Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1964, Blaðsíða 4

Fyrsta stjórn Eimskipafélags Islands. Standandi: Ólafur Johnson og Garðar Gíslason.— Sitjandi: Olgeir Friðgeirsson,
Halidór Daníelsson, E. Nielsen, framkvæmdastjóri féiagsins, Sveinn Björnsson, Jón Gunnarsson og Eggert Claessen.
i
fyrir, að ekkert skip kæmi út,
og sýnir það vel, að kaupmönn-
um hefur ekki litizt á að verzla
hér.
Upp úr miðri 14. öld ná
Hansakaupmenn verzluninni í
sínar hendur. Síðar verða svo,
1602, einokunarkaupmenn alls-
ráðandi allt fram undir 1854.
27. apríl 1856 urðu þáttaskil
í siglingum til íslands, en þá
kom til Reykjavíkur póstskipið
„Arcturs." Var þá nýbúið að
gera samning við eigendur þess,
Koch & Henderson, um fastar
siglingar milli Danmerkur og ís-
lands. Átti skipið að fara 6
ferðir á ári.
Árið 1866 sameinaðist Koch &
Hendersonfélagið tveim öðrum
skipafélögum í nýtt félag, sem
nefndist Sameinaða gufuskipa-
félagið.
Næstu áratugi áttu íslending-
ar allt undir þetta skipafélag að
sækja með siglingar sínar. —
Fjarri fór því, að íslendingar
væru ánægðir með þjónustu fé-
lagsins, einkum voru það strand-
ferðirnar, sem óánægja var með.
Þá þótti skorta á lipurð og til-
litssemi hinna erlendu sjómanna.
við þarfir landsmanna. — Eru
margar sögur til um ribbalda-
hátt yfirmanna dönsku skip-
anna, sem voru einráðir um
siglingar skipanna. Kom ekki ó-
sjaldan fyrir, að skipin færu úr
höfnum fyrir ákveðinn tíma, oft
til stórtjóns fyrir landsmenn.
Árið 1905 fékk Sameinaða
gufuskipafélagið í fyrsta sinn
samkeppni í fslandsferðum. —
Thorefélagið hafði nokkru áð-
ur hafið siglingar hingað á eig-
in spýtur. Einn af aðaleigend-
um þess var íslendingur, Þórar-
inn E. Tulinius, að nafni. Bauð
félagið að sigla hingað 36 ferð-
ir á ári, þar af 7 strandferðir
fyrir 50000 kr. styrk. Samein-
aða undirbauð tilboðið og fékk
að halda aðstöðu sinni, þó með
fleiri ferðum fyrir lægri styrk
en áður.
Árið 1909 tókust samningar
milli landsstjómarinnar og
Thorefélagsins um, að félagið
héldi uppi strandferðum jafn-
framt því sem félagið færi 24
ferðir milli landa. Samningurinn
var gerður til 10 ára og jafn-
hliða annar samningur gerður
við Sameinaða gufuskipafélagið
til jafnlangs tíma.
Tveir nýir strandferðabátar
Austri og Vestri, sem Thorefé-
lagið átti, hófu ferðir með ís-
lenzkri áhöfn að mestu leyti. En
1912 gafst Thorefélagið upp við
strandferðirnar, sem það taldi
fjárhag sínum ofviða að reka.
Leysti landsstjórnin þá félag-
ið frá skuldbindingum sínum.
Á alþingi 1912 var þetta mál
rætt. Kom fram tillaga, að lands-
sjóður keypti Austra og Vestra
og héldi úti siglingum. Var sú
tillaga felld. í þessum umræðum
kom fram hjá Jóni Ólafssyni
og Bjarna frá Vogi, að þeim
væri kunnugt um, að kaupmenn
í Reykjavík hefðu reynt að
stofna skipafélag til strandferða
og Englandssiglinga. En félags-
stofnunin strandaði á því, að
þeir kaupmenn, sem hlynntir
VÍKINGUR
46