samþykkti allsherjar-
þing Sameinuðu þjóðanna áskorun á
George Bush Bandaríkjaforseta um
að aflétta viðskiptabanninu, sem
væntanlega verður hunsað.
Afstaða Bandaríkjamanna gagn-
vart Kúbu er veik. Bandaríkjastjórn
styður stjórnvöld landa, sem bera
mun minni virðingu fyrir mannrétt-
indum og lýðræði en stjórnvöld í Hav-
ana. Um þessar mundir er mikil
deigla á Kúbu. Fidel Castro er sjúkur
og hefur í raun afhent Raul Castro,
bróður sínum, völdin.
Kúbanskir innflytjendur í Banda-
ríkjunum, flestir búa á Flórída, hafa
alltaf haft mikil áhrif í bandarískum
stjórnmálum og það hefur verið
stjórnmálamönnum dýrkeypt að
hunsa vilja þeirra. Nú er stuðningur-
inn við viðskiptabannið aftur á móti að
minnka í þeirra samfélagi. Stuðningur
Bush hefur verið við fámennan and-
ófshóp harðlínumanna, hvort heldur
þeir eru í Miami eða Havana, og þeir
styðja bannið. Andófsmenn, sem vilja
breytingar innan frá, eru ekki nefndir
á nafn. Bush ávarpaði kúbanska and-
ófsmenn í október og sagði þá að þeir
sem nú væru „andófsmenn munu
verða leiðtogar þjóðarinnar“ og bætti
við: „Þegar frelsið kemur loks munu
þeir án efa muna hverjir stóðu með
þeim“.
Þýðir þetta að áform Bush snúist
um það að koma þessum tiltekna hópi
til valda? Er Bush staðráðinn í að
steypa núverandi stjórnvöldum frem-
ur en að nýta tækifærið til að knýja
fram breytingar innan frá eins og vilji
meirihlutans virðist vera til, meira að
segja í kúbanska samfélaginu í
Bandaríkjunum? Til hvers vill Bush
það? Er það til að skapist svipað
ástand á Kúbu og nú er í Írak? Er það
til að alþjóðleg stórfyrirtæki geti
hreiðrað þar um sig á ný eins og var
fyrir byltingu Castros? Eða byggist
stefna Bush á einskærri mannúð?
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
Eftir Ingveldi Geirsdóttur
ingveldur@mbl.is
Í ÁR eru fimmtíu ár liðin síðan Pólýfónkór-
inn var stofnaður og af því tilefni gefur Pólý-
fónfélagið út geisladisk með flutningi kórsins
á Messu í h-moll eftir Bach sem var tekin
upp af Ríkisútvarpinu í Háskólabíói 21. mars
árið 1985.
„Ég stofnaði Pólýfón-
kórinn árið 1957 með
nemendum mínum og
nokkrum samkennurum í
tónlist. Lagði kórinn á
fyrstu árum sínum eink-
um stund á flutning tón-
listar frá endurreisn-
artímanum ásamt
nútímaverkum en færðist
smám saman æ meira í
fang og flutti á næstu ára-
tugum öll stærstu verk Bachs. Það vakti
furðu þegar það spurðist út að ég hygðist
flytja H-moll-messuna. Frumflutningurinn
árið 1968 þótti takast með ágætum. Nokkr-
um árum síðar, 1976, endurflutti ég messuna
sem vakti þá þvílíka hrifningu áheyrenda að
Háskólabíó troðfylltist þrjá daga í röð. Var
það mikil uppörvun,“ segir Ingólfur Guð-
brandsson sem stjórnaði Pólýfónkórnum frá
upphafi til ársins 1989 þegar starfsemi hans
lagðist niður.
Lofsamleg umfjöllun
„Í tilefni þess að 300 ár voru liðin frá fæð-
ingu Bachs og Händels árið 1985 ákvað Evr-
ópuráðið að minnast þessara stórmenna and-
ans með því að gera árið að ári tónlistar í
Evrópu. Þjóðir Evrópu kepptust um að gera
veg þessara meistara sem mestan með vönd-
uðum tónflutningi færustu listamanna og
flytja helstu stórverk þeirra af því tilefni.
Flutningur okkar á H-moll-messunni var
stjórn Sinfóníuhljómsveitar Íslands og öðr-
um ráðamönnum enn í fersku minni þegar
Evrópuráðið gaf út tilkynningu sína. Er
að segj
með tó
af flutn
buðu m
helstu
Róm þ
í Vatík
kórsin
þeim ú
meginl
ast fyr
í suma
Á út
varpsh
tökuna
„Það v
heppna
fyrir a
gefur d
einnig
skemmst frá því að segja að mér var falið
það vandasama hlutverk að minnast 300 ára
afmælis þessa meistara meistaranna eins og
Bach er jafnan nefndur. H-moll-messan var
síðan aftur flutt á 300 ára afmæli Bachs í
Háskólabíói hinn 21. mars árið 1985 á afmæl-
isdegi tónskáldsins. Polýfónkórinn var þá
mjög vel mannaður, Sinfóníuhljómsveit Ís-
lands í sínu besta formi og við bættust fjórir
frægir einsöngvarar, þrír frá Ítalíu og ein
stórsöngkona frá Bretlandi. Hún komst svo
að orði eftir tónleikana: „Síðastliðna tvo ára-
tugi hef ég tekið þátt í flutningi þessa verks
víða um hinn tónmenntaða heim en þetta er
besti flutningur verksins sem ég hef orðið
vitni að.“ Umfjöllun dagblaðanna um þennan
viðburð var einnig mjög lofsamleg,“ segir
Ingólfur.
„Pólýfónkórinn hafði á þessum tíma þegar
farið í margar utanlandsferðir og er óhætt
H-moll-messa Bachs í flut
Kórinn Pólýfónkórinn þótti mjög merkur kór og er óhæ
frægan með tónleikahaldi sínu. Hér er kórinn í tónleik
Ingólfur
Guðbrandsson
Eftir Einar Fal Ingólfsson
efi@mbl.is
Reykjavík minnkar töluvertvið að það verður lokaðhérna,“ segir KristjánGuðmundsson myndlist-
armaður sem byrjaði í gær að setja
upp sýningu í Safni, nútímalista-
safni hjónanna Péturs Arasonar og
Rögnu Róbertsdóttur á Laugavegi
37. Sýninguna, sem verður opnuð á
föstudag, kallar Kristján Teikning-
ar I-XV og önnur verk. Verður
þetta 52. sýningin frá opnun Safns
árið 2003 og jafnframt sú síðasta.
Pétur og Ragna hafa selt húsið og
byrjað er að flytja safneignina, um
900 verk eftir kunna samtímalista-
menn, erlenda sem innlenda, í
geymslur.
„Þetta er sá staður sem hvað best
hefur haldið uppi sambandi við það
sem gerist annars staðar, hér hefur
allur heimurinn verið undir,“ segir
Kristján. „Pétur er sá klárasti
hérna, held ég, í því sem er að ger-
ast í myndlistinni í hinum svokall-
aða vestræna heimi. Hann er búinn
að standa sig mjög vel í þessum
rekstri. Ég þekki engan sem fylgist
betur með og er ástríðufyllri í þessu
en hann; það er hans yndi og
skemmtun að standa í þessu. Ég lít
á hann sem myndlistarmann sem
vinnur gegnum aðra.“
Vindur svona upp á sig
Sýnd verða verk sem Safn á eftir
Kristján, þau eru á fjórða tuginn,
sem er stærsta úrval verka eftir
hann í einkaeigu hér á landi. Einnig
verða sýnd nýrri verk.
„Við setjum bara upp það sem
okkur þykir passa. Það er úr mörgu
að velja. Svo kem ég líka með eitt-
hvað af verkum, ný og nýleg. Við
prjónum þetta einhvern veginn
saman. Höfum frekar færri verk en
fleiri.“
Á sýningunni verða einnig ný
verk í upplagi, Teikningar I-XV.
„Það er kannski hálft ár síðan
Pétur talaði um að ég myndi vera
með lokasýninguna. Síðan vorum
við að tefla, eins og við gerum
stundum, og þá spurði hann hvort
ég gæti gert „artist’s book“ í tilefni
af sýningunni. Ég sagðist hafa það
bak við eyrað, ef mér dytti eitthvað í
hug þá gæti það verið skemmtilegt.
Ég ákvað að gera bók með rit-
blýum sem ég hef unnið nokkuð
með. Ég var svo kominn með bók-
verk þar sem ritblý voru felld niður
í pappír, svo kom önnur og enn önn-
ur, það endaði með því að þetta voru
orðnar fimm bækur.
Við töldum svo betra að binda
þetta ekki inn heldur hafa
arnar lausar í kössum. Þæ
eintökum, þrjár í hverju
Maður er beðinn um að g
hvað og það vindur svon
sig …
Þessar teikningar eru su
og míníatúrar af verkum se
gert gegnum tíðina, en a
nýjar í þeim skilningi að ég
ei notað ritblýin á þann h
Þetta eru eins konar konkr
ingar. Ekki mjög róma
segir Kristján og glottir
rómantíkin sé orðin mjög k
Með svipu á sjálfan sig
Ýmiskonar sýningastúss
inni hjá Kristjáni. Í febrúa
„Ekki mjög róm
 Kristján Guðmundsson myndlistarmaður opnar sýn
 Segir Reykjavík minnka við að þessu athvarfi nútím
Taflfélagar „Þetta þarf að vera grunnþáttur í lífi þínu,“ segir Pé
Kristján Guðmundsson setur upp síðustu myndlistarsýninguna í