Skinfaxi - 01.11.1959, Blaðsíða 7

SKINFAXI
103
JÚHANNES
shiíltl úr Kötluwn
★----------------
SEXTUGUR
Jóhannes skáld úr Kötlum varð sextug-
ur hinn 4. nóvember í haust.
Hann er Dalamaður, fæddur á Godda-
stöðum og ólst upp i Ljárskógaseli. Hann
var tvo vetur við nám í unglingaskóla i
Hjarðarhólti, var tvo vetur farkennari,
en fór siðan í kennaraskólann og lauk
þar prófi tuttugu og eins árs að aldri.
Síðan kenndi hann lieima í Dölum og í
Reykjavík, allt til ársins 1933, en upp frá
því hefur hann helgað sig ritstörfum og
skáldskap og lengst af búið í Hveragerði.
Jóhannes hneigðist snemma til skáld-
Þeir, sem hafa valið sér kjörorðið: Is-
landi allt, — verða að vera þess minn-
ugir, að þeim ber að gera meiri kröfur
til sín en annarra. Og sá sem fátar og
fumar í ráðleysi og segir, að liann finni
ekki álika mikilvæg verkefni og alda-
mótakynslóðin, hann þarf aðeins að gera
sér grein fyrir þeirri staðreynd, að ekki
er ómerkilegra verkefni að gerast bjarg-
vættur ómetanlegra verðmæta á hættu-
stund en að sækja fram að augljósu
marki, knúinn af brýnni þörf og örv-
andi fordæmi.
sltapar og rómantísks hugarflugs, og þeg-
ar í bernsku kom í ljós hagmælska hans
og ást á fögru rími og máli. Hann tók
á unglingsárum sínum og fram um þrí-
tugt mikinn þátt í ungmennafélagshreyf-
ingunni, og fyrstu ljóðabækur lians, Bí, bí
og blaka (1926) og Álftirnar kvaka (1929)
bera merki hugsjóna ungmennafélaganna.
Síðan gerðist hann mjög ákveðinn sósíal-
isti og aðhylltist hið rússneska form á
framkvæmd sósíalismans, en afstaða hans
hefur ávallt verið mjög mótuð af hug-
sjónalegum markmiðum og trú á, að
mannlegu viti og góðvild tækist i ekki
mjög fjarlægri framtíð að gera að veru-
leika drauminn um, að leiki „sér með
Ijóni lamb í paradís“, og hefur sú trú
hans stundum hlotið þung áföll, þá er
kaldrifjaðri liefur reynzt framkoma ját-
enda fagurra hugsjóna en svo, að finnandi
væri þar samræmi „um játning og störf“.
Jóhannes er mikill rímsnillingur og hef-
ur oft leikið sér að erfiðum bragarháttum.
Hann hefur helgað skáldskap sinn áróðri
annað veifið, en hin löngu og stundum
stórorðu áróðurskvæði bliknuðu sem
skáldskapur við hliðina á ljúfum, draum-