Fréttablaðið - 09.04.2009, Page 39

FIMMTUDAGUR 9. apríl 2009 27
Í FULLUM GANGI Í PERLUNNI
OPIÐ ALLA DAGA FRÁ 10 - 18
VERIÐ VELKOMIN OG NJÓTIÐ FRÁBÆRS ÚTSÝNIS OG GÓÐRA VEITINGA Í VEITINGASAL PERLUNNAR
Sími: 561-4114
Frá 9. apríl til 3. maí
ATH!!! Lokað á föstudaginn langa og páskadag
G Í F U R L E G T Ú R VA L A F Ö L L U M T E G U N D U M T Ó N L I S TA R
R O K K - P O P P - K L A S S Í K - B L Ú S - K Á N T R Ý - S LÖ K U N A R T Ó N L I S T- Þ Ý S K , S K A N D I N AV Í S K O G Í R S K T Ó N L I S T
O G A Ð S J Á L F S Ö G Ð U A L L I R N Ý J U S T U T I T L A R N I R Á B ET R A V E R Ð I E N Þ Ú ÁT T A Ð V E N J A S T
Kvikmyndagagnrýnandinn Roger
Friedman hefur verið rekinn frá
bandarísku fréttastofunni Fox
News eftir að hann birti á bloggi
sínu dóm um ókláraða útgáfu af
myndinni X-Men Origins: Wol-
verine sem hafði verið lekið á
netið.
Dómurinn birtist í síðustu viku
og var strax harðlega gagnrýnd-
ur af netverjum. Kom hann sér
sérlega illa fyrir News Corp sem
er eigandi bæði Fox News og 20th
Century Fox, sem framleiddi
Wolverine, því svo gæti farið að
fyrirtækið verði af miklum tekj-
um vegna netlekans. Friedman
hafði starfað í áratug hjá Fox
News en var engu að síður látinn
taka pokann sinn.
Skrifaði dóm
og var rekinn
GEORGE LUCAS Lucas hyggur á fram-
leiðslu myndarinnar Red Tails sem gerist
í seinni heimsstyrjöldinni.
Höfundur Star Wars, George
Lucas, undirbýr nú framleiðslu
myndarinnar Red Tails. Hún
gerist í seinni heimsstyrjöldinni
og fjallar um fyrstu þeldökku
orrustuflugmennina í sögu
Bandaríkjanna, sem kölluðu sig
Tuskegee Airmen. Stél flugvéla
þeirra voru lituð rauð og þaðan
er titill myndarinnar fenginn. Á
meðal leikara í myndinni verða
Terrence Howard, Cuba Gooding
Jr., og tónlistarmennirnir Method
Man og Ne-Yo. „Mig hefur langað
að gera Red Tails í tuttugu ár og
loksins búum við yfir réttu tækn-
inni til að sýna hæfileika Tuskeg-
ee-flugmannanna,“ sagði Lucas.
Framleiðir
stríðsmynd
„Þetta er eins konar loftárás á orð,
hugmyndir og hugarfar sem hafa
legið allt of lengi í loftinu án þess
að hafa verið skotin almennilega
niður,“ sagði Andri Snær Magna-
son þegar Draumalandið – Sjálfs-
hjálparbók handa hræddri þjóð
kom út fyrir að verða þremur
árum síðan. Bókin var hvöss ádeila
á ríkjandi virkjanaviðhorf og stór-
iðjustefnu, þrungin erindi og sann-
færingu sem hafði ekki sést í póli-
tískum skrifum í háa herrans tíð.
Viðbrögðin voru líka eftir því;
bókin seldist í fáheyrðum fjölda
eintaka á íslenskan mælikvarða
og er tvímælalaust eitt áhrifarík-
asta innlegg í íslenska þjóðmála-
umræðu í seinni tíð.
Það hefur því ef til vill legið
nokkuð beint við að flytja Drauma-
landið yfir á hvíta tjaldið og þótt
bókin hafi haft sér það til full-
tingis að koma eins og þruma úr
heiðskíru lofti er kvikmyndin síst
áhrifaminni. Mörgu úr bókinni
er vissulega haldið til haga ¬– til
dæmis sundurgreiningu á sjálf-
gefnum hugtökum á borð við hag-
vöxt – en helsti styrkleiki mynd-
arinnar felst í því að í stað þess
að takmarka sig við texta bókar-
innar fanga höfundarnir grunn-
hugmyndina upp á nýtt á forsend-
um myndmiðilsins. Þetta lukkast
frábærlega. Stórbrotnar náttúru-
myndir ásamt nýlegum fréttainn-
slögum og frumunnum viðtölum
leggjast á eitt í kraftmikilli árás
á stóriðjustefnu síðustu ára. Þótt
frásögnin sé ekki línuleg heldur
hún sig ávallt við efnið og dreg-
ur upp skuggalega mynd af því
hvernig æði greip stóran hluta
þjóðarinnar.
Það eru mörg athyglisverð við-
töl í myndinni við vísindamenn,
hagfræðinga, ábúendur í grennd
við virkjanir og fleiri sem bregða
merkilegu ljósi á málefnið. Það
var athyglisvert að hlusta á Jakob
Björnsson, fyrrverandi orkumála-
stjóra, lýsa sér sem fulltrúa kyn-
slóðarinnar sem afhelgaði nátt-
úruna, ef svo má að orði komast;
hætti að óttast hindurvitnin á
hálendinu og lagði það undir sig
í staðinn. Þetta er merkileg inn-
sýn inn í hugmyndafræði og lífs-
speki þeirra sem sem ráðið hafa
virkjunarstefnu hér á landi undan-
farna áratugi; þar sem landgildið
er fyrst og fremst metið út frá nýt-
ingarmöguleikum.
Enginn kemur jafn illa út úr
myndinni og þeir sem réðu ferð-
inni, stjórnmálamennirnir, sem
eru dregnir sundur og saman í háði
með því einu að sýna gömul mynd-
skeið af þeim sjálfum eða vitna í
orð sem voru látin falla á „góðri
stund“; uppákomum sem á sínum
tíma voru einungis vandræðaleg-
ar en eru í ljósi þess sem átti eftir
að gerast orðnar pínlegar. Þá eru
áhrifamikil viðtöl við ábúendur
á Héðinshöfða, Prestshvammi og
Húsey skýrt vitni um blygðunar-
lausa tækifærismennsku þeirra
landsbyggðarþingmanna, sem í
nafni byggðastefnu berjast fyrir
eflingu bæði stóriðju og landbún-
aðar, líkt og þau geti þrifist í sjálf-
bærri sátt.
Sjálfsagt verða ekki allir sam-
mála þeirri mynd sem dregin er
upp en til þess er leikurinn ekki
gerður; Draumalandið er ádeila,
árás á ríkjandi hugmyndafræði
studd skýrum dæmum. Þetta er
ekki þurr og hlutlaus skýrsla, það
er aldrei farið í launkofa með það
að myndin talar fyrir ákveðnum
málstað og höfðar jafnt til rök-
hugsunar og tilfinninga (andófinu
er meðal annars beinlínis stefnt
gegn því hvernig tilfinningarök-
um hefur verið úthýst í þjóðmála-
umræðunni). Það má þó finna að
myndinni að þótt um ádeilu sé
að ræða, reynir hún stundum á
sanngirnismörkin með notkun á
afdráttalausu myndmáli, til dæmis
snarkandi rafmöstur á víðavangi,
til að skapa „réttu“ hughrifin við
málflutning valinna viðmælanda.
Mestu áhrif Draumalandsins fel-
ast þó í því að myndin hristir upp
í áhorfendanum, neyðir hann til
þess að líta í eigin barm og í tilfelli
þess sem hér skrifar skammast sín
fyrir hálfvelgjuna; að hafa látið
það reka á reiðanum að mynda sér
skoðun, í besta falli goldið varhug
við stefnunni án þess að aðhafast
nokkuð.
Draumalandið átti drjúgt erindi
þegar það kom út á prenti fyrir
þremur árum. En ef bókin var loft-
árás á orð, hugmyndir og hugarfar,
má líkja myndinni við eftirleikinn
þar sem landgönguliðið er sent á
vettvang og lætur kné fylgja kviði.
Fyrir fimm árum kepptust stjórn-
málaflokkar við að lofa að „skapa“
2.000 störf í einu vetfangi. Störfin
sem þeir lofa að skapa um þessar
mundir eru tífalt fleiri. Spurning-
in sem Draumalandið spyr hefur
aldrei verið brýnni: Viljum við láta
„bjarga“ okkur aftur?
Bergsteinn Sigurðsson
„Ó, leyf mér þig að leiða til landsins fjalla heiða“
KVIKMYNDIR
Draumalandið
Leikstjórar: Andri Snær Magnason
og Þorfinnur Guðnason.
Framleiðandi: Sigurður Gísli
Pálmason.
★★★★
Áhrifamikil og brýn áminning um að
afstöðu- eða gagnrýnisleysi er mun-
aður sem við getum ekki leyft okkur
– allra síst núna.