Skinfaxi - 01.04.1985, Blaðsíða 36

ar hann um íþróttakennsluna, sem um-
ferðarkennarar annast. Hann vill mennta
leiðbeinendur. í framhaldi af þessum
skrifum heldur stjórn UMFÍ námskeið
1915 í Rvk. fyrir leiðbeinendur.
í 2. tbl. Skinfaxa 1915 ritar Jónas um
íþróttafræðing. „. . .Maður sem væri vel
fróður um eðli íþrótta og kunni að kenna
rétt allar þær íþróttir sem hér eru til bóta
að æfa“. Hugur hans til æskunnar kemur
vel í ljós, er hann tekur þetta fram.: „. . .
flestalla unglinga langar til um eitt skeið
æfinnar að beita aflinu og fjörinu til
íþróttaiðkana. En fyrir helst til mörgum
stendur og á að annir og fá fordæmi kæfa
þennan neista“.
í 1. tbl. Skinfaxa 1916 og í 5. tbl. á sama
ári hefur Jónas rita um „íslenskan íþrótta-
skóla" Jónas heldur þessum málefnum oft
vel fram í Skinfaxa einna síðast í 1. og 4.
tbl. Skinfaxa 1925. Er hann verður ráð-
herra vill hann koma málinu í höfn. Fyrst
með því að hafa skólann sem deild í
Laugaskóla en er í ljós kemur að það er
borin von, tekur hann upp þráðinn við
Bjarna Bjarnason, að hann 1929 tekur við
skólastjórn á Laugarvatni og hann skýtur
skjólhúsi yfir íþróttaskóla Björns Jakobs-
sonar 1932. Jónas fylgir málinu eftir með
heimild í fjárlögum til greiðslu rekstrar-
fjár til skólans og samþykkt laga um próf
leikfimi- og íþróttakennara (1.24/1932)
sem voru bakhjarl að fræðslu Björns.
Þegar til tals kom upp úr 1941 við þáver-
andi kennslumálaráðherra Hermann
Jónasson að fá stofnsettan íþróttakenn-
araskóla, féllst hann á að Jónas Jónsson
fengi að leggja frumvarpið fram á Alþingi
þó um stjórnarfrumvarp væri að ræða.
Jónas tók frumvarpinu vel og lagði það
fram með ýtarlegri ræðu þar sem sést að
hugsjónareldur ungmennafélagsins lifir
glatt. Frumvarpið varð að lögum 1942 (1.
nr. 12) Jónas fylgdist ávallt vel með mál-
efnum ungmennafélaga og íþróttum.
Hann hafði til siðs að bjóða mér um langt
skeið til tedrykkju 1—2 á ári. Hann spurði
margs og greindi þá á milli forustumanna
ungmennafélaga og ÍSI, sem hann kallaði
„íþróttaspissa".
Alltaf bjó hann yfir einhverju sérstöku
og gat þá stundum hitnað í kolunum. 1
síðasta skipti sem ég drakk te með honum,
laut hann allt í einu fram yfir borðið og
spurði: „Verður mín getið í sundsögu ís-
lands“? „Já sagði ég“ „Af hverju?" Ég
Minning
Guömundui Gíslason
Hagalín
f. 10. okt. 1898 d. 26. feb. 1985
Guðmundur var ritstjóri Skinfaxa
1958—61. Hann tekur að sér stjórn-
ina fyrir tilmæli vinar síns, séra Eiríks
J. Eiríkssonar, sambandsstjóra
UMFI, sem þá er skólastjóri, og
prestur að Núpi í Dýrafirði. Skinfaxi
var í öldudal og skilvísir áskrifendur
10% af fjölda félagsbundinna ung-
mennafélaga. Hann ávarpar ung-
mennafélögin í 2. hefti Skinfaxa 1959
og skírskotar kröftuglega til mann-
dóms félagsmanna að stækka hóp
kaupenda. Undir hans ritstjórn koma
út 10 hefti, svo að ekki skorti á fram-
færslusemi. Þegar þessum heftum er
flett, kemur í ljós mikil fjölbreytni í
efni og frá ritstjóra eru stórmerkar
greinar. Mann undrar hvað G.G.H.,
sem eigi taldi sig í nánum tengslum
við ungmennafélögin tókst að afla
ritinu tímabærra greina um virk mál-
efni. Hann hvarf frá ritstjórn er séra
Eiríkur flutti til Þingvalla. Hann var
gramur er hann lét af störfum að eigi
hefði tekist að auka hóp áskrifenda.
Er G.G.H. dvaldi við nám í Núps-
skóla 1913—14 komst hann 1 snert-
ingu við ungmennafélagshreyfinguna
hjá séra Sigtryggi skólastjóra Guð-
laugssyni. Hann hafði einnig kynnst
brautryðjanda lýðsskóla- og ung-
mennafélagsskaparins Guðmundi
Hjartarsyni og hrifist af boðskap
hans.
Það að G.G.H. tók að sér ritstjórn
Skinfaxa sýnir best hug hans til starfs
UMFÍ, því á þessum árum var hann
önnum kafinn við ritstörf og þjóð-
mál. Hugur og hönd hans til liðs við
ungmennafélagshreyfinguna færði
henni virðingu og aukna viðurkenn-
ingu. Ekkja Guðmundar er Unnur
Aradóttir Hagalín. Þau áttu einn son
Þór framkvæmdastjóri. Fyrri kona
rakti þá þætti, sem hér að framan. Hann
hlustaði — og hann tárfelldi. Þau sýndu
mér hversu þessi menningarþáttur ísl. al-
þýðu hafði brennt sig í vitund hans og bar-
áttan fyrir eflingu sundmenntar var stór
þáttur i ævistörfum hans. Virðing hans á
sundmennt og menntastofnunum kom
glöggt fram í andófi hans gegn þeirri til-
lögu minni að á Landsmóti UMFI að
Laugarvatni 1965 yrði synt í bráðabirgð-
arlaug, sem klædd væri að innan með
plastdúk, sem hann kallaði „poka“ „Þið
hnepptuð fylliraftana í poka á landsmót-
inu í Hveragerði en nú ætlið þið að láta
synda í poka“!
Fimm langar greinar ritaði Jónas í blöð
um pokamálið. Sundinu og Laugavatni
sæmdi ekki minna en vegleg sundlaug.
Fjárskortur og ýmsar aðstæður leyfðu
ekki slika framkvæmd. Laugavatnsmóts-
ins minntist Jónas í blaðgrein og fór lof-
samlegum orðum um það.
í stuttri grein verður starfa Jónasar
Jónssonar frá Hriflu með ungmenna-
félögum og fyrir hugsjónir þeirra eigi gerð
verðug skil, — en nú er öld er liðin frá
fæðingu hans skulu honum þökkuð störf-
in. Þ.E.
G.G.H. var Kristín Jónsdóttir. Börn
þeirra: Hrafn, látinn, — og Sigríður
leikkona.
Þ.E.
36
SKINFAXI