Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1970, Blaðsíða 6

Nokkrar
athugasemdir
við verðlagningu
Flestum er í fersku minni sú
óánægja, sem varð á síðastliðnum
vetri við verðákvörðun á loðnu og
tilkomu Verðjöfnunarsjóðs fisk-
iðnaðarins.
Þar sem ég var einn þeirra,
sem ekki var ánægður með verð-
lagninguna og Verðjöfnunarsjóð-
inn, vil ég skýra frá hvað réði
minni afstöðu í því máli.
En Verðjöfnunarsjóð tel ég
æskilegan og til stórra bóta sé
hann rétt uppbyggður. Það sem
ég var óánægður með og tel að
þurfi að breyta varðandi verð-
lagningu og Verðjöfnunarsjóðinn
er:
1. Sala á lýsi og mjöli þarf að
vera framkvæmd af einu sölu-
samlagi, þar sem viðkomandi að-
ilar eiga aðild að. Sölukostnaður
afurðanna er alltof hár hjá flest-
um verksmiðjueigendum og ég er
vantrúaður á það söluverð, sem
Verðlagsráði sjávarútvegsins er
gefið upp sé rétt í öllum tilfellum.
Auk þess er sterkara að koma
fram sem einn stór aðili við sölu
afurðanna, heldur en láta marga
aðila bjóða sömu vöruna.
2. Það sem tekið er í Verð-
jöfnunarsjóðinn má ekki miða
eingöngu við söluverð afurðanna
eins og nú er gert, það á að taka
tillit til þess magns sem aflast
líka. Þar skulum við læra af mis-
tökum Norðmanna. Þeir komu á
Verðjöfnunarsjóði svipuðum
þeim, sem hér er nú. Var komin
mikil upphæð í sjóð þeirra á með-
an verðlag afurða var hátt, en
afli lítill, en síðan tæmdu Norð-
menn sjóðinn alveg á beztu afla-
árum, sem hjá þeim hafa komið.
3. Yfirstjórn sjóðsins á að vera
í höndum þeirra, sem í sjóðinn
leggja. En eins og nú er skipað
hefur ríkisvaldið óeðlilega mikil
afskipti af stjórn sjóðsins.
4. Þegar ákveðið var að nota
heimildarlögin um stofnun Verð-
j öfnunarsj óðs f iskiðnaðarins
varðandi loðnu, hafðienginreglu-
gerð verið samin fyrir sjóðinn,
aðeins voru til mjög opin heim-
ildarlög, sem rammi að sjóðs-
stofnun.
5. Við ákvörðun um hvað tekið
er í sjóðinn átti að taka fullt til-
lit til að afkoma viðkomandi að-
ila hafði verið slæm árið á undan
og þurfti að fá verulegan bata og
að stór hluti af árslaunúm sjó-
manna koma á loðnuvertíðinni.
Verðj öfnunarsj óður fiskiðnað-
arins mun hafa mikil áhrif á fisk-
verð í framtíðinni, vonandi kem-
ur sjóðurinn til hjálpar, ef verð-
fall verður á afurðum og til þess
var hann ætlaður. En með svo
mörgum fulltrúum ríkisvaldsins í
stjórn sjóðsins sem nú er, tel ég
vera þá hættu að þeir vilji taka
ói/ei
Sízt er það löngun mín að auka á stéttaríg, og er það engan veginn
tilgangur þessa rabbs, sem ég ætla Sjómannablaðinu Víkingi, enda þótt
efni þess ætti ef til vill betur heima í bændablaðinu Frey.
í Vísi 2. október 1969 er viðtal við Þorstein bónda Sigurðsson á Vatns-
leysu, mann, sem maður hefur tekið alvarlega sem trausta stoð bænda og
metið sem slíkan. Ef Vísir fer réttilega með viðtal Þ.S., sem við verðum
samkvæmt reynslu að taka með nokkurri varúð, finnst mér, að hann kveði
nokkuð fast að orði, þegar hann segir: „O, svei því öllu“, og telur svo upp
heilmikla runu af alls konar skráveifum, sem bændur ku hafa orðið fyrir
af veðurguðunum á þessu ári, vorkulda eða vorleysi, kali, sprettuleysi,
óþurrkatíð allt sumarið og snjóalögum og frosti fyrir vetrarnætur.
Já, að vísu er ástandið ekki gott og allt útlit fyrir allmikilli fækkun
gangandi fjár á Suðurlandi í haust. Það eru þó nokkrar raunabætur hinum
hrelldu bændum, að allsæmilegt verð virðist vera á sláturafurðum, jafnvel
á olíusviðnum kindarhausum. Svo upplýsir fyrrnefndur „formælandi"
bænda, að hægt muni að fá afurðakraftfóður frá Frakklandi, betra og
kostaríkara en annað, sem innfæddir hafa átt kost á til þessa. Svo munu
Eyfirðingar og aðrir norðanmenn geta séð af einhverju heyi, og er þá ekki
allt í góðu lagi? Vonandi komast sunnlenzkir bændur frá þessu „hallæris-
ári“ lítið meiddir eins og sæmir velferðarríki. Hitt er svo annað mál, að
menn, sem þó eiga rætur sínar í íslenzkum landbúnaði, en hafa ekki sinnt
honum síðustu áratugi, eru undrandi yfir öllum þessum barlómi um kal,
sprettuleysi og sífellda óþurrka.
Þessir menn verða undrandi, þegar þeir gefa sér tíma frá dagsins önn
og skreppa upp í sveit til þess að létta sér upp og viðhalda kunningsskap
við fjar- og nærskylda ættingja og kunningja, þegar þeir sjá hvað stór-
kostlegum og gleðilegum breytingum öll landbúnaðarstörf hafa tekið á
2—3 áratugum.
Það er svo að segja sama hvert er farið. Alls staðar blasa við stór-
felldar jarðræktarframkvæmdir. Víðlend mýra- og flóaflæmi eru ýmist
sundurskorin af djúpum skurðum til uppþurrkunar, plægð og að nokkru
undirbúin undir sáningu eða iðgræn af grasi. sem bíður þess að verða hag-
nýtt til fóðurs. Þá er víðast hvar mjög mikil breyting á byggingum, ný-
tízkuleg hús (kannski helzt til nýtízkuleg sums staðar) með öllum hugsan-
legum nútímaþægindum, kæliskápum, ískistum, sjálfvirkum miðstöðvum,
VÍKINGUR
210