Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.2005, Blaðsíða 30

Mátti ekki tæpara standa
Um kl. 21.20 var Júpiter beðinn um að
koma nær og senda gúmbjörgunarbát
yfir í Elliða. í því skyni var ákveðið að
freista þess, að skjóta línu frá Elliða yfir í
hinn togarann og draga bátinn síðan yfir.
Aðstæður til þessa voru allt annað en
góðar, 9-11 vindstig, stormur, rok eða
ofsaveður, eins og áður er getið, og um
150 metra vegalengd, en Kristján skip-
stjóri hitti þó í mark í fyrstu atrennu. Var
gúmbátur Júpiters nú blásinn upp i
skyndi og festur við línuna. Og það var
ekki fyrr en að hann var lagður af stað
yfir í Elliða, að loftskeytamaðurinn þar
um borð yfirgaf tæki sín og kvaddi, eftir
dygga og óttalausa stöðu í hinum erfiðu
aðstæðum.
Þegar menn sáu að þriðji gúmbáturinn
myndi ekki blása sig út að fullu, hvarfl-
aði að einhverjum þeirra að synda yfir i
Júpiter, enda ljóst, að Elliði héldist ekki á
floti nema örfáar mínútur í viðbót. Vel
gekk hinsvegar að draga björgunarbátinn
BJÖRGUN ÁHAFNARINNAR:
•16.20 Elliði fær á sig brot og leggst við það djúpt á stjórnborðs-
síðuna. Sjór flæðir einhverra hluta vegna í lestina.
•17.30 Elliði sendir út neyðarskeyti; Slysavarnarfélagið biður skip
að aðstoða Elliða.
•18.15 Elliði leggst á bakborðssíðuna og réttir sig ekki eftir það.
•18.53 Tveir gúmbátar slitna frá Elliða, annar með tveimur
mönnum. Áhöfnin segist ekki yfirgefa skipið fyrr en allt
um þrýtur.
•18.55 Bátar tilkynna að þeir séu að leggja upp frá Sandi, Ólafs-
vík og Grundarfirði til aðstoðar.
•18.58 Korkfleki með tveimur mönnum losnar frá Elliða og
hverfur út í sortann.
•19.15 Júpiter kallar Elliða, en fær ekki svar.
•19.23 Elliði svarar loks: „Erum á floti enn. Skipið á hliðinni og
við ljóslausir. Sendum með neyðartækjum.”
•19.30 Snæfellsbátar búa sig undir að raða sér upp til leitar að
gúmbátnum.
•20.15 Mennirnir á korkflekanum nást um borð í Elliða.
•20.20 Júpiter sér Elliða í ratsjá; hann er þá í 5 sjómílna fjarlægð.
•20.57 Togararnir sjá hvor til annars.
•21.05 Vélbáturinn Runólfur spyr, hvort einhver bátanna eigi að
halda á slysstað, en Júpiter og Elliði svara neitandi.
•21.16 Júpiter spyr, hvort þeir séu að fara frá borði núna (í þriðja
gúmbátnum), en fær það svar, að hann sé ónýtur.
•21.20 Elliði biður Júpiter um bát. Júpiter kveðst munu reyna að
senda hann.
•21.27 Elliði biður Júpiter að koma nær. Gúmbátur tilbúinn um
borð í Júpiter.
•21.45 Júpiter spyr: „Ætlið þið að skjóta línunni yfir núna?”
•21.47 Júpiter: „Náðum línunni. Látum ykkur vita þegar þið eig-
ið að hala í.”
•21.56 Júpiter: „Halið í.”
•22.01 Elliði segir 26 menn um borð. Júpiter svarar: „Báturinn
tekur ca. 20 menn.”
•22.15 Júpiter spyr, hvort hala megi í.
•22.20 Skipverjar yfirgefa Elliða; hann sekkur 5 mínútum síðar.
•22.36 Júpiter kallar Elliða án árangurs.
•22.37 Júpiter tilkynnir: „Gúmmíbáturinn að koma að síðunni
hjá okkur.”
•23.08 Júpiter tilkynnir: „Búnir að taka alla mennina um borð.”
yfir að hinu sökkvandi fleyi og gaf
Kristján mönnunum þá skipun um að
fara í hann, sem þeir og gerðu. Upphaf-
lega hafði verið ráðgert að skipta
hópnum, enda gúmbáturinn einungis
20-manna, en vegna hinna tvisýnu að-
stæðna var ákveðið að allir færu i hann
samtímis. Þegar Kristján skipstjóri yfirgaf
togarann síðastur manna, gekk hann á
láréttri síðunni.
Gúmbátinn bar aftur með Elliða, og
virtist um tíma að hann myndi lenda
undir skrúfu togarans, en bátsmaður gat
með naumindum forðað því. Og þegar
draga átti svo bátinn yfir í Júpiter, vildi
það óhapp til, að dráttarlínan flæktist í
skrúfublaði Elliða, og náðist ekki að losa
hana. Urðu skipverjar þá að skera á lín-
una og rak bátinn við það hægt frá skips-
flakinu. Á sama tíma dældi Júpiter olíu í
sjóinn til að lægja öldurnar, og virtist
það bera nokkurn árangur.
Um 5 mínútum eftir að áhöfnin yfirgaf
skipið, hvarf það i djúpið og áttuðu
menn sig nú á því, að líklega hefði eng-
inn af Elliðamönnum verið til frásagnar,
ef linuskot Kristjáns yfir í Júpiter hefði
geigað. í Morgunblaðinu, 13. febrúar
1942, segir t.d. orðrétt um þetta atriði:
„Blaðið ajlaði sér upplýsinga hjá kunnug-
um mönnum um meðferð línubyssa. Var
okkur sagt að erfitt væri að miða þessum
byssum náhvœmlega, enda geti veðurstaða
breytt stefnunni. Oftast erfyrsta skotið not-
að til reynslu til þess að kanna hvemig
vindurinn ber línuna.”
Um kl. 22.40 var gúmbáturinn lagstur
upp að síðunni á Júpiter, og kl. 23.08
voru skipverjarnir 26 komnir um borð
þangað, flestir nokkuð vel á sig komnir,
nema helst þeir tveir, sem lent höfðu á
korkflekanum.
Mannanna tveggja leitað
Eftir þetta hóf Júpiter leit að gúmbátn-
um með skipverjunum tveimur. Pá voru
alls 16 bátar frá Snæfellsnesi á leið á vett-
vang, ásamt varðskipinu Óðni, strand-
ferðaskipinu Esju og flutningaskipinu
Jökulfelli.
Skömmu eftir kl. 02.00 um nóttina,
sunnudaginn 11. febrúar, rakst Óðinn á
einn gúmbátanna af Elliða, en hann var
mannlaus. Þetta var um 8,5 sjómílur
norðvestur af Öndverðarnesi. Var leitin
nú hert á þeim slóðum, en ekkert meira
fannst þar um nóttina.
Um morguninn var leitarskipunum
raðað upp og haft það stutt á milli, að
útilokað var að þau sigldu fram hjá
gúmbátnum, ef hann væri á floti. Um kl.
08.30 lögðu TF Rán, flugvél Landhelgis-
gæslunnar, og björgunarflugvél frá Kefla-
víkurflugvelli, af Neptun-gerð, ásamt 10
manna áhöfn, af stað til leitar. Kl. 11.00
tilkynnti bandaríska vélin, að hún sæi
eitthvert brak á sjónum. Óðinn var þar
nærstaddur og fann brotinn trébát og
30 - Sjómannablaðið Víkingur