Morgunblaðið - 23.10.2008, Blaðsíða 14

14 FréttirERLENT
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 23. OKTÓBER 2008
Eftir Boga Þór Arason
bogi@mbl.is
FORYSTUMENN repúblikana í Bandaríkjunum óttast
að flokkurinn bíði mikinn ósigur í þingkosningunum 4.
nóvember og gjaldi þá mesta afhroð sitt frá fyrstu kosn-
ingunum eftir Watergate-hneykslið.
Staða repúblikana er svo veik að jafnvel leiðtogi þeirra
í öldungadeildinni, Mitch McConnell, er talinn eiga á
hættu að missa þingsæti sitt fyrir Kentucky. Skoðana-
kannanir benda til þess að hann sé aðeins með nokkurra
prósentustiga forskot á frambjóðanda demókrata, Bruce
Lunsford, sextugan auðkýfing.
Þótt McConnell beri sigur úr býtum í Kentucky er
mjög líklegt að hann fari fyrir minni þingflokki í öld-
ungadeildinni eftir kosningarnar. Talið er nær öruggt að
demókratar vinni þrjú þingsæti sem eru laus og auk
McConnells er hugsanlegt að sjö repúblikanar nái ekki
endurkjöri, en þeir eiga sæti í öldungadeildinni fyrir New
Hampshire, Minnesota, Oregon, Alaska, Norður-Karól-
ínu, Georgíu og Mississippi. Tapi repúblikanar níu sæt-
um í öldungadeildinni verða þeir aðeins með 40 sæti.
Demókratar fengju þá 60 þingmenn og nógu marga til að
koma í veg fyrir að repúblikanar gætu beitt málþófi til að
hindra lagafrumvörp.
Munurinn tvöfaldaðist
Fyrir aðeins sex árum voru repúblikanar með meiri-
hluta í báðum deildum þingsins, auk þess sem repúblik-
ani var við völd í Hvíta húsinu. Verði Barack Obama kjör-
inn næsti forseti Bandaríkjanna verða demókratar
öflugri í Washington en þeir hafa verið frá því að Jimmy
Carter varð forseti árið 1976, tveimur árum eftir að
demókratar unnu mikinn sigur í þingkosningum í kjölfar
Watergate-hneykslisins.
Nýjar kannanir benda til þess að Obama hafi aukið for-
skot sitt á John McCain. Könnun Pew-rannsóknamið-
stöðvarinnar bendir til þess að munurinn hafi aukist í 14
prósentustig úr sjö stigum á tveimur vikum. Um 52% að-
spurðra sögðust ætla að kjósa Obama, en 38% McCain.
Stefnir í mikið afhroð
 Horfur á að repúblikanar bíði mesta ósigur sinn í þingkosningum frá Watergate-
hneykslinu  Forskot Obama á McCain eykst enn ef marka má kannanir
Í HNOTSKURN
» Samkvæmt könnun Pew-rannsóknamiðstöðv-
arinnar er helsta skýringin á
auknu forskoti Obama sú að
kjósendur bera minna traust
til McCains en áður.
» Hún bendir til þess aðkjósendur treysti Obama
betur í öllum málefnunum,
m.a. í Íraksmálinu og barátt-
unni gegn hryðjuverkum.
» 53% aðspurðra sögðusttreysta Obama í efna-
hagsmálum en aðeins 32%
McCain.
ÞÚSUNDIR búddamunka söfnuðust saman á
konunglega torginu í Bangkok í gær og báðu
fyrir friði. Átök hafa verið í Taílandi undanfarið
og hafa reiðir mótmælendur krafist þess að for-
sætisráðherrann, Somchai Wongsawat, segi af
sér vegna tengsla við fyrrverandi forsætisráð-
herrann Thaksin Shinawatra sem var dæmdur
fyrir spillingu á þriðjudag. Stjórnarráðið hefur
verið á valdi mótmælenda í tvo mánuði.
Beðið fyrir friði í Taílandi
AP
MÆLINGAR vísindamanna hafa
leitt í ljós að lappajaðrakanar geta
flogið allt að 11.600 kílómetra án
þess að nema
staðar í árlegu
farflugi frá
Alaska til Nýja-
Sjálands.
Að sögn vís-
indamannanna er
þetta lengsta
samfellda farflug
sem mælst hefur.
Fyrra metið áttu
fjöruspóar sem
fljúga allt að 6.400 kílómetra frá
Ástralíu til Kína, að því er fram
kemur í frétt The Washington Post.
Lappajaðrakanarnir flugu í fimm
til níu daga án hvíldar. Nokkrir
þeirra lentu á Kyrrahafseyjum áður
en þeir héldu áfram fluginu til Nýja-
Sjálands þar sem þeir hafa vetur-
setu.
Lappajaðrakanar koma til Íslands
á hverju ári og hafa hér stundum
vetursetu, að sögn Ólafs Nielsens,
vistfræðings við Náttúrufræðistofn-
un Íslands. „Það er stórfurðulegt að
svona kríli skuli ferðast alla þessa
vegalengd,“ segir hann um farflugið
frá Alaska til Nýja-Sjálands. Hann
bendir á að lappajaðrakanar hafa
enga möguleika á að fá fæðu á þess-
ari leið.
Fuglarnir safna miklum fituforða
fyrir farflugið. Þeir vega u.þ.b. 690
grömm þegar þeir leggja af stað og
um helmingurinn er fita sem hverfur
algerlega í fluginu, að sögn The
Washington Post. bogi@mbl.is
Lengsta
farflug án
hvíldar
Lappajaðrakan
Geta flogið 11.600
km í einni lotu
JOE the Plumber (Jóa pípara) sem
heitir réttu nafni Samuel Joseph
Wurzelbacher, skaut upp á stjörnu-
himininn í síðustu viku þegar John
McCain notaði samtal Jóa við Bar-
ack Obama til að gagnrýna skatta-
stefnu þess síðarnefnda í síðustu
kappræðum forsetaefnanna.
Síðan þá hafa fjölmiðlar elt Jóa á
röndum og komist að ýmsu misjöfnu
um einkalíf hans, m.a. að hann sé
ekki pípari og skuldi skatta. En at-
hyglin er einnig jákvæð því efnt hef-
ur verið til söfnunar fyrir Jóa til að
borga skattsyndir hans og pípara-
réttindi. Þá hafa hópar repúblikana
sem vilja Jóa á þing staðið fyrir her-
ferð á netinu. jmv@mbl.is
Jói pípari á
réttri braut
ÓJÖFNUÐURINN hefur aukist í
auðugustu ríkjum heims, einkum í
Bandaríkjunum, samkvæmt nýrri
skýrslu um tekjudreifinguna í aðild-
arlöndum Efnahags- og framfara-
stofnunarinnar (OECD).
Í skýrslunni kemur fram að mis-
skiptingin hefur aukist í meira en
þremur af hverjum fjórum aðild-
arlöndum stofnunarinnar á síðustu
tveimur áratugum. Hún leiðir í ljós
að ríkasta fólkið hefur haft meiri
ábata en fátækasta fólkið af hag-
vextinum á þessum tíma. Bilið milli
auðugasta fólksins og millistétt-
arfólks hefur einnig aukist í löndum
á borð við Bandaríkin, Finnland,
Ítalíu, Kanada, Noreg og Þýskaland,
að því er fram kemur í fréttatilkynn-
ingu frá OECD.
Misskiptingin hefur þó minnkað í
Frakklandi þar sem ráðstöf-
unartekjur launalægsta fólksins
hafa aukist. bogi@mbl.is
Aukinn ójöfnuður í OECD-löndum
  




 
 
 




  

 




!"#$%
 &
'
'


 

()


 !"#$%#&
* +

!"#(

,
      



  
 


 





- 
 

!






'
"#
   
   







!
"#
$#


%&








'



(

!

)



$$
*

!#

+
"
*
'




,
!




-.
$


/$



0

0

1
2

3
1

4




+



*.
5


2


(




6

!

(




%7




+


6


8


INDVERJAR skutu á loft ómönn-
uðu geimfari í gær og gert er ráð fyr-
ir því að það komist á braut um
tunglið eftir fimmtán daga.
Geimfarið á að vera á braut um
tunglið í tvö ár og rannsaka efna-
samsetningu og steindir yfirborðs-
ins. Indverjar vonast til þess að
verða á undan Kínverjum að senda
mannað geimfar til tunglsins.
Indverjar viðurkenna að þeir hafi
dregist aftur úr í geimferðakapp-
hlaupinu við Kínverja sem skutu
fyrsta mannaða geimfari sínu á loft
árið 2003 og sendu ómannað geimfar
að tunglinu fyrir ári.
Indverjar ætla að senda annað
ómannað geimfar til tunglsins árið
2011. Þeir stefna að því að senda
fyrsta Indverjann út í geiminn árið
2014 og skjóta mönnuðu geimfari til
tunglsins ekki síðar en árið 2020 –
fjórum árum á undan Kínverjum.
bogi@mbl.is
Tunglfari
skotið á loft