Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1990, Side 44

nyjuNGAR
TÆKNI
44 VÍKINGUR
Mynd nr. 3
breyting, stöðubreyting eða
breyting á stafrænu gildi.
Mynd nr. 3 sýnir annað dæmi
um kerfismynd þ.e. MD 19 en
þar sjást stjórntök aðalvélar og
má framkvæma gangskipting-
ar beint á myndskjánum með
hjálp tilheyrandi lyklaborðs en
einnigmáfram kvæma þetta f rá
textaskjá eins og lýst verður
hér á eftir.
Við hliðina á myndskjánum
er textaskjár með tilheyrandi
lyklaborði og má nota hann á
sama hátt og myndskjáinn
þannig að leita má ýmissa upp-
lýsinga og framkvæma að-
gerðir. Upplýsingar eru hér
gefnar með texta og á stafræn-
an hátt en einnig má fá fram
upplýsingar í línuritsformi á
skjáinn. Með þessum búnaði
eru höfð bein samskipti við að-
altölvuna og ganga þau því
hraðar fyrir sig en þegar unnið
er á myndskjánum. Hægt er aö
prenta út einstakar síður af
textaskjánum og sömuleiðis
tímaföll af einhverjum völdum
stærðum. Einn af textaskján-
um má velja sem viðvörunar-
kerfi og er hægt að tengja
prentarann við það þannig að
útskrift fáist á öllum viðvörun-
um og mögulegt er að láta
hann prenta út allar aðgerðir
sem nemendur framkvæma.
Enn fremur má láta prentarann
skrifa út dregnar ritmyndir
(díagrömm) af einstökum
strokkum og eru þá prentaðar
inn á línuritin helstu stærðir svo
sem þjapp-, bruna- og meðal-
þrýstingur.
Á sérstöku hjólaborði er
komið fyrir sírita sem getur ritað
samtímis sex stærðir og má
velja hvaða stærðir úr vélar-
rúminu sem vera vill. Á þessu
sama borði er komið fyrir raf-
einda PID-stilli (reglir) og getur
hann tekið við hlutverki hvaða
stillis sem er í herminum. Flest-
ir stillar hermisins eru PID-still-
ar og má innstilla P, I og D
þættina hvern fyrir sig en auk
þess er mögulegt að breyta
tímastuðlum mælitækja, stöðu-
gjafa og stillitaka og einnig má
víða breyta dátíma (straumbið)
kerfisins og hriftregðu (hyster-
esi) framkvæmdarliða (t.d.
loka). Með þessum búnaði
gefst tækifæri til að aðhæfa
stillana hinum ýmsu kerfum og
rannsaka þau áhrif sem breyt-
ing á mismunandi tímaþáttum
veldur í stillikerfum.
Á kennaraborðinu er skjár og
lyklaborð sem gefur ýmsa
möguleika fram yfir það sem
nemendur hafa. Héðan má t.d.
ráða því hvort stjórnun vélar-
rúmsins fer fram á einfaldan
hátt með beinum fjarstýringum
frá stjórnstöðinni eða að sjáf-
virknin sé áþekk og gerist í
vaktfríum vélarrúmum. Hægt
er að velja um notkun á snar-
vendri aðalvél með fastri
skrúfustigningu, fastan snún-
ingshraða með skiptiskrúfu og
ásrafala, eða samhæfingu milli
snúningshraða aðalvélar og
skrúfustigningar. Einnig má
ráða vindhraða og þar með
sjógangi og hitastigi lofts og
sjávar. Hægt er að hafa áhrif á
stærðir tanka og á þann hátt að
stytta þann tíma sem þeir eru
að tæmast og fyllast. Hægt er
að einangra vissa kerfishluta í
vélarrúminu þannig að nem-
endahópur getur unnið óáreitt-
ur við hann þrátt fyrir að aðrar
ytri aðstæður hefðu hindrað
það, t.d. er hægt að láta afga-
sketilinn framleiða gufu þótt
aðalvél sé ekki í gangi. Hægt er
að vista þær aðstæður sem eru
fyrir hendi í lok kennslustundar
inn á tölvudisk og hlaða þeim
síðan inn aftur í byrjun næstu
kennslustundar. Út frá grunn-
forriti hermisins getur kenna-
rinn unnið verkefnisforrit sem
er sniðið að ákveðnu verkefni.
Með vélsíma er hægt að gefa
skiþanir frá kennaraborði að
nemendaborðum og þjálfa á
þann hátt nemendur í gang-