Morgunblaðið - 07.12.2007, Blaðsíða 20

20 FÖSTUDAGUR 7. DESEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
H
ann er yndisleg manneskja, al-
veg eins og ég sjálf,“ segir Ka-
nawa og hlær dátt. Þessi heims-
fræga söngkona kann
greinilega vel að meta unga Ís-
lendinginn, Garðar Thór Cortes. „Mér líkar
mjög vel við hann. Manni kemur ekki vel sam-
an við alla, en við Garðar smellpössum saman,“
segir hún.
Þetta mun ekki vera í fyrsta skipti sem þau
syngja saman því þau komu fram á öðrum fjár-
öflunartónleikum á eyjunni Jersey í haust. „Ég
er mjög hrifin af eyjum, mér líkar ekkert alltof
vel við mikið landflæmi. Svo líður mér best
þegar ég er nálægt hafinu,“ segir Kanawa þeg-
ar hún er spurð hvort hún vilji bara syngja á
eyjum. Sjálf fæddist hún á eyju, Nýja-Sjálandi,
á því herrans ári 1944.
Algjörir jafningjar
Kanawa segir Garðar Thór vera mikinn
listamann, og að samstarfið við hann sé sér-
staklega ánægjulegt. „Við höfum þekkst í fjög-
ur eða fimm ár og vinátta okkar skiptir mig
miklu máli. Það skiptir einnig miklu máli hvað
hann er þægilegur í umgengni. Ég hef unnið
með mörgum sjálfhverfum einstaklingum,
miklum egóistum sem erfitt er að ná til, en
Garðar á ekki við það vandamál að stríða,“ seg-
ir hún. „Ég hitti til dæmis breska tónlistar-
manninn Seal fyrir skömmu. Hann er ágætur
náungi en það tók mig langan tíma að ná til
hans. Að lokum var hann alveg yndislegur, en
ég hélt samt alltaf áfram að kalla hann Herra
Seal. Ég náði ekki að brjóta þá hindrun niður.“
Aðspurður segir Garðar Thór það gríð-
arlegan heiður að fá að syngja með heims-
frægri listakonu á borð við Kanawa. „Ég hef
heyrt hana syngja með mínum átrún-
aðargoðum, mönnum á borð við Pavarotti og
Domingo, þannig að það er draumi líkast að fá
að koma fram með henni,“ segir hann, en Ka-
nawa grípur inn í: „Við erum samt jafningjar,
við erum bæði að syngja tónlist. En auðvitað
skiptir máli að reyndari manneskja fái tæki-
færi til þess að syngja með yngri listamanni, og
öfugt. Þegar ég var að byrja í þessum bransa
kom eldri kynslóðin hræðilega fram við yngri
kynslóðina, og kippti nánast undan manni fót-
unum áður en maður komst inn í fagið. Ég trúi
ekki á það, að brjóta einstaklinga niður með
þessum hætti, og reyna svo að byggja þá upp.
Það þarf að byggja fólk upp hægt og rólega.“
Garðar er sammála þessu, og segist læra
mikið af Kanawa. „Hún hjálpar mér mikið, og
gerir athugasemdir við ýmis tæknileg atriði,
sem er mjög gott mál,“ segir hann, en Kanawa
leggur þó áherslu á að lítið sé út á Garðar Thór
að setja. „Þetta eru algjör smáatriði, hann er
alveg með þetta. En allir þurfa auðvitað á ut-
anaðkomandi gagnrýni að halda.“
Miðar á tónleikana í kvöld seldust upp á inn-
an við klukkutíma, og segja þau Garðar og Ka-
nawa að það hafi komið þeim nokkuð á óvart.
Það sé hins vegar mikið gleðiefni, enda sé mál-
staðurinn góður. „Allt sem viðkemur börnum
skiptir mig gríðarlegu máli. Og það má ekki
gleyma því að á meðan börn eru veik eru for-
eldrar þeirra undir miklu álagi. Það er ekki síð-
ur mikilvægt að foreldrarnir viti að það sé ein-
hver þarna úti sem hugsar til þeirra,“ segir
Kanawa sem gerir mikið af því að syngja á góð-
gerðartónleikum sem þessum.
Á efnisskránni í kvöld eru aríur og dúettar
úr mörgum dáðustu óperum tónlistarsög-
unnar, La Traviata og Rigoletto eftir Verdi og
Turandot og La Bohéme eftir Puccini, auk þess
sem gestir munu heyra brot úr verkum eftir
Massenet, Britten, Glinka, Cilea og Andrew
Lloyd-Webber.
Vingjarnlegir og heiðarlegir
Kanawa hefur komið í margar heimsóknir til
Íslands á undanförnum árum, enda segist hún
heilluð af bæði landi og þjóð. „Mér finnst landið
hreint út sagt stórkostlegt. Hér á ég líka
marga vini, og svo er frábært að veiða lax
hérna, ég er nefnilega forfallinn laxveiðimaður.
Ég ætla til dæmis að koma til Íslands í sumar
og veiða lax,“ segir söngkonan, og bætir því við
að Ísland minni hana um margt á heimalandið.
„Íslendingar eru mjög vingjarnlegir, og alveg
sérstaklega heiðarlegir sem er mjög sjaldgæf-
ur eiginleiki. En ég finn líka fyrir þessu á með-
al Nýsjálendinga.“
Kanawa er svo heilluð af landi og þjóð að hún
getur jafnvel hugsað sér að flytja hingað til
lands. „Það er nefnilega svo rosalega spenn-
andi að borða morgunmat klukkan 9.30 á
morgnana, og horfa út í myrkrið. Það er hreint
magnað.“
Á sundlaugarbakka um jólin
Á síðustu árum hefur Kanawa kennt söng í
auknum mæli, en það hefur hún meðal annars
gert í Söngskólanum í Reykjavík þar sem
Garðar Cortes er einmitt skólastjóri. „Pabbi
þinn er búinn að biðja mig að kenna meira í
skólanum, og það ætla ég að gera,“ segir hún
við Garðar yngri þegar talið berst að kennsl-
unni. Aðalstarf Kanawa felst þó fyrst og fremst
í því að koma fram á tónleikum um allan heim,
en óperuna hefur hún hins vegar lagt á hilluna.
Aðspurð segist hún vonast til þess að geta
sungið oftar með Garðari Thór í framtíðinni,
þótt ekkert sé ákveðið í þeim efnum.
Nóg er að gera hjá þeim báðum á næstu dög-
um, Garðar Thór er á leiðinni til Akureyrar þar
sem hann verður með tónleika á morgun, en
svo fer hann til Southampton á Englandi þar
sem hann syngur við sjósetningu Queen Vict-
oria að viðstaddri bresku konungsfjölskyld-
unni. Hann ætlar hins vegar að dvelja í faðmi
fjölskyldunnar á Íslandi um jólin.
Kanawa fer beint til Bangkok á mánudaginn,
en þar mun hún halda tónleika 2. janúar. Hún
hefur því ákveðið að dvelja í Hong Kong um
jólin. „Sonur minn ætlar að heimsækja mig,
ætli við munum ekki bara liggja í leti við sund-
laugarbakkann yfir jólin,“ segir hún og hlær.
Nýsjálenska óperusöngkonan Kiri Te Kanawa heldur tónleika ásamt Garðari Thór Cortes í Háskólabíói í kvöld. Yfirskrift tón-
leikanna er Lífið kallar, en þeir eru haldnir til styrktar bráðaþjónustu Barna- og unglingageðdeildar Landspítalans, BUGL.
Jóhann Bjarni Kolbeinsson ræddi við Kanawa og Garðar og fræddist meðal annars um ást söngkonunnar á Íslandi.
Draumur að syngja með dívu
Morgunblaðið/Golli
Á æfingu í gær „Hún hjálpar mér mikið og gerir athugasemdir við ýmis tæknileg atriði, sem er mjög gott mál,“ segir Garðar um Kanawa.
BALDUR Sveinsson hefur um árabil
myndað flugvélar. Hann gerir það
bæði af ástríðu og kunnáttu sem
skína í gegn í myndunum hans sem
birst hafa í fjölmiðlum og nú í þessari
bók.
Flugvélar eru sérstakt myndefni.
Þær eru iðulega fallegir og ásjálegir
gripir, rétt eins og okkur sumum
finnst líka um bíla. Hægt er að virða
þær fyrir sér frá öllum hliðum og
velta fyrir sér tilgangi hinna ýmsu
gerða og jafnvel hafa skoðun á því
hvort hönnunin sé falleg og smíðin
vönduð. Þeir sem kunna með þær að
fara geta einnig metið flugeiginleika
þeirra, getu og tækni.
Ennþá skemmtilegra er þó að virða
þær fyrir sér á fleygiferð í vinnu eða
leik, horfa á þær í flugtaki, lendingu
eða í æfingum á lofti. Allt þetta hefur
Baldur fangað á þúsundir mynda.
Fram undir þetta á filmur en á síðari
misserum hefur stafræna tæknin náð
yfirhöndinni. Oftar en ekki eru flug-
vélarnar í bókinni á lofti og um leið
getur að líta hluta af landinu, vélar yf-
ir Reykjavík fyrr
og síðar, yfir fjöll-
um og jöklum,
einkanlega sunn-
anlands. Þannig
hefur Baldur lagt
sig eftir því að
ljósmynda vél-
arnar í hinu eig-
inlega umhverfi
sínu, svífandi um
himinhvolfið.
Margir flugmenn hafa flogið með
Baldur þessara erinda, ekki síst þeg-
ar flugvélaeigendur hafa fengið hann
til að mynda flugvélar sínar, nýjar
vélar sem bætast í flotann eða aðrar
sem eru að ljúka þjónustu sinni.
Einnig hefur hann lagt sig eftir því að
góma gestavélar sem átt hafa leið hjá
garði. Og hafi einhver haldið að kunn-
átta Baldurs væri aðeins bundin við
flugvélar má benda á skýjamyndir
hans sem eru við öll kaflaskil. Þar
kemur glöggt fram næmt auga hans
og smekkvísi.
En bókin er langt frá því að vera
aðeins myndir. Baldur útskýrir
myndatökuna sjálfa og hann hefur
haldið til haga nauðsynlegum upplýs-
ingum um vélarnar. Án þeirra væru
myndirnar lítils virði eins og nafn-
laust landslag. Lesandinn vill vita
eitthvað um hina eða þessa flugvél
sem hann flaug með sem barn, sá um
daginn á flugvellinum eða á lofti eða
hefur heyrt sögur af. Þarna má ganga
að þessari vitneskju, að vissu marki
við hverja ljósmynd, svo og í viðauka
um tæknilegar og sögulegar upplýs-
ingar. Þá fylgir einnig brot af flugeðl-
isfræði stöku mynd, t.d. á bls. 211.
Textinn er yfirleitt lipur en hefði
þolað meiri yfirlegu á stöku stað, t.d.
bls. 89; á síðum 16 og 17 er ósamræmi
í upplýsingum og óþarfa ritvillur
koma fyrir í nöfnum flugfélaga á bls.
102. Allt um það er bókin í heild í
senn þrekvirki og þarfur viðbót-
arhlekkur í flugsögunni.
Flugvélar á og yfir Íslandi er vand-
að, eigulegt og vissulega sérhæft
verk. Þrátt fyrir það gætu jafnvel
flughræddustu menn haft gagn og
gaman af lestrinum. Og þar sem
Baldur á tugþúsundir annarra mynda
en þær liðlega 500 sem rötuðu í þessa
bók má gera ráð fyrir að hann hafi
þegar lagt á ráðin um næsta útspil úr
þessum efniviði. Þema næstu bókar
gæti verið listflug, síðan kæmi sér-
hæfð bók um einkavélar, heimasmíð-
aðar vélar og þannig áfram. Það yrði
tilhlökkunarefni.
Flugvélar fangaðar af kunnáttu
BÆKUR
Ljósmyndabók
Eftir Baldur Sveinsson,
Mál og menning – 376 bls.
Flugvélar á og yfir Íslandi
Jóhannes Tómasson
Baldur Sveinsson
MEÐ því að segja sögur af því
hvernig var að alast upp hjá heyrn-
arlausri móður í kringum árið 1965
fræðir talmeinafræðingurinn Bryn-
dís Guðmundsdóttir börn um
heyrnarleysi, táknmál, samábyrgð
og sérstaka ábyrgð átta ára stelpu.
Hún notar einnig tækifærið til þess
að kenna krökkum að vera umburð-
arlyndir gagnvart þeim sem eiga
öðruvísi foreldra en fjöldinn en þar
sýnir hún einnig hið vaxandi fjöl-
menningarsamfélag. Hún skrifar
minningar sínar sem lifandi sögur
þar sem stelpan Ásdís segir frá í
fyrstu persónu. Fullorðin Ásdís
ávarpar lesendur í byrjun til þess
að útskýra hvers vegna hún vill
segja frá því hvernig var heima hjá
henni þegar hún var lítil. Að því
búnu segir hún sögurnar og er það
ágætlega gert auk þess sem myndir
Margrétar E. Laxness eru vel gerð-
ar og fallegar.
Þar sem Bryndís ávarpar full-
orðna lesendur
einnig beint í eft-
irmála til þess að
útskýra enn bet-
ur tilgang bók-
arinnar má velta
því fyrir sér
hvort ekki hefði
komið fram skýr-
ari heildarsvipur
og fræðsla ef hún
hefði sagt sög-
urnar sem sínar sögur; sögur Bryn-
dísar sjálfrar. Það er eins og þeir
sem stóðu að útgáfunni hafi ekki
gert alveg upp við sig hvort sög-
urnar eigi að gerast árið 1965 eins
og Bryndís segir í eftirmálanum,
eigi að vera tímalausar eða gerast í
samtímanum. Lýsingar og teikn-
ingar sýna að nokkru leyti að sög-
urnar gerast fyrir rúmum þrjátíu
árum en annað sýnir nútímalegri
umfjöllunarefni. Þar má nefna
pólska innflytjendur og taílenska
ásamt klæðaburði á sumum teikn-
inganna.
Þrátt fyrir dálítið óskýran tilgang
er bókin þó kærkomin þar sem hún
sýnir börnum vel nauðsyn jákvæðni
og umburðarlyndis.
Heyrnarlaus mamma
BÆKUR
Barnabók
Eftir Bryndísi Guðmundsdóttur
Myndir eftir Margréti E. Laxness
36 bls. Salka, Reykjavík 2007
Einstök mamma
Bryndís
Guðmundsdóttir
Hrund Ólafsdóttir