Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 1947, Page 18

Náttúrufræðingurinn - 1947, Page 18
10 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN ing á þessu höfum við ekki öðlast fyrr en við hinar kerfisbundnu merkingar, sem gerðar hafa verið á þorski á þessari öld. Þessar vísindalegu rannsóknir byrjuðu með rannsóknarleiðangri danska skipsins „Thors" 1903 undir stjórn dr. Johs. Schmidts. Eigum við Dönum mikið að þakka fyrir sínar ágætu fiskirannsóknir hér við land og Jrá sérstaklega dr. Schmidt, serp stjórnaði þessum leið- öngrum frá byrjun og allt til dauða síns 1933. Eftir hann tók við dr. Á. Vedel Táning. Margir aðrir danskir vísindamenn Iiafa lagt mikinn skerf til þessara rannsókna. En af íslendingum vil ég sér- staklega nefna Bjarna Sæmundsson. Hið ötula starf hans í þágu íslenzkra fiskirannsókna hefur haft mikið vísindalegt og praktískt gildi. Hann hóf rannsóknir sínar hér við land í kringum síðustu aldamót og hefur innt af hendi geysimikið starf, en bjó þó við þröngan fjárhag og einnig vísindalega einangrun. Frá Jrví er hann lauk háskólanámi í Danmörku, og til ársins 1923 var hann kennari í Menntaskólanum í Reykjavík. Eftir það lékk liann lausn frá kennslustörfum og gat upp frá því alveg helgað sig áhugamálum sínum. Aðalverk hans á sviði fiskirannsóknanna er bókin Fiskarnir, og stenzt hún samjöfnuð við Jrað bezta, sem skrifað er um slíka hluti í öðrum löndum. Bjarni hafði mikið sarnan við sjómenn að sælda, var Jjeim vel kunnugur og virtur af Jreim. Árið 1931 byrjaði Árni Friðriksson fiskirannsóknir sínar fyrir Fiskitélag Islands, sem hafði Jrær með höndum, unz fiskirannsóknirnar 1937 voru lagðar undir Atvinnudeild Háskólans. Nú er ísland orðið aðili að Aljrjóða- hafrannsóknarráðinu og mun sennilega á næstu árum taka við mestu af Jreim rannsóknum, sem hingað til hafa verið framkvæmdar af Dönum. ísland liggur nyrzt í Atlantshafi á Jreim neðansjávarhrygg, sem gerigur í suðaustur frá austurströnd Grænlands. Við strendur lands- ins breikkar hryggur Jaessi lil mikilla muna og myndar Jrar liina auð- ugu fiskibanka. Frá íslandi liggur hann áfram suðaustur til Færeyja og Skotlands. Þessi neðansjávarhryggur er aðeins 575 m undir sjávar- fleti, þar sem dýpst er á honum, og skiptir hann Norður-Atlants- hafinu í tvo afar ólíka hluta. I.andgrunnið hefur grundvallar J)ýð- ingu fyrir fiskveiðarnar. Það er breiðast út frá vestur- og suðaustur- ströndinni, þar sem það nær allt að því 50—f>0 sjómílur út til hafs. Þorskurinn hrygnir að langmestu leyti við suður- og vesturströnd landsins og á þessum hrygningargöngum byggist rnestur hluti Jrorsk-

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.