Morgunblaðið - 02.06.2008, Side 16

16 MÁNUDAGUR 2. JÚNÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
AUSTURLAND
meistari ME fer nú í árslangt
námsleyfi og verður Þorbjörn
Rúnarsson áfangastjóri skóla-
meistari þann tíma.
Helgi Ómar sagði m.a. í ræðu
sinni við brautskráninguna að sýnt
MENNTASKÓLINN á Egils-
stöðum brautskráði nýstúdenta 24.
maí sl. og var skólanum jafnframt
slitið í 29. sinn.
Alls útskrifuðust 42 nýstúd-
entar, 24 nemendur af félags-
fræðibraut, 4 nemendur af mála-
braut, 12 nemendur af náttúru-
fræðibraut og tveir nemendur með
viðbótarnám til stúdentsprófs af
starfsnámsbrautum. Að auki út-
skrifaðist einn nemandi af starfs-
braut. Fimm nýstúdentar luku
námi af íþróttabraut og tveir nem-
endur af listnámsbraut við skól-
ann.
Undirbúningur nýnema verri
Sara Björk Sigurðardóttir lauk
stúdentsprófi með bestan náms-
árangur. Meðaleinkunn hennar
var 9,2. Sara lauk prófi af náttúru-
fræðibraut á þremur árum en hún
er fyrsti nemandi sem lýkur námi
af hraðbraut. Egill Gunnarsson,
fráfarandi formaður NME, fékk
viðurkenningar fyrir framúrskar-
andi námsárangur og virka þátt-
töku í félagslífi skólans.
Helgi Ómar Bragason skóla-
væri að nemendur kæmu æ ver
undirbúnir úr grunnskólum upp í
menntaskóla. Væri það áhyggju-
efni sem samfélagið allt yrði að
gefa gaum. ME hefur síðustu árin
komið á fót sérstökum úrræðum
fyrir þá nýnema sem verst eru
staddir. Sett var upp almenn braut
fyrir nokkru og sl. vetur fjöl-
greinabraut fyrir þá nemendur
sem fótuðu sig illa á almennu
brautinni. Helgi Ómar benti og á
að renna yrði traustari stoðum
undir geðhjálparúrræði innan
framhaldsskólanna. Þar væri skól-
unum og samfélaginu mikill vandi
á höndum.
ME útskrifar 42 nýstúdenta
Skólameistari
sagði áhyggjuefni
hvað undirbún-
ingur nýnema
hefði versnað
hin síðari ár
Ljósmynd/ME
Eftir Steinunni Ásmundsdóttur
steinunn@mbl.is
Fáskrúðsfjörður | Félag ljóðaunn-
enda á Austurlandi er sjálfsagt
eitthvert minnsta útgáfufélag
landsins, en ötult og þekkt að
vandvirkni og metnaði í útgáfu
ljóðabóka sinna.
Félagið var stofnað 20. júlí 1996
og kosin stjórn sem hefur verið
endurkosin á öllum aðalfundum
síðan. Í henni sitja auk Magnúsar
Stefánssonar formanns Guðjón
Sveinsson og Aðalsteinn Aðal-
steinsson. Í Félagi ljóðaunnenda á
Austurlandi eru nú 110 félagar.
„Á stofnfundinum voru
samþykktar starfsreglur og er til-
gangur félagsins þar skilgreindur
þannig að það skuli skapa ljóða-
unnendum, skáldum og hagyrð-
ingum á Austurlandi sameigin-
legan vettvang til að vinna að
hugðarefnum sínum og efla kynni
sín á milli,“ segir Magnús. „Einnig
átti að kynna sem flestar gerðir
ljóðlistar á Austurlandi og stuðla
að útgáfu austfirskra ljóða.“
1999 var útgáfuár fyrstu bókar
félagsins, Radda að austan, þar
sem 122 þálifandi höfundar birtu
ljóð sín. Þá var hálf öld liðin frá
því að ljóðasafnið Aldrei gleymist
Austurland kom út, en það hafði
að geyma ljóð eftir 73 austfirska
höfunda. Fljótlega tók félagið að
gangast fyrir ýmsum viðburðum
og þá einkum ljóðakvöldum, sem
ævinlega hafa verið fjölsótt. Þeim
hefur fækkað í seinni tíð, e.t.v.
vegna þess að orkan hefur farið í
útgáfustarfsemi. Á móti kemur að
útgáfuteiti vegna bókanna hafa
jafnan verið vel sóttar menningar-
hátíðir. Félagið hefur haldið nokk-
ur hagyrðingamót, enda ýmsir
áhugamenn um lausavísnagerð
innan vébanda þess. Jafnframt var
haldið helgarnámskeið í ljóðagerð
í umsjá Þórðar Helgasonar. Aðal-
starfi félagsins hefur þó hin síðari
ár verið bókaútgáfa.
Vandaðar bækur
vekja athygli
Raddir að austan fengu ákaflega
góð viðbrögð og segir Magnús að
þegar bókin kom út hafi verið búið
að afla 450 áskrifenda. Árið 2001
hóf félagið útgáfu bókaflokksins
Austfirsk ljóðskáld. Fyrsta ljóða-
bókin í flokknum er eftir Sigurð
Óskar Pálsson fræðaþul og heitir
Austan um land. Sú hefur notið
gríðarlegra vinsælda og var upp-
seld um mitt ár 2004. Frá því 2001
hefur komið út ein bók á ári í
bókaflokknum. Höfundur þessa
árs í ritröðinni er Þorsteinn
Bergsson, bóndi á Unaósi. Mun
ritið bera nafnið Vébönd og er
fyrsta bók höfundar.
Athygli hefur vakið hversu
vönduð útgáfa Austfirskra ljóð-
skálda er. Torfi Jónsson bókhönn-
uður hefur hannað bækurnar að
ytra útliti. „Mér finnst skemmti-
legra ef bók er aðlaðandi. Bók sem
er ódýr í útgáfu og aðeins í kilju-
formi getur raunar litið vel út.
Kannski er þetta sérviska að hafa
bækur bundnar. Við höfum rætt
upp á síðkastið að auka bókaútgáf-
una og stendur til að gefa út við-
bótarbók á þessu ári eða næsta.
Hún verður óbundin en mun samt
líta vel út. Verður þetta ljóðabók
eftir Oddnýju Björgvinsdóttur.“
Auk Radda að austan og Aust-
firskra ljóðskálda hefur félagið
gefið út kvæðabókina Fljótsdals-
grund eftir Jörgen Kjerulf, höfuð-
skáld Fljótsdals. Magnús segir
ljóðagerð lifa ágætu lífi á Austur-
landi og nefnir t.d. skáldin Guðjón
Sveinsson, Ingunni Snædal, Svein
Snorra Sveinsson, Ásgrím Inga
Arngrímsson og Sigurð Ingólfs-
son.
Fólkið sem tók þátt í námskeiði
Þórðar hefur hist áfram á ljóða-
stundum. Bindur Magnús vonir við
að einn helsti vaxtarbroddurinn í
starfi félagsins liggi þar. Þá segir
hann líklegt að haldið verði fram-
haldsnámskeið í ljóðagerð. Þá sé
framtíð í bókaútgáfunni.
Flug yfir hversdagsleikann
„Á okkar tímum er einn og einn
maður sem kaupir ljóðabækur, en
hinn almenni lesandi er einatt á
öðrum slóðum. Áður fyrr voru ljóð
á hverju strái. Þegar grannt er
skoðað hafa menn þó margir
hverjir ánægju af ljóðum, jafnvel
þó þeir kaupi ekki ljóðabækur.
Staða ljóðsins á Íslandi er held ég
ekkert verri en hún hefur verið.
Menn í bókaútgáfu segja mér þó
að algengt sé að ljóðabækur ungra
höfunda seljist í á milli 100 og 200
eintökum, sem er ekki mikil sala
þegar reyfararnir seljast í nokkr-
um þúsundum eintaka. Ég lít
þannig á að við ljóðagerð eigi
menn virkilega að leggja sig fram.
Við sjáum oft bækur, ekki síst frá
ungu fólki, þar sem ljóðin eru nán-
ast eins og uppkast. Eitthvað sem
gæti oft á tíðum orðið mjög gott ef
legið væri yfir því. Meitla þarf
orðfæri og ekki kasta til höndum.
Það skilur ljóðið frá t.d. örsögu að
það verður að komast á eitthvert
flug yfir hversdagsleikann. Við
þurfum að búa ljóðinu einhvern
þann búning sem hrífur menn.
Ljóðið er knappt og fáort og þarf
að hrífa okkur á allt annan hátt en
sagan.“ Magnús hefur lengi ort
sér til gamans og glímt við ljóð
löngum stundum, jafnvel svo árum
skiptir. Hann segist þó ekki hafa
hug á að gefa þau út.
Gefa úr öll verk Erlu
Félag ljóðaunnenda á Austur-
landi undirbýr nú útgáfu stórvirk-
is; ritsafns skáldkonunnar Erlu,
Guðfinnu Þorsteinsdóttur, sem
lengst af bjó á Vopnafirði. Endur-
útgefa á það sem prentað hefur
verið eftir Erlu, þ.e. þrjár ljóða-
bækur og tvær bækur með frá-
sagnarþáttum; Völuskjóðu og Vog-
rek. Þá mun félagið jafnframt gefa
út töluvert magn af óprentuðum
ljóðum Erlu, lausavísum og frá-
söguþáttum. Alls verða þetta fjög-
ur til fimm bindi, um 1200 bls. í
öskju. Íslenskufræðingurinn Anna
Þorbjörg Ingólfsdóttir er ritstjóri
verksins og vinnur nú yfirgrips-
mikla ritgerð um höfundinn. Verk-
efnið er kostað af Erlusjóði, sem
afkomendur Erlu stofnuðu fyrir
mörgum árum til minningar um
hana.
Ljóðelsk, austfirsk bókaútgáfa í blóma
Einu minnsta út-
gáfufélagi lands-
ins vex ásmegin
Morgunblaðið/Steinunn Ásmundsdóttir
Ljóðsýn Magnús Stefánsson, formaður Félags ljóðaunnenda á Austurlandi, með Háöxlina við Fáskrúðsfjörð í baksýn.