Fréttablaðið - 16.05.2009, Qupperneq 12

12 16. maí 2009 LAUGARDAGUR
4
10
4
0
0
0
|
l
an
ds
ba
nk
in
n.
is
Við vinnum með þér
að lausnum fyrir heimilið
L A U S N I R F Y R I R H E I M I L I Ð
Landsbankinn býður upp á nokkur úrræði fyrir heimili sem eiga við greiðsluerfiðleika að etja. Við aðstoðum
þig við að velja lausn sem kemur til móts við þínar þarfir. Hafðu samband við þjónustufulltrúa í útibúinu þínu.
FRÉTTAVIÐTAL: Auðunn Arnórsson höfundur bókar um aðildarviðræður við Evrópusambandið
Af 35 köflum sem semja
þarf um í aðildarviðræðum
við Evrópusambandið eru
einungis fjórir eða fimm
kaflar sem ættu að vera
erfiðir, segir Auðunn Arn-
órsson í nýrri bók sinni sem
fjallar um hvernig aðildar-
viðræður fara fram.
„Það kom þannig til að ég átti gam-
alt handrit í tölvu sem fjallaði um
nýju aðildarríkin sem gengu í Evr-
ópusambandið 2004 og 2007, þannig
að ég átti kafla um aðildarsamninga
þessara ríkja og vissi heil mikið
um hvernig þeir höfðu farið fram,“
segir Auðunn Arnórsson, blaða-
maður á Fréttablaðinu, sem nýverið
sendi frá sér bók sem nefnist Inni
eða úti? Aðildarviðræður við Evr-
ópusambandið, þar sem farið er
yfir aðildarferlið.
„Þegar Evrópuumræðan breyttist
í kjölfar hrunsins í október, þá rann
mér blóðið til skyldunnar að leggja
mitt af mörkum til að gera Íslend-
ingum kleift að nálgast aðgengi-
legar upplýsingar um það hvernig
þetta aðildarferli er,“ segir Auðunn
og bætir við að ferlið sé mjög skýrt,
vegna þess hversu mörg lönd hafa
gengið í sambandið á síðustu árum.
„Það sem ég tók mér fyrir hendur
var að máta Ísland inn í þetta ferli,
lið fyrir lið.“
Fjórir erfiðir kaflar af 35
Auðunn segir aðildarviðræður
skiptast upp í 35 efniskafla, sem
byggi á því hvernig lagasafn og
stefnumið Evrópusambandsins
eru skipt upp. „Frá bæjardyrum
ESB séð þá snúast aðildarviðræður
fyrst og fremst um það hvernig
umsóknarríki tekur upp gildandi
löggjöf og stefnumið sambandsins.
Ísland hefur í gegnum EES-sam-
starfið, Schengen og annað Evr-
ópusamstarf tekið upp mjög stór-
an hluta þessa regluverks. Hátt í 20
kafla af þessum 35 er mín niður-
staða.“ Af þessum 35 köflum segir
Auðunn vera fjóra eða fimm sem
gætu reynst erfiðir í samningum,
þar sem mikið veltur á því hvernig
um semst.
Mikið hefur verið rætt um sjávar-
útvegs- og landbúnaðarkaflann,
sem gætu reynst erfiðir um að
semja. Að auki segir Auðunn að
aðild að efnahags- og myntbanda-
laginu og hvernig Ísland verði skil-
greint í byggðastefnu sambandsins
gæti orðið erfitt í samningum.
„Það hversu fljótt Ísland gæti
tekið upp evruna er atriði sem
hugsan lega byðist í tengslum
við aðildarsamning. Það er opin
spurning sem miklu varðar fyrir
Ísland.“
Hvað varðar byggðastefnuna
segir Auðunn það velta mikið á því
hvernig landsbyggðin verður skil-
greind inn í kerfið, þar sem það
ræður úrslitum um hversu háar
fjárhæðir er hægt að sækja úr sjóð-
um ESB, til dæmis til framkvæmda
í sveitarfélögum.
Byggðastefnan byggist á því að
öll héruð innan aðildarríkjanna eru
flokkuð niður eftir ýmsum skilyrð-
um á borð við meðaltekjur á mann,
strjálbýli, fjarlægð frá mörkuðum
og fleiru og ræður sú flokkun því
hversu háa styrki hægt er að sækja
í byggða- og þróunarsjóði sam-
bandsins. Eitt af aðalskilyrðunum
fyrir því að fá hæstu styrkina, er
að meðaltekjur á íbúa séu lægri en
70 prósent af meðaltali ESB. „En
það eru frávik frá þessari reglu,
sérstaklega þegar um er að ræða
héruð sem eru einangruð, eða búa
við aðrar aðstæður sem gera þeim
erfiðara fyrir að halda sinni sam-
keppnishæfni sem byggð í Evrópu-
sambandinu. Þessi sjónarmið eiga
tvímælalaust við landsbyggðina á
Íslandi, jafnvel allt landið.“
Undirbúningur skiptir öllu
„Aðildarviðræður eru að forminu
til tvíhliða ríkjaráðstefna milli
allra aðildarríkjanna annars vegar
og umsóknarlandsins hins vegar,“
segir Auðunn. Aðildarríkin skipta
með sér formennsku í sex mánuði
hverju sinni og er það formennsku-
ríkið sem stýrir viðræðunum, með
framkvæmdastjórn ESB sér til
aðstoðar.
Í bók Auðuns er mest fjallað
um hvernig aðildarferli fer fram í
gegnum stofnanir ESB, en til hliðar
við það er einnig að finna pólitískt
ferli í helstu höfuðborgum Evrópu.
„Við vitum að sérstaklega í sjávar-
útvegsmálum stöndum við frammi
fyrir því að Íslendingar skilgreina
fiskimiðin sem þjóðarauðlind, en
sameiginleg sjávarútvegsstefna
sambandsins byggir á þeirri hug-
mynd að fiskistofnar í lögsögu
aðildarríkjanna séu sameigin-
leg auðlind. Til að skapa skilning
meðal viðsemjenda á okkar rökum
þarf að tala við ráðamenn aðildar-
ríkjanna. Það skiptir meira máli en
framkvæmdastjórnin í þessu til-
viki, því þetta er pólitísk spurning,
sem er leysanleg eins og allar aðrar
pólitískar spurningar.“
Heppilegt að hafa Spánverja
Um það hefur verið rætt að það sé
heppilegt að sækja um í sumar, því
þá verða Svíar með formennsku í
Evrópusambandinu, en um ára-
mót munu Spánverjar taka við því
hlutverki. Auðunn segir það gott
að hafa þjóð okkur vinveitta þegar
ferlið fer í gang, því Svíar muni
geta sett aðild Íslendinga í pólit-
ískan forgang og flýtt þannig fyrir
því að ferlið komist á rekspöl. „Það
sem getur sett svolítið strik í reikn-
inginn er að skipt verður um fram-
kvæmdastjórn nú í haust. Það sem
fyrst gerist í ferlinu eftir að búið er
Þekking á sérlausnum mikilvæg
AUÐUNN ARNÓRSSON Segir mikilvægt að sinna undirbúningsvinnu og þekkja
sérlausnir fyrri aðildarsamninga til að ná fram sem bestum samningi við Evrópu-
sambandið. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA