Skinfaxi - 01.01.1931, Blaðsíða 23

SKINFAXI
23
samanburðurinn hinu gamla i óhag' — og sú verður
oftast raunin á, — þá á það skilyrðislaust að víkja.
Svo að þú haldir ekki, að eg sé að tala út í blá-
inn um eittlivað, sem alstaðar geti átt við — eða þá
hvergi — skal ég taka eitt dæmi, sem ég get sett fram
fyrir eigin reynzlu og athugun.
Eg hefi alltaf, frá þvi eg fyrst man eftir mér, heyrt
mikið rætt og séð mikið ritað um ágæti hinnar ís-
lenzku sveitamenningar. Eg hefi séð það staðliæft,
að liún væri hin eina og sanna menning hinnar is-
lenzku þjóðar. Eg hefi lieyrt gumað af því, að hún
bæri i raun og veru uppi allt menningarlíf á landi
liér. Einkum var þó allt það, sem stóð sem föstust-
um fótum i fortíðinni, dáð og vegsamað.
En hvað er að verða af sveitamenningunni, þess-
ari ósviknu og kjarngóðu!, t. d. eins og Guðm. á Sandi
lýsir henni? Hún er blátt áfram, — sem heild á lit-
ið, — að líða undir lok. •— Heimilisiðnaðurinn er
að liverfa. (Það veit hamingjan, að eg harma það
eltki). Moldarkofarnir víkja fyrir steinhúsum, drátl-
arvélar tæta sundur túnin, og þannig mætti lengi
telja. Það er i stuttu máli hafin bylting í íslenzku
sveitalífi.
En sé byltingin mikil iiið ytra, þá er liún áreiðan-
lega miklu meiri hið innra — í hugum fólksins.
Hver sál, sem elzt upp í sveit á fslandi nú, veit,
að það er ekki nema um tvær leiðir að velja, annað-
livort að flýja -— á mölina eða eitthvað út í óviss-
una, — eða „skapa nýjan himin og nýja jörð“ —
skapa ný og betri lífsskilyrði, meiri lífsþægindi, —
í stuttu máli skapa nýja sveitamenningu. En allir
eru sammála um það eitt, að komast sem fyrst burt
frá binni andstyggilegu fortíð.
Fram að þessu hafa margir kosið flóttanna. Fólkið
hefir flykkst úr sveitunum, og því er það sannar-
lega ekki láandi. Þær hafa svo sáralitið haft að l)jóða