Morgunblaðið - 23.10.2008, Blaðsíða 18

18 Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 23. OKTÓBER 2008
LÖNGU fyrir þær
hremmingar sem nú
hafa dunið yfir á landi
ísa hafði Bandalag há-
skólamanna ákveðið að
halda fimmtíu ára af-
mælishátíð með áherslu
á menntun og mann-
auð. Yfirstandandi
hremmingar vöktu
spurningar um rétt-
mæti hátíðarhalda, en fljótt varð
mönnum ljóst að sjaldan eða aldrei
hefur verið mikilvægara að fagna
bæði samtakamætti bandalags á borð
við BHM og þeim mannauði sem býr í
menntun Íslendinga.
BHM 50 ára
Bandalag háskólamanna var stofn-
að af ellefu félögum háskólamanna
sem samtals náðu til um 1.200 fé-
lagsmanna. Meginmarkmið þess hef-
ur í hálfa öld verið að efla samheldni
háskólamenntaðra manna, gæta í hví-
vetna hagsmuna þeirra og vera í fyr-
irsvari fyrir þá gagnvart innlendum
og erlendum aðilum. Þegar samtökin
voru stofnuð höfðu háskólamenn hjá
því opinbera ekki samningsrétt og
baráttan fyrir honum varð löng og
þyrnum stráð. Með baráttu og sam-
stöðu náðist hann þó og sama má
segja um fjölmörg önnur réttindamál
sem nú þykja sjálfsögð. Í bandalaginu
eru nú um 10.500 félagsmenn í 24 að-
ildarfélögum. Félagsmenn starfa
bæði hjá hinu opinbera og á almenn-
um markaði.
Krefjandi tímar
Það er ljóst í hvað stefnir hjá ís-
lensku þjóðarbúi. Við munum búa við
aukna verðbólgu, aukið atvinnuleysi,
erfiða stöðu ríkissjóðs, samdrátt í
þjóðarframleiðslu og rýrnun kaup-
máttar. Hversu lengi þetta varir og
hve slæmt ástandið verður kemur í
ljós á næstu mánuðum, en ljóst er að
næstu árin verða flestum erfið. Við
aðstæður sem þessar er mikilvægt að
leggja áherslu á að efla menntun á öll-
um skólastigum og gefa þeim sem það
kjósa tækifæri til að bæta við sig
menntun eða endurmennta sig. Há-
skólarnir eiga hrós skilið fyrir það
hversu vel þeir hafa brugðist við.
Tryggja verður að með nýjum nem-
endum fylgi fjármagn og ekki síður
þarf að efla Lánasjóð íslenskra náms-
manna þannig að hann geti staðið við
nýjar skuldbindingar. Nú er tíminn
til að efla menntun og vísindastörf.
Það er mikilvægt að nýta þann mann-
auð sem býr í því fólki sem nú þegar
hefur misst vinnuna eða mun gera
það á næstu mánuðum en missa hann
ekki úr landi. Bandalag háskóla-
manna mun héðan frá sem hingað til
leggja sitt af mörkum í þágu fé-
lagsmanna sinna. Viðbúið er að róð-
urinn verði þungur í umhverfi sem í
einu vetfangi hefur breytt um svip.
Það hefur margt áunnist í fimmtíu
ára starfi og bandalagið einsetur sér
að horfa björtum augum til framtíðar.
Menntun er auðlind
Það er skemmtileg tilviljun að á af-
mælisdegi BHM halda norsku syst-
ursamtökin ráðstefnu í Osló undir yf-
irskriftinni: „Hvernig verður þekking
hin nýja olía?“ Alls staðar líta menn
til þess að menntun er fjárfesting til
framtíðar, hún er farseðill til fram-
tíðar, bæði fyrir einstaklinginn og
það þjóðfélag sem hann tilheyrir.
Menntun, farseðill
til framtíðar
Guðlaug Kristjáns-
dóttir og Stefán Að-
alsteinsson skrifa
um gildi menntunar
»Nú er tíminn til að
efla menntun og
vísindastörf. Margt hef-
ur áunnist í fimmtíu ára
starfi og BHM einsetur
sér að horfa björtum
augum til framtíðar.
Guðlaug
Kristjánsdóttir
Höfundar eru formaður og
framkvæmdastjóri BHM.
Stefán
Aðalsteinsson
SL. Þriðjudags-
morgun barst mér sú
fregn að félags- og
tryggingamálaráðu-
neytið hefði ákveðið að
fresta jafnréttisþingi
fram í janúar á næsta
ári. Þar sem ráðuneytið sem slíkt tek-
ur auðvitað engar ákvarðanir hlýt ég
að beina orðum mínum til þín sem
ráðherra jafnréttismála.
Rök ráðuneytisins fyrir frestuninni
eru eftirfarandi: „Ráðuneytinu þykir
ólíklegt að jafnréttisþingið nái mark-
miðum sínum í því óvissuástandi sem
nú ríkir í efnahagsmálum þjóð-
arinnar, þar sem fjölmargir þeirra
sem ráðuneytið vill virkja þar til um-
ræðu eru bundnir við að ráða fram úr
aðkallandi úrlausnarefnum sem
tengjast þeim aðstæðum sem ríkja á
fjármálamarkaði.“
Ákvörðunin og sá rökstuðningur
sem fylgir veldur mér sárum von-
brigðum. Með þessu
tekur þú, sjálfur jafn-
réttismálaráðherrann,
þátt í að þagga raddir
þeirra sem nú krefjast
þess að ríkisstjórnin
standi við skuldbind-
ingar sínar um að sam-
þætta kynjasjónarmið
allri ákvarðanatöku.
Á undanförnum vik-
um hefur ítrekað verið
bent á mikilvægi þess
að kyngreina þá stöðu
sem nú er komin upp í
samfélaginu, ástæðu og afleiðingar.
Kynjafræðingar hafa keppst við að
útskýra hvernig einsleit og karllæg
gildi hafa komið okkur í þá stöðu sem
nú er uppi og brýnt fyrir ráðamönn-
um að jafna nú stöðu kynjanna,
landsmönnum öllum til heilla.
Femínistar og kynjafræðingar
bundu vonir við að fyrirhugað jafn-
réttisþing yrði nýtt til umræðna um
þau gildi sem nauðsynlegt er að koma
að í samfélagi framtíðarinnar. Þar
hefðu erindi um kynjaða hagstjórn,
kynbundið ofbeldi, kynjað velferð-
arkerfi og kynjaðan atvinnumarkað
átt erindi. Allt mun þetta breytast á
næstu misserum.
Vinnubrögð ríkisstjórnarinnar eru
ekki til marks um að breytinga sé að
vænta á sviði kynjajafnréttis. Leynd-
ardómsfullir kvöld- og næturfundir
karlanna sem komu okkur í vandræð-
in vekja engar væntingar um slíkt, né
heldur samráðsleysi þeirra við stjórn-
arandstöðu eða hagsmunasamtök.
Steininn tekur svo úr, nú þegar þú,
ráðherra jafnréttismála, ákveður að
fresta jafnréttisþingi og beita þér
þannig beinlínis gegn því að kynja-
sjónarmið verði samþætt þeim að-
kallandi úrlausnarefnum sem nú
knýja dyra.
Ég hvet þig, Jóhanna Sigurðar-
dóttir, til að endurskoða þessa
ákvörðun og sinna skyldum þínum á
sviði kynjajafnréttis. Oft var þörf en
nú er nauðsyn.
Opið bréf til Jóhönnu
Sigurðardóttur
Sóley Tómasdóttir
hvetur félagsmála-
ráðherra til að end-
urskoða ákvörðun
sína um að fresta
jafnréttisþingi fram
á næsta ár
Sóley Tómasdóttir
» Vinnubrögð ríkis-
stjórnarinnar eru
ekki til marks um að
breytinga sé að vænta á
sviði kynjajafnréttis.
Höfundur er ráðskona í
Femínistafélagi Íslands.
ÍSLAND rambar á
barmi gjaldþrots og
tugþúsundir ein-
staklinga eru að tapa
sparifé sínu og fast-
eignum á altari svika
auðmanna í banka-
kerfinu. Ríkisstjórn
Íslands svaf á verð-
inum, ábyrgð Fjár-
málaeftirlitsins var
ábótavant vægast sagt, og stjórn
Seðlabankans brást í veigamiklum
málum. Því er það mjög furðulegt
að við þessar að-
stæður skuli Fjár-
málaeftirlitinu vera
falið að greiða nú úr
flækjunni er það átti
að passa upp á – ekki
trúverðugur verkn-
aður.
Það er mín skoðun
að ríkisstjórn Íslands
beri skylda til að
tryggja fólki að fullu
inneignir þess í svo-
nefndum pen-
ingamarkaðssjóðum.
Sjóðum, þar sem fólki
var ráðlagt að leggja inn allan
sinn sparnað í peningabréf. Full-
komnu öryggi var lofað – sem má
glöggt heyra á upptökum af ráð-
leggingum bankanna til venjulegs
fólks, Jóns og Gunnu.
Á þessar upptökur verður að
hlusta og hverjir ráðlögðu ráð-
gjöfum bankanna að veita fólki
þessi ráð.
Með innborgun í þessa sjóði,
sögðu ráðgjafarnir, leggur þú þitt
af mörkum til íslensks atvinnulífs
með hærri vöxtum en af venju-
legri bankabók. Þetta er ekki
verðbréf, var tuggið í fólk – þegar
út var tekið var greiddur 10 %
fjármagnstekjuskattur. Það var
hið venjulega sparsama fólk sem
átti þarna inni alla sína peninga.
Það er skýlaus krafa mín til
stjórnvalda að sama gildi um inn-
eignir fólks í peningasjóðunum og
innlánsreikningum, enda leit þorri
manna þessa sjóði sömu augum. Í
sjóðum þessum liggur allur ávöxt-
ur af ævistarfi manna.
Nú verða stjórnvöld að bretta
upp ermar og koma þessu fólki til
aðstoðar strax annars verður allur
sparnaður fólksins horfinn. Hvaða
tilgangur var þá með því að
spara?
Nú reynir raunverulega á sam-
eiginlegt siðferði þjóðarinnar og
þar skipta réttlætiskenndin og
sanngirnin öllu máli. Þegar menn
hætta að treysta hver öðrum er
voðinn vís.
Lítið ykkur nær ráðamenn og
hugsið um fólkið í landinu en
hlaupið ekki upp til handa og fóta
fyrir útlendinga.
Að svo mæltu legg ég til við rík-
isstjórn Íslands að hún velji tíu
sómakæra útlendinga í það verk
sem þarf að vinna í íslensku þjóð-
lífi er ei þekkja „Gunnu og Jón“
hjá íslenskri þjóð. En hvar var
eftirlitið og hverra er ábyrgðin?
Voru peningamarkaðs-
sjóðirnir blekking ein?
Eyjólfur Magnússon
Scheving skrifar
um peningamark-
aðssjóðina
»Með innborgun í
þessa sjóði, sögðu
ráðgjafarnir, leggur þú
þitt af mörkum til ís-
lensks atvinnulífs með
hærri vöxtum en af
venjulegri bankabók.
Eyjólfur Magnússon
Scheving
Höfundur er kennari og
formaður Handarinnar.