Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1964, Síða 29

„HENNAR VORU SORGIRNAR
ÞUNGAR SEM BLÝ“
Það þykir ef til vill óviðeig-
andi, að minnast látinnar konu
í Víkingnum,, ég er ekki svo
minnisgóður að ég muni, hvort
það hefir nokkurn tíma gjört
verið. En þar sem sú kona, sam
ég hefi í huga, var ekkja
tveggja kunnra skipstjóra og
hennar örlög svo einstæð, henn-
ar sorgir svo þungar sem blý,
þá finnst mér það vel viðeig-
andi, að geta hennar í sjó-
mannablaðinu.
Þessi kona, sem ég hefi i
huga, er Jóhanna Gestsdóttir,
ekkja Péturs Mikkels heitins
Sigurðssonar. Fyrri maður Jó-
hönnu var Kristján Bjarnason
skipstjóri. Jóhanna lézt 25. ág-
úst s.l. á 98. aldursári.
Mér er enn minnisstætt, hve
saga sú, sem ég heyrði, er ég
var barn, af konu, anargra
barna móður, er horfði á mann
sinn, og föður barnanna henn-
ar, farast í brimlendingunni,
hafði sterk áhrif á mig. Ég
felldi tár í hljóði, og það liðu
margir dagar þar til að ég gat
hætt að hugsa um þennan at-
burð.
Það er erfitt að dæma um
hverja sorginu sé þyngst að
bera, og ef til vill ekki rétt að
gjöra það. En hversu sár, sem
sorg konunnar var, sem horfði
á mann sinn farast í brimlend-
ingunni, þá hefi ég ímyndað
mér, að sú sorgin myndi vera
sárust, þegar skipið hvarf með
öllu, og konan beið í marga
daga, eða jafnvel margar vikur
milli vonar og ótta, þar til öll
von var úti, um að maðurinn
hennar væri á lífi. Þessa raun
varð Jóhanna Gestsdóttir að
bera, ekki einu sinni, heldur
tvisvar. Og svo einkennilega
vildi til, að bæði skipin, sem
eiginmenn hennar fórust með,
hurfu á svipuðu svæði, á líkum
tíma árs, þau fórust fyrir Suð-
urlandi á vetrarvertíð.
Fyrri maður Jóhönnu hét
Kristján Bjarnason. Hann var
ættaður úr Amarfirði, og var
bróðir ,Markúsar Bjarnasonar,
skólastjóra Stýrimannaskólans.
Afi hans var Símon Sigurðsson
á Dynjanda í Amarfirði er var
annálaður sjósóknari og sela- og
hvalaskytta. Hann mun hafa
lært siglingafræði í Þýzkalandi,
og sú saga gekk í Amarfirði,
að þegar sveitungar hans sáu
hjá honum lógaritmatöflur, hafi
þeim þótt þær ískyggilegar, og
jafnvel talið þær vera galdra-
bækur. Föðurbróðir Kristjáns
Bjarnasonar var Sigurður Sím-
onarson; kunnur skipstjóri, er
lengi var skipstjóri á skipum
Geirs Zoega. Eftir því, sem seg-
ir í Skútuöldinni, fórst Kristj-
án með skipi sínu Orient í apríl-
mánuði 1903 (líklega 7.—8.
apríl).
Þegar ég kom fyrst til Reykja-
víkur 1906, heyrði ég hans get-
ið, sem framúrskarandi dugnað-
armanns og skipstjóra. Hann
hefur víst siglt með dönskum
skipum, og tileinkað sér þar
hreinlæti og reglusemi framyfir
það, sem tíðkaðist á íslenzkum
skipum. Það var í frásögu fært,
að hann hefði oftast látið þvo
þilfarið þegar lagt var yfir á
fiskveiðunum.
Pétur Mikkel Sigurðsson,
seinni maður Jóhönnu var líka
Austfirðingur. Hann var fædd-
ur á Rauðastöðum í Arnarfirði
1876, en fluttist þaðan ungurtil
Bíldudals, sem þá var með
stærstu útgerðarstöðum á Is-
landi. Þar fór snemma orð af
honum, sem framúrskarandi
fiskimanni. En skömmu eftir
aldamótin fluttist hann til
Reykjavíkur, og varð brátt skip-
stjóri á skipum þaðan. Þegarég
kynntist Pétri Mikkel fyrst ár-
ið 1906, var hann skipstjórí á
kútti Sigurði, sem var eign Th.
Thorsteinsson. Pétur var fram-
úrskarandi heppinn skipstjóri,
og harðduglegur fiskiskipstjóri,
og var að jafnaði með þeim
hæstu, eða hæstur að afla af
þeim skipum, sem gerð voru út
frá Faxaflóa. Pétur Mikkel var
skipstjóri á Kútti „Valtýr“
þegar hann fórst. Eftir því sem
segir í „Skútuöldinni“ lét hann
síðast úr höfn 21. febrúar 1920,
en íslenzk skip urðu hans síð-
ast vör 28. s.m.
Jóhanna Gestsdóttir eignaðist
3 börn með fyrri manni sínum;
1 dóttur og 2 syni, en með
seinni manni sínum eignaðist
hún 1 dóttur og 1 son.
Þótt Jóhanna hefði orðið að
bera þá ofraun tvisvar að eigin-
menn hennar hurfu í hafið með
allri skipshöfn, þá voru hennar
raunir ekki þar með búnar. Hún
missti Markús son sinn úr
berklum, þegar hann var 29 ára.
Ég veit að hann var augasteinn
hennar, og að hún tók láthans
mjög nærri sér. Markús var sér-
staklega efnilegur tónlistamaður
og píanóleikari. Eldri dóttir
hennar hefir tvisvar staðið uppi
sem ekkja, og hefur það auðvit-
að snert djúpt móðurina.
Ég kynntist Jóhönnu fyrst
árið 1906. Hún var þá tiltölu -
lega nýlega gift í annað sinn.
Það virtist þá sem hún væri bú-
in að yfirvinna harm sinn eftir
missi fyrsta manns síns, en þó
hvíldi ætíð einhver alvörublær
yfir svip hennar, og þegar við
unga fólkið hlógum, þá brosti
hún aðeins.
Þau ár, sem Jóhanna naut
vista við seinni mann sinn voru
hennar hamingjuár. Árið 1906
byggðu þau sér nýtt hús að
Stýrimannastíg 7, Reykjavík.
Þau eignuðust 2 myndarleg börn,
og héldu uppi rausn á heimili
sínu. Þangað komu líka margir
gestir, og Jóhanna var annáluð
fyrir gestrisni sína.
Missir seinni manns síns bav
Framh. á bls. 70