Náttúrufræðingurinn - 1999, Qupperneq 43

2. mynd. Tegundakenning
Buffons. Buffon taldi að tegund-
arhugtak Linnés vœri of þröngt
skilgreint. 1 reynd vœru margar
tegundir Linnés, sem líktust
hver annarri, svo sem þeir full-
trúar kattaættar sem hér eru
greindir, aðeins afbrigði einnar
tegundar sem hefðu tekið
breytingum við það að aðlagast
ólíkum staðháttum. Öll þessi
afbrigði gætu œxlast innbyrðis
og afkomendur allra gætu þau
snúið aftur til myndar upp-
haflegs forföður ef rétt skilyrði
vœru til þess sköpuð. Buffon
taldi að breytileika „tegund-
anna “ væri settur ákveðinn
rammi sem þœr kœmust ekki út
fyrir. (Bowler 1984.)
tegundirnar, sé hugarsmíð flokkunarfræð-
inga. Buffon sættist þó fljótlega við tegund-
ina, sem hann skilgreindi sem safn einstak-
linga er héldi sér við í tímans rás með æxlun.
Eins og Linné taldi Buffon tegundirnar
óbreytanlegar. í fjórða bindi (1753) íjallar
hann um asnann og kastar þar fram þeirri
spurningu hvort hugsast geti að hann og
skyldar tegundir, svo sem hesturinn, reki
ættir til sameiginlegs forföður. Þessu hafn-
aði Buffon þá afdráttarlaust en átti síðar eftir
að endurskoða afstöðu sína. 1 fjórtánda
bindi (1766) telur hann að svipaðar lífverur,
oft þær sem Linné flokkar til söntu ætt-
kvíslar, séu komnar af sameiginlegum stofni
en hafi síðar flust hver til síns heimshluta og
tekið breytingum vegna mismunandi að-
stæðna. Samt þráast Buffon við að telja
tegundirnar óbreytanlegar. Hann endur-
skoðar bara tegundarhugtakið: Tegundir
Linnés eru of þröngt skilgreindar; þær eru í
raun aðeins afbrigði og geta æxlast inn-
byrðis, svo sem hestur og asni, þótt ýmsar
aðstæður komi í veg fyrir það. Hver
„tegund“ Buffons er komin af einum stofni
forfeðra og afkomendurnir geta snúið til
myndar hans ef skilyrði eru til þess, jafnvel
þótt þeir hafi talsvert breyst í tímans rás (2.
mynd). Buffon þóttist með tilraunum hafa
sýnt fram á kynblöndun ólíkra einstaklinga
innan slíkra tegunda, þótt nútímafræðimenn
dragi þær fullyrðingar hans í efa.
Buffon taldi, eins og margir samtímamenn
hans, að líf gæti kviknað af sjálfu sér í lífvana
efni. 1 Jarðsögu sinni, Les époques de la
nature (1778), gerir hann ráð fyrir því að
upphaflega hafi líf kviknað hér á jörð þegar
hún var öll mun heitari en nú. Þegar kólnaði
hafi lífverurnar leitað nær miðbaug en að
lokum bugast undan kuldanum og dáið út.
Síðan hafi líf að nýju kviknað af sjálfu sér og
þær lífverur sem nú eru uppi séu afbrigði
þeirra tegunda sem þá urðu til.
Með fullyrðingu sinni um að margargerðir
geti greinst frá einum stofni kemst Buffon
nærri nútímahugmyndum um þróun lífs.
Hann gengur samt út frá því að sérhverjum
þessara stofna, hverri „tegund“ að skil-
greiningu hans, séu fastar skorður settar og
milli þeirra sé enginn skyldleiki og engin
kynblöndun möguleg.
Erasmus Darwin
Erasmus Darwin (1731-1802), enskur læknir
og afi höfundar „Uppruna tegundanna“ (3.
mynd), skráði allmörg rit um vísindi og þjóð-
185