Skinfaxi - 01.11.1939, Side 16

96
SKINFAXI
í máli, skólagöngu, bókmenntum, dagle'gum venjum,
forystu, verzlun og siglingum.
Eg fullyrði þess vegna, að ef spurt er um upphaf
ungmennafélaganna, þá hafi öll stefna þeirra verið í
þá átt, að íslenzka þjóðin yrði algerlega frjáls um öll
sín mále'fni, um atvinnulíf sitt og menningu. Sam-
kvæmt því mætti húast við, að upphafsmenn Ung-
mennafélaganna Iiefðu sagt, ef þeir liefði fyrirfram
vitað um innihald sáttmálans frá 1918: „Við segjum
upp sáttmálanum við Dani um öll hin sameiginlegu
málefni og endurnýjum hann ekki. Að því leyti fram-
kvæmum við fullkominn málefnaskilnað.“ Um kon-
ungssahandið sögðu hinir gömlu ungmennafélagar lít-
ið eða ekki neitt, en þeir myndu áreiðanlega hafa mót-
mælt harðlega, að þjóðin væri í þeim efnum bundin
af nauðungareiðnum í Kópavogi 1662.
Af allri ste'fnu og starfi hrautryðjenda ungmennafé-
lagsskaparins mætti ætla, að þeir myndu vilja, á árun-
um 194Q—43, undirhúa og framkvæma fullan málefna-
skilnað við Danmörku og lögleiða aftur Hvíthláinn sem
þjóðfána íslands. Þeir myndu hafa viljað vera viðhún-
ir, ef Danakonungur neitaði að vera konungur fslands
1943, eftir að ekkert málefnasamhand ætti sér stað
milli landanna. 1 augum liinna gömlu ungme'nnafé-
laga myndi hafa verið gerð sama krafa um stjórnar-
hætti konungs og forseta, að virða þingræðið, að hlanda
sér ekki í dægurmálin, en koma fram fyrir þjóðfélagið
í heild sinni.
Enginn veit hvað þjóðin hugsar nú um þessi mál.
En með hinni miklu vakningu Ungmennafélaganna,
og með starfi þéirra, er enginn vafi á, hvað sáhlutiþjóð-
arinnar vildi fyrir fjórðungi aldar um sjálfstæðið og
fánamálið.
Jónas Jónsson frá Hriflu.