Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1975, Side 9

Náttúrufræðingurinn - 1975, Side 9
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 135 Vitað er að P. cingulatus hefur verið hérlendis í nokkra áratugi, því margt aldrað fólk á Borgarfirði eystra man eftir lirfum þessum frá æsku og nefndi það lirfurnar hýðorma. Skýringar á því hvers vegna P. cingulatus hefur ekki fundizt áður gætu verið margar. Austfirðir eru mjög illa kannað svæði dýrafræðilega og skordýra- fræðingar, sem farið hafa þar um, hafa nær eingöngu leitað að full- orðnum dvrum, en leitað minna að lirfum, og gæti þessi tegund hafa farið fram hjá þeim, þótt stór sé, þar sem talið er, að flugan fljúgi nær eingöngu á nóttunni og einnig er möguleiki, að hún hafi haft mjög staðbundna dreifingu þar til nýlega. Lindroth (1931) nefnir nokkra fundarstaði fyrir A. zonella á núverandi útbreiðslu- svæði P. cingulatus. Getur hann flugna frá Vaglaskógi við Fnjóská, Húsavík, Goðafossi og Egilsstöðum, en Fristrup (1942) bætir við nokkrum fundarstöðum fyrir A. zonella á þessu svæði. Fundust flugur við Mývatn, í Hallormsstaðaskógi og lirfur í Mývatni, Ljósa- vatni, við Rif, í Klifatjörn hjá Kópaskeri, Baðstofutjörn suður af Víkingavatni og á Norðfirði. Það er mjög ólíklegt að P. cingulatus hefði ekki fundizt í þessum söfnunarferðum, ef hún hefur verið þar til, því sumarið 1974 fannst P. cingulatus nálægt eða á sömu stöðum, t. d. við Fnjóská, Ljósavatn, Kópasker, í Hallormsstaða- skógi, nálægt Egilsstöðum og á Norðfirði. Verður að telja líklegast að P. cingulatus hafi annað hvort borizt að Austurlandi frá Færeyjum, Skandinavíu eða Bretlandseyjum fyr- ir nokkrum áratugum og sé núna stöðugt að auka útbreiðslu sína vestur á bóginn, eða að lengra sé síðan hún barst til landsins og hafi þá haft staðbundna útbreiðslu þar til fyrir stuttu, að hún fór að dreifast um Austur- og Norðausturland. Ekki er útilokað að P. cingulatus útrými A. zonella með samkeppni úr ám og lækjum, sem P. cingulatus tekur sér bólfestu í. Það er ekki vitað til þess að þær lifi saman í ám erlendis, en þær eru stundum í nærliggjandi ám í Norðui'-Svíþjóð (Göthberg pers. uppl.). A. zonella tímgast með meyfæðingu. Hún er því lengi að aðlagast nýjum aðstæðum, t. d. þegar nýr samkeppnisaðili bætist í hópinn. I Englandi nærast lirfur P. cingulatus á laufblöðum, sem fjúka út í árnar, og á blöðum vatna- plantna, en kísilþörungar eru einnig hluti fæðunnar (Scott 1958, Elliott 1970). Kísilþörungar eru aðalfæða lirfa A. zonella (Nielsen 1943). Þar sem lítið berst af landrænum plöntuleifum út í árnar hér á landi og fáar vatnaplöntur eru í ánum, verður að teljast líklegt

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.