Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 1999, Page 43

Náttúrufræðingurinn - 1999, Page 43
2. mynd. Tegundakenning Buffons. Buffon taldi að tegund- arhugtak Linnés vœri of þröngt skilgreint. 1 reynd vœru margar tegundir Linnés, sem líktust hver annarri, svo sem þeir full- trúar kattaættar sem hér eru greindir, aðeins afbrigði einnar tegundar sem hefðu tekið breytingum við það að aðlagast ólíkum staðháttum. Öll þessi afbrigði gætu œxlast innbyrðis og afkomendur allra gætu þau snúið aftur til myndar upp- haflegs forföður ef rétt skilyrði vœru til þess sköpuð. Buffon taldi að breytileika „tegund- anna “ væri settur ákveðinn rammi sem þœr kœmust ekki út fyrir. (Bowler 1984.) tegundirnar, sé hugarsmíð flokkunarfræð- inga. Buffon sættist þó fljótlega við tegund- ina, sem hann skilgreindi sem safn einstak- linga er héldi sér við í tímans rás með æxlun. Eins og Linné taldi Buffon tegundirnar óbreytanlegar. í fjórða bindi (1753) íjallar hann um asnann og kastar þar fram þeirri spurningu hvort hugsast geti að hann og skyldar tegundir, svo sem hesturinn, reki ættir til sameiginlegs forföður. Þessu hafn- aði Buffon þá afdráttarlaust en átti síðar eftir að endurskoða afstöðu sína. 1 fjórtánda bindi (1766) telur hann að svipaðar lífverur, oft þær sem Linné flokkar til söntu ætt- kvíslar, séu komnar af sameiginlegum stofni en hafi síðar flust hver til síns heimshluta og tekið breytingum vegna mismunandi að- stæðna. Samt þráast Buffon við að telja tegundirnar óbreytanlegar. Hann endur- skoðar bara tegundarhugtakið: Tegundir Linnés eru of þröngt skilgreindar; þær eru í raun aðeins afbrigði og geta æxlast inn- byrðis, svo sem hestur og asni, þótt ýmsar aðstæður komi í veg fyrir það. Hver „tegund“ Buffons er komin af einum stofni forfeðra og afkomendurnir geta snúið til myndar hans ef skilyrði eru til þess, jafnvel þótt þeir hafi talsvert breyst í tímans rás (2. mynd). Buffon þóttist með tilraunum hafa sýnt fram á kynblöndun ólíkra einstaklinga innan slíkra tegunda, þótt nútímafræðimenn dragi þær fullyrðingar hans í efa. Buffon taldi, eins og margir samtímamenn hans, að líf gæti kviknað af sjálfu sér í lífvana efni. 1 Jarðsögu sinni, Les époques de la nature (1778), gerir hann ráð fyrir því að upphaflega hafi líf kviknað hér á jörð þegar hún var öll mun heitari en nú. Þegar kólnaði hafi lífverurnar leitað nær miðbaug en að lokum bugast undan kuldanum og dáið út. Síðan hafi líf að nýju kviknað af sjálfu sér og þær lífverur sem nú eru uppi séu afbrigði þeirra tegunda sem þá urðu til. Með fullyrðingu sinni um að margargerðir geti greinst frá einum stofni kemst Buffon nærri nútímahugmyndum um þróun lífs. Hann gengur samt út frá því að sérhverjum þessara stofna, hverri „tegund“ að skil- greiningu hans, séu fastar skorður settar og milli þeirra sé enginn skyldleiki og engin kynblöndun möguleg. Erasmus Darwin Erasmus Darwin (1731-1802), enskur læknir og afi höfundar „Uppruna tegundanna“ (3. mynd), skráði allmörg rit um vísindi og þjóð- 185
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.