Náttúrufræðingurinn - 1932, Qupperneq 11

NÁTTÚRUFR.
41
Fótsmtiga.
Hvað ætli náunginn, sem sýndur er á myndinni, sé að gera?'
Varla er hann að gera við sokkana sína, því eins og sjá má er hann
dökkur á lit, hann er Afríku-
negri, og Afríkunegrar ganga
ekki í sokkum. Ónei, það er
nú eitthvað skemmtilegra
starf, sem hann er að fást við,
en að stoppa í sokka, hann er
nefnilega að draga orm út úr
fætinum á sér. Andlitssvipur
mannsins ber það með sér, að
hér sé ekkert óvanalegt á
ferðinni, hann fer sér að öllu
hægt, í augum hans verður
hvorki lesinn ótti né undrun.
í þeim hlutum Afríku,
sem liggja að stórum vötnum
og ám, á þessi ormur heima,
við skulum nefna hann fót-
smugu, um hana hefir aldrei áður verið ritað á íslenzku svo eg
viti. Fótsmugan (Dracunculus medinensis) er einn af hinum svo-
nefndu þráðormum, náskyldur hárorminum, njálgnum og spólu-
orminum. Hann lifir einungis sem sníkjudýr í vöðvum mannsins,
einkum í fótunum. 1 sjálfum vöðvunum er ormurinn þó víst sjald-
gæfur, langoftast er hann í bandvefnum undir húðinni. Ormarnir
eru frekar meinlausir, eftir því, sem kunnugt er, gera þeir ekkert
mein, en það hlýtur þó að vera nokkuð óþægilegt að hýsa marga
af þeim í einu í fótunum.
Þegar negri, sem hefir fótsmugu í fætinum, veður yfir á eða
læk, finnur ormurinn á sér, að nú muni tækifæri til þess, að losna
við eitthvað af öllum þeim ungum, sem hann gengur með, því
ungarnir þurfa endilega að komast í vatn, ef þeir eiga að verða
ormar með ormum. En negrinn er líka á verði, þegar hann finn-
ur að ormurinn hefir teygt sig út í vatnið til þess að losna við af-
kvæmið, tekur hann spítu, á stærð við blýantsbút, og vefur skepn-
unni upp á hana, öllu því, sem hann nær. Þess verður vandlega að
gæta að slíta ekki orminn, því þá er verkið sem ógert, því aldrei
næst það, sem eftir er. Þegar negrinn er búinn að toga það út, sem