Morgunblaðið - 25.09.2008, Síða 12

12 FIMMTUDAGUR 25. SEPTEMBER 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
FRÉTTASKÝRING
Eftir Guðna Einarsson
gudni@mbl.is
VEL viðraði til kornræktar í sumar og horfur
eru á að kornuppskera verði mjög góð. Víða
var þurrt framan af sumri en nú hafa rigningar
tafið þreskingu á Suðurlandi. Talið er víst að
kornrækt muni aukast á komandi árum.
„Hafi einhvern tíma verið hagstætt að rækta
korn þá er það nú, þrátt fyrir hækkað áburð-
arverð,“ sagði Ólafur Eggertsson, bóndi á Þor-
valdseyri og formaður Landssambands korn-
bænda. „Verð á kjarnfóðri og kornvöru hingað
til lands hefur hækkað um nálægt 100% á einu
ári. Við þær aðstæður er kornræktin góður val-
kostur. Ég trúi því að innlend fóðuröflun eigi
bara eftir að aukast ef verð á fóðurvörum verð-
ur svona áfram.“
Jónatan Hermannsson, tilraunastjóri á
Korpu og lektor við Landbúnaðarháskóla Ís-
lands, sagði að í heild hafi sumarið verið korn-
ræktinni gott. Tvö óveður síðsumars voru þó til
óþurftar en mjög misjafnt hvernig þau komu
niður. Fyrra veðrið, 29. ágúst, kom á akrana
óskorna og olli skaða á vesturhelmingi lands-
ins. Það síðara, aðfaranótt 17. september, fór
yfir landið allt og olli víða tjóni. Jónatan sagði
að þá hafi töluvert af korni verið komið í hús.
Ingvar Björnsson, ráðunautur hjá Búgarði á
Akureyri, sagði að kornvöxtur hafi verið mjög
góður í Eyjafirði og Þingeyjarsýslum. Hann
taldi að byggi hafi verið sáð í 600–700 hektara í
vor og áætlaði að aukningin væri 15–20% frá
fyrra ári. Ingvar taldi að þetta kornár hafi ver-
ið svipað og árið 2004 sem var afskaplega gott.
Nokkuð af korni tapaðist í hvassviðri eftir
miðjan september. Ingvar taldi að bændur á
hans svæði hafi verið búnir að þreskja ríflega
helminginn þegar veðrið brast á. Um þriðjung-
urinn af því sem eftir stóð, besta korninu sem
komið var lengst, tapaðist. Ýmist brotnuðu öx-
in af stönglunum eða kornið slóst úr öxunum.
Þrátt fyrir það er góð meðaluppskera komin í
kornhlöðurnar, að mati Ingvars. Bændur í um-
dæmi Búgarðs fá að meðaltali 4½–5 tonn af
korni af hverjum hektara. Af bestu ökrunum
fást yfir 6 tonn af þurru korni á hektara.
Landsuppskeran hefur verið að meðaltali 3,2–
3,3 tonn. „Ég á von á að þetta aukist verulega á
næstu árum,“ sagði Ingvar um kornræktina.
Ólafur á Þorvaldseyri sagði að mikil bleytu-
tíð í september hafi tafið þreskingu á Suður-
landi. Svo mikið hefur rignt að síga þarf úr ökr-
unum í einn til tvo daga svo hægt sé að fara um
þá á þreskivélum.
„Auðvitað sér á korninu, það hallar töluvert
en fáum við blástur og þurrk í nokkra daga
verður hægt að skrapa þetta upp að mestu
leyti. Þetta er ekkert tapað,“ sagði Ólafur.
Horfur á góðri kornuppskeru í ár
 Bændur á Suðurlandi bíða þurrks til að geta þreskt kornið  Óveður eyðilagði um þriðjung korns sem
var óþreskt fyrir norðan  Kornræktin er mjög hagstæð nú í ljósi nær 100% hækkunar á innfluttu fóðri
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Akuryrkja Ólafur Eggertsson á Þorvaldseyri
bíður nú eftir þurrki til að geta þreskt.
Í HNOTSKURN
»Vitað er að landnámsmenn fluttumeð sér korn til sáningar hingað til
lands og ræktuðu bygg.
»Mörg örnefni á borð við Akur, Akra-nes og Akureyri bera akuryrkju til
forna vitni. Orðin „gerði“ og „tröð“ í ör-
nefnum bera kornrækt einnig vitni.
»Kornleifar hafa m.a. fundist viðfornleifauppgröft á Bergþórshvoli í
Landeyjum og Gröf í Öræfum.
»Talið er að kornuppskera hafi aldreiorðið mikil hér á öldum áður og
korn var löngum dýr munaðarvara. Inn-
flutningur korns jókst mjög eftir alda-
mótin 1300 og verðið lækkaði.
NEMENDUR allra 6. bekkja grunnskólanna á Akureyri fara í
siglingu með trébátnum Húna II nú í haust, þar sem segja má
að fram fari verkleg kennsla um lífið í hafinu auk þess sem
þau eru frædd um fiskveiðar í gegnum tíðina. Krakkar úr
Síðuskóla fór í gærmorgun í þessa þriggja klukkustunda
kennslustund í nágrenni höfuðstaðar Norðurlands með skip-
inu glæsilega, ásamt kennurum. Lengst til vinstri skoða Sól-
dís og Daníel hauskúpu af höfrungi, sem Hreiðar Þór Valtýs-
son fiskifræðingur hjá Hafrannsóknastofnun og Háskólanum
á Akureyri sýndi þeim. Í ferðinni fá krakkarnir alltaf að veiða
á stöng og smakka grillaðan fisk, sem flestir sporðrenndu
með bestu lyst í gærmorgun. Á myndinni í miðjunni er Atli
Rúnar stoltur með kola sem hann veiddi og það er Aldís Eir
sem stendur við hlið hans. Til hægri kennir Elli P, Elís Pétur
Sigurðsson, Thelmu Björk réttu handtökin með veiðistöngina.
Ungur nemur, gamall temur um borð í Húna II
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Verkleg líffræðikennsla úti á sjó
ADHD, athyglisbrestur og ofvirkni,
er mun flóknara ástand hjá fullorðnu
fólki, sem greinist með sjúkdóminn,
en hjá börnum. Þetta segir Grétar
Sigurbergsson, geðlæknir og réttar-
geðlæknir. Hann er meðal fyrirles-
ara á ráðstefnu um ADHD sem hald-
in er á Hilton-hóteli í dag og á
morgun. Mikill áhugi er á ráðstefn-
unni og hafa um 500 manns skráð sig
á hana. Fyrirlesarar eru bæði inn-
lendir og erlendir.
Grétar kynntist ADHD eftir að
hann fór að læra réttargeðlæknis-
fræði fyrir um fimmtán árum. Hann
tók við stöðu yfirlæknis á Sogni og
fór í sambandi við það að vinna í
fangelsum og lesa sér til um fangels-
islækningar. „Þá las ég meðal ann-
ars í greinum að helmingur karla í
fangelsum í Svíþjóð og Bandaríkj-
unum væru með ADHD,“ segir
hann.
Eftir að hann fræddist meira um
ADHD hjá fullorðnum komst hann
að því að sumir sjúklinga hans
reyndust vera með ADHD og voru
það gjarnan þeir sem glímdu við
mestu erfiðleikana.
Grétar segir að mun erfiðara sé að
greina ADHD hjá fullorðnu fólki. Þá
séu líka yfirleitt komnar til fylgi-
raskanir eða sjúkdómar sem bætast
ofan á ADHD. Fullorðið fólk með
sjúkdóminn sé margfalt líklegra en
aðrir til að lenda í vímuefnaneyslu og
fá alvarlega þunglyndis- og kvíða-
sjúkdóma. Þetta geri m.a. að verkum
að erfitt sé að greina sjúkdóminn.
Alhliða meðferð er veitt við
ADHD. Bæði við sjúkdómnum sjálf-
um og við ýmsum fylgikvillum hans,
svo sem vímuefnameðferð og sálræn
meðferð hjá þeim sem þjást af kvíða
eða þunglyndi.
Grétar leggur áherslu á að ekki sé
allt sem tengist ADHD neikvætt.
„ADHD er ástand sem getur bætt
lífsgæði fólks, sérstaklega ef það er
meðhöndlað,“ segir hann. Fólk með
ADHD sé oft afburða fólk í sam-
félaginu sem njóti vinsælda. Það
þyki skemmtilegt, enda fljótt að
hugsa og hugmyndaríkt. „Margir af
mikilmennum sögunnar eru taldir
hafa verið ofvirkir og þess vegna
stórtækir og djarfir og fá hugmyndir
sem aðrir fá ekki.“ elva@mbl.is
Fullorðnir eru
líka ofvirkir
Fjölsótt ráðstefna um ADHD hefst í dag
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
„ÞETTA er miklu meira en við
bjuggumst við,“ segir Magnús Hans
Magnússon, annar eigenda Hvera-
orku ehf., en fyrirtækið hefur staðið
fyrir borun til að ná upp heitu vatni í
Hveravík við norðanverðan Stein-
grímsfjörð. „Við höfum verið að bora
þarna undanfarnar vikur með hléum
og það er búið að bora niður á 312,5
metra dýpi. Við vitum að holan gefur
í það minnsta 40–50 lítra á sekúndu af
heitu vatni. Vatnið er núna komið í
um 76° en búið er að dæla miklu
magni af köldu vatni niður í holuna
þannig að hún á eftir að hitna heil-
mikið.“
Hitaveita á Hólmavík draumur
Holan var skáboruð og var ætlunin
að skera jarðhitasprunguna ekki
dýpra en í um 270–300 metrum. Árni
Kópsson boraði holuna, með jarð-
bornum Jökli, og verkefnisstjóri af
hálfu Íslenskra orkurannsókna var
Haukur Jóhannesson. „Þetta lítur vel
út og hefur gengið alveg eftir for-
skrift Hauks,“ segir Magnús en tek-
ur fram að dælt verði upp úr holunni í
þessari viku, og þá komi í ljós hversu
heit hún raunverulega er.
Magnús segir draum sinn og
Gunnars Jóhannssonar, hins eiganda
Hveraorku, vera að koma hitaveitu til
Hólmavíkur. „En við erum ekki farn-
ir að ræða við neina forsvarsmenn, til
dæmis Strandabyggðar. Við fengum
verkfræðistofu til að spá fyrir okkur í
vatnsþörf Hólmavíkur og hún er
áætluð 15 lítrar á sekúndu.“
Ásdís Leifsdóttir, sveitarstjóri í
Strandabyggð, segist áhugasöm um
verkefnið en það hafi ekki verið rætt
innan sveitarstjórnar. Kostnaðurinn
skipti mestu máli, segir hún og tekur
fram að Hólmvíkingar greiði ekki svo
mikið meira fyrir heita vatnið en höf-
uðborgarbúar. Hún reiknar með við-
ræðum á næstu vikum.
Nóg af heitu vatni í Hveravík
Hveravík Borinn Jökull hefur verið fundvís á heitt vatn á svæðinu.