Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1971, Side 10

er hægt að spinna, t. d. með fínum ullarþræði, og leysa það síðan í lút
þannig að fíngerð flík úr ull verður eftir.
Það hefir vakið mikla athygli, að með natríumalginati er hægt að hindra
strontíum-90 (eitt af geislavirku úrfellisefnunum frá kjarnorkuspreng-
ingu) í líkama manna og dýra. Hið geislavirka strontium skilst úr
líkamanum sem torleyst salt af alginsýrunni, en það hefir þó engin áhrif
á nýtingu kalsíum. Þess má geta, að kalsíumalginat er burðarvefur brún-
þörunganna og er að byggingu til líkt tréni, en um flesta eiginleika ólíkt
því.
Nú munu yfir 15.000 tonn framleidd af alginötum í heiminum, og er
markaðurinn lítið eitt vaxandi en samkeppnin hörð á milli tiltölulega
fárra framleiðenda. Aðstaða okkar fslendinga er því eigi góð til alginat-
framleiðslu, markaðslega séð, auk þess sem við höfum eigi enn hafið
vinnslu undirstöðuefnavöru, sem er grundvöllur nútímaalginatvinnslu.
Þessi mynd gæti þó breytzt á næstu árum. Einnig er möguleiki á því, að
framhaldsrannsóknir á vinnslu efna úr þangi og þara beri þann árangur
að aðferðir sniðnar eftir íslenzkum staðháttum komi fram' 1 sjónarsviðið.
Þá er þess að vænta, að hafin verði erlendis, og e. t. v. hér, vinnsla á öðr-
um merkum, lífrænum efnum úr þangi og þara, svo sem manitóli (nú
framleitt í tilraunaskyni í Japan og Frakklandi), laminarin og fucoidin.
Mannitól má nota í lökk, sprengiefni, o. m. fl. og laminarin og fucoidin
í lyf til varnar blóðtöppum o. fl. Efni þessi mætti auðveldlega vinna hér
við jarðhita.
Mjög líklegt er að ýmis lyf og gerladrepandi efni verði framleidd úr þangi,
þara og öðrum þörungum í framtíðinni. Við íslendingar þurfum bæði að
fylgjast með þörungarannsóknum erlendra vísindamanna og framleiðenda
og einnig að framkvæma okkar eigin rannsóknir.
Auk alginata mætti hér framleiða carrageenan og agar, ef góð rækt feng-
ist í rauðþörunga hér. Áburðarvökva úr þangi hefir greinarhöfundur
sannreynt að hægt er að framleiða hér í miklu magni. Einnig mætti nefna
möguleika, sem nú eru þegar fyrir hendi, á framleiðslu á töflum úr þara,
sölvum og fleiri þörungategundum. Blöndun þörungamjöls í brauð og sæl-
gæti er og gert víða erlendis og ætti að reyna hér.
Undírstöðurannsóknir á sæflóru íslands
Um síðustu aldamót vann dr. Helgi heitinn Jónsson sér heimsfrægðar með
rannsóknum sínum á sæflóru Islands, en hann fann hér um 200 tegundir
brún-græn og rauðþörunga. Rannsóknir dr. Helga voru að miklu leyti
styrktar af Dönum. Sjötíu ár liðu þar til fé fékkst aftur til skipulagðra
undirstöðurannsókna á allri sæflóru Islands, er dr. Sigurður Jónsson og
greinarhöfundur fengu erlendan styrk 1970 til þess að kosta rannsókna-
leiðangur þann, sem farinn var umhverfis landið s.l. sumar. Safnað var
flestum tegundum sæþörunga, sem áður voru þekktar og nokkrum nýjum
tegundum, sem allar verða greindar nánar í vetur. Allmörgþörungasýni voru
og þurrkuð til efnagreininga í vetur. Leiðangursmenn nutu góðrar fyrir-
greiðslu um land allt, og komizt var á ýmsa afskekkta staði, svo sem
sker á Þaralátursgrunni og Kolbeinsey og víðar, með prýðilegri aðstoð
Landhelgisgæzlunnar. Vísindasjóður og að nokkru leyti ríkissjóður studdi
rannsóknaleiðangur okkar, og þess er vænzt, að Alþingismenn sem og
aðrir landsmenn stuðli að framhaldi á rannsóknum þessum á næstu árum.
Reynt var eftir föngum að kanna aðstæður til nýtingar þörunga á þeim
stöðum, sem kannaðir voru, en athyglisverðir möguleikar eru fyrir hendi
á nokkrum stöðum, sem nú eru að fara í eyði.
342
VlKINGUR