Morgunblaðið - 07.12.2007, Blaðsíða 8

8 FÖSTUDAGUR 7. DESEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
NOKKRAR kýr af ættbálknum An-
gus og Limousine eru notaðar til að
framleiða mjólk hér á landi. Þetta
kemur fram á heimasíðu Lands-
sambands kúabænda. Ellefu kvígur
af innflutta kúakyninu Angus og
Limousine hafa verið skráðar á síð-
ustu 12 mánuðum. Þetta kúakyn
var flutt til landsins vegna kjötsins,
en skýrslur frá kúabændum sýna að
eitthvað er um að kýr af þessu kyni
séu notaðar til mjólkurframleiðslu.
„Ekki er að sjá að þetta séu nein-
ar metskepnur með tilliti til afurða,
hæsta dagsnyt þeirra er á bilinu 15-
20 kg, ein fer þó alveg í 27 kg,
þannig að algerar stritlur eru þær
heldur ekki. Það er því ljóst að hér
er á markaði mjólk úr fleiri en einu
kúakyni,“ segir Baldur Helgi
Benjamínsson, framkvæmdastjóri
Landssambands kúabænda, í frétt á
heimasíðu LK.
Í fréttinni kemur fram að 31% af
kvígunum eru annaðhvort ófeðr-
aðar eða undan heimanautum. Það
þýðir að þessar kvígur koma að
takmörkuðum notum við kynbóta-
starf.
Fjörugar umræður hafa átt sér
stað um íslenskar og útlendar kýr á
vefnum naut.is.
Morgunblaðið/Eggert
Mjólk Nokkrar kýr af erlendum kynjum eru í íslenskum fjósum.
Dæmi eru um að útlenskar
kýr séu notaðar hér á landi
Æ FLEIRI fara með dagblöð, tíma-
rit og auglýsingapóst til endur-
vinnslu. Að minnsta kosti 500 tonn
söfnuðust á höfuðborgarsvæðinu í
október í grenndargáma, bláar
tunnur, endurvinnslustöðvar Sorpu
og í endurvinnslutunnur hjá Gáma-
þjónustunni hf. Um þúsund tonn
gætu safnast í desember, enda sá
mánuður þegar mest er sent út af
auglýsingapósti á heimili lands-
manna.
Í október 2007 söfnuðust á höf-
uðborgarsvæðinu 300 tonn til end-
urvinnslu í grenndargáma og bláar
tunnur borgarinnar en á sama tíma
í fyrra 240 tonn, 2005 voru það 210
tonn og 2004 voru það 150 tonn.
Ástæðan er m.a. tilkoma bláu tunn-
unnar hjá Reykjavíkurborg. Skil á
dagblöðum og skyldu efni í endur-
vinnslustöðvar Sorpu í október
2007 voru 128 tonn. Skilin hafa
aukist jafnt og þétt því í október
2006 komu í endurvinnslustöðvar
Sorpu 115 tonn. Í október 2005 120
tonn og 97 tonn í október 2004.
Morgunblaðið/Ásdís
Pappírsflóðið
sjaldan meira
BERGUR Felixson hefur ritað sögu
leikskóla Reykjavíkur á árunum
1975-2005. Titill bókarinnar er Leik-
skóli fyrir alla. Bergur starfaði í þrjá-
tíu ár sem framkvæmdastjóri Leik-
skóla Reykjavíkur og sagan því rituð
út frá persónulegri þekkingu og
innsæi þess manns sem best þekkir til
uppbyggingar leikskólanna, segir í
fréttatilkynningu. Í bókinni er komið
víða við; fjallað um pólitísk átök,
stjórnkerfisbreytingar, uppbyggingu
í faglegu starfi leikskólanna og
breytingar á löggjöf og umgjörð leik-
skólastarfs. Bókin er hátt í hundrað
síður og prýdd fjölda mynda.
Leikskóli fyrir alla
Víða komið við Bergur Felixson
afhenti Degi B. Eggertssyni borg-
arstjóra fyrsta eintakið af riti um
leikskólana.
ÚT ER komin Spá um mannfjölda
2007–2050 í ritröð Hagtíðinda undir
efnisflokknum Mannfjöldi, á hag-
stofa.is
Samkvæmt spánni verða lands-
menn 437.844 árið 2050 en íbúafjöldi
var 307.672 við upphaf spátímabils
hinn 1. janúar 2007. Árleg fólks-
fjölgun verður 0,8% á spátímabilinu
sem er heldur minni fjölgun en var á
20. öld. Við lok spátímabilsins geta
íslenskar karlar vænst þess að vera
84,6 ára en meðalævilengd kvenna
verður 87,1 ár.
437.844 Íslendingar
ÞÓTT gert sé ráð fyrir því að
barnsfæðingum fækki nokkuð á
spátímabilinu verður fæðingatíðni
áfram há í evrópsku samhengi. Ís-
lenskar konur geta í dag vænst þess
að eiga rúmlega 2 börn um ævina.
Þetta hlutfall mun haldast óbreytt
til 2015 en lækka síðan jafn og þétt í
1,85 við lok spátímabils. Árið 2050
mun fjórðungur íbúa tilheyra ald-
urshópnum 0-19 ára en í dag er
þetta hlutfall 28,8.
Fólki af erlendum uppruna mun
væntanlega fjölga í framtíðinni.
Fæðingatíðni há
VEGNA lengri meðalævi og lækk-
aðrar fæðingatíðni verða talsverðar
breytingar á aldurssamsetningu
þjóðarinnar.
Öldruðum mun fjölga verulega á
spátímabilinu einkum undir lok
þess. Eftir 2030 þegar fjölmennir
árgangar eftirstríðsáranna komast
á eftirlaunaaldur mun hlutfall aldr-
aðra hækka verulega. Árið 2050
verða 7,5% íbúa áttræðir eða eldri
samanborið við 3,1% við upphaf
spátímabils.
Öldruðum fjölgar
SKÓLI með einstöku sniði tekur til
starfa í Mosfellsbæ haustið 2009, en
tillagan Bræðingur varð hlutskörp-
ust í hönnunarkeppni um hugmynda-
fræði og útlit Krikaskóla í nýju hverfi
bæjarins. Í umsögn dómnefndar um
tillögu Bræðings segir m.a.: „Hug-
myndir um að skólinn fléttist við
landslagið og að byggingin vaxi upp
úr landinu, eins og tré á sléttu, og
myndi skjólgóða laut um leiksvæði
barnanna er sérstaklega barnvæn og
námshvetjandi umgjörð fyrir útivist
og útinámi.“
En auk áherslu á notkun náttúr-
unnar í kennslu munu börnin í Krika-
skóla kynnast lýðræðislegum vinnu-
brögðum og líkt og Helgi Grímsson,
skólastjóri í Sjálandsskóla og með-
limur í hönnunarhópi Bræðings,
orðar það: „Við lítum á skólann sem
hluta af samfélaginu, ekki einangrað
fyrirbrigði, heldur að samfélagið
smiti ríkulega inn í skólann og öfugt.“
Til að ná þessu verður m.a. lögð
áhersla á útikennslu, vettvangsferðir
og skapandi starf. „Þarna skiptist á
nám, hvíld og leikur,“ segir Helgi.
Í skólanum verða saman börn á
aldrinum 1-9 ára og unnu höfundar
Bræðings m.a. út frá því.
„Við erum í raun að bræða saman
leik- og grunnskóla,“ segir Helgi. Í
Krikaskóla verður starf árið um
kring líkt og í leikskólum og fer tóm-
stundastarf, sem börn sækja um
sumartímann, m.a. fram í skólanum
sem og tónlistarnám.
Helgi bendir á að markmið grunn-
skólalaga sé að búa nemendur undir
líf og starf í lýðræðisþjóðfélagi sem
sé í sífelldri þróun. Segir hann þetta
markmið einn af hornsteinum Bræð-
ings.
Andri Snær Magnason, einn af
höfundum Bræðings, segir að sam-
fella í skólastarfinu árið um kring
hafi ýmsa kosti í för með sér. „Í
Krikaskóla verður hægt að dreifa
álaginu yfir árið, hafa meiri sveigj-
anleika og kenna börnunum lengra
inn í vorið þegar náttúran er að vakna
til lífsins.“
Hann segir hönnunarhópinn von-
ast til þess að skólinn geti orðið ný-
sköpunarmiðstöð að mörgu leyti.
„Með því að nýta kosti bæði leik- og
grunnskólans undir sömu stjórn má
breyta því og þróa hvernig við skil-
greinum menntun barna á þessum
aldri. Til þess hefur Mosfellsbær líka
metnað.“
Náttúran Skólastarfið í Krikaskóla verður nátengt náttúrunni og skólalóðin hönnuð með það í huga.
Lýðræði, sköpun, tjáning
og traust í Krikaskóla
Þjónusta verður við leik- og grunnskólabörn árið um kring
Í HNOTSKURN
»Höfundar Bræðings eru Ein-rúm, Arkiteó, Suðaustanátta,
VSB, Helgi Grímsson, Andri
Snær Magnason og Sigrún Sig-
urðardóttir.
»Mosfellsbær auglýsti eftirblönduðu teymi fagfólks úr
ólíkum áttum. Í hópnum skyldu
vera skóla-, uppeldis- og
kennsluráðgjafi, arkitekt, verk-
fræðiráðgjafar og landslags-
arkitekt.