Fréttablaðið - 16.05.2009, Blaðsíða 38

MENNING 2
G
reining þeirra Mihu
Kovac og Rudigers Wis-
chenbart hefur birst
víða í evrópskum fjöl-
miðlum. Hún tekur til
magns og skiptir sér lítið af gæðum
enda ljúga tölurnar ekki um áhuga
lesenda í stærstu löndum álfunn-
ar og takið eftir að listinn yfir tíu
mest seldu bækur á svæðinu ber
þess merki að útgefendur hér á
landi fylgjast vel með: helmingur
bóka á topp-tíu listanum er kominn
út á íslensku. Þau skötuhjú vekja
sérstaka athygli á því að höfundar
sem skrifa á enska tungu eru ekki
alls ráðandi á listanum. Í fjörutíu
efstu sætunum eru aðeins þrettán
höfundar sem skrifa á ensku, átta á
sænsku, sex á frönsku, Niðurlend-
ingar og Þjóðverjar eiga fjögur verk
hvor þjóð, Ítalir þrjú verk, Spánverj-
ar tvö og Portúgalar eitt, sem er
reyndar upprunnið í Brasilíu.
Það kemur ekki á óvart að í efsta
sæti listans er Stieg Larson með
Árþúsunda-þríleik sinn, Stephenie
Meyer fylgir fast á eftir. Khaled
Hosseini er í þriðja sæti en fast á
eftir honum er Roberto Saviano
með Gómorru sína; um stöðu maf-
íunnar á Ítalíu. Krimmahöfundar
eru raunar áberandi á listanum
og það sem mesta athygli hefur
vakið víða í erlendri pressu er sú
firnasterka staða sem sænskir
rithöfundar hafa um þessar mundir
á evrópskum markaði: í för með
Larson eru Henning Mankell í
tólfta sæti listans með útgáfu á Kín-
verjanum í fjórum löndum, gríð-
arleg sala á tveimur bókum Lizu
Marklund í Svíþjóð einni tryggir
henni 14. sætið. Vísast stæðu bæði
hún og Larson hærra ef tekið væri
með í reikninginn hvernig þau hafa
selt í Danmörku og Noregi. Neðar á
listanum eru þeir Jens Lapidus, Jan
Guillou og Ása Larson.
Greining Kovac og Wischenbarts
leiðir í ljós að bókamarkaður Evr-
ópu er fjarri því að vera einsleitur.
Jafnt flæði er milli þjóðtungna og
sömu ritin njóta velgegni víða um
álfuna. Sterkustu ritin á hverjum
markaði eru samt eftir heimamenn,
sömu sögu er að segja í útgáfu,
dreifingu og lestri bóka eins og
sýnir sig í dreifingu kvikmynda og
tónlistar, heimamenn hafa bestu
tökin á heimamarkaði.
Enginn íslenskur höfundur
kemst á blað hjá greiningardeild-
inni. Eini maðurinn sem á ein-
hverja möguleika að rata inn á lista
sem þennan er Arnaldur Indriða-
son. Hann hefur víða komið út og
hljóta útgefendur að skoða vand-
lega hvort ekki beri að stefna á sér-
stakt átak í að styrkja stöðu hans á
evrópskum markaði. Tækifærið er
að opnast þegar nær dregur heið-
urssæti Íslands á bókamessunni í
Frankfurt.
Bókmenntahátíðin í Kaupmanna-
höfn hófst í gær og stendur fram
á sunnudag. Danir eru góðir í að
markaðssetja og kalla hátíðina
CPH:Litt í stíl við CPH:Doc og
CPH:Film. Yfir sjötíu rithöfundar
mæta til Hafnar, troða upp á spjalli
og upplestrum og er stór hluti
þeirra danskur. Þar má þó finna
íslensk nöfn: Hallgrímur Helgason
er þar einn okkar manna en tromp-
ið er Salman Rushdie.
Tvær bókmenntahátíðir verða
hér á landi í haust en ljóðahátíð
Nýhil verður haldin um menning-
arnæturhelgina 21.-23. ágúst við
lok hundadaga. Svo er Bókmennta-
hátíðin í Reykjavík fyrirhuguð 6.-
12. september. Ekki er komin heild-
armynd á gestalista hátíðarinnar.
Vitað er að hingað koma færeysku
skáldin Bergtóra Hanusardóttir.
Hún er virkur meðlimur í Kven-
félaginu í Þórshöfn og hefur skrif-
að fjölda smásagna. Meðal bóka
hennar eru skáldsögurnar Skert
flog (1990) og Burtur (2006). Hinn
færeyski höfundurinn sem kemur
í heimsókn er Jóanes Nielsen, en
skáldsaga hans, Myndasafnararnir
(Bílætasamlararnir), er meðal vin-
sælustu skáldverka sem komið hafa
út í Færeyjum síðustu árin.
Hingað hafa að jafnaði komið
tuttugu til tuttugu og fimm erlendir
gestir og hafa yfirleitt verið í þeirra
hópi höfundar sem eru að senda frá
sér verk í íslenskum þýðingum.
Bókmenntahátíð í Reykjavík
verður haldin nú í september, í
níunda sinn. Fyrsta hátíðin var
haldin í september 1985 og hefur
allar götur síðan verið mikilvægur
gluggi út í hinn stóra heim skáld-
skaparins.
Bókmenntahátíð í Reykjavík
2009 verður í sambandi við kanad-
ísku Griffin-ljóðlistarverðlaunin,
en einn dagur í dagskrá hátíðar-
innar verður tileinkaður ljóðalestri
og umfjöllun um ljóðlist. Verðlaun-
in hafa verið veitt árlega frá árinu
2000. Að þessu sinni eru sjö ljóða-
bækur tilnefndar til verðlaunanna
í tveimur flokkum. Lista yfir til-
nefningar ársins má sjá hér, en
sigurvegararnir verða tilkynntir
2. júní.
Bókmenntahátíðin hefur alltaf
verið í nánu samstarfi við Norræna
húsið. Formaður stjórnar hennar er
nú Sigurður G. Valgeirsson en fram-
kvæmdastjórar verða þau Kristín
Ingvarsdóttir og Hjalti Snær Ægis-
son. Helstu styrktaraðilar henn-
ar eru menntamálaráðuneyti og
Reykjavíkurborg.
Um bókmenntahátíðir
METSÖLUBÆKUR Í EVRÓPU
Þýskir greiningarsérfræðingar hafa sent frá sér lista um mest seldu skáldrit í
álfunni frá apríl í fyrra til mars í ár. Listinn er unninn eftir gögnum um bóksölu
í Frakklandi, Þýskalandi, Hollandi, Svíþjóð, á Spáni, Ítalíu og Bretlandi. Á óvart
kemur sterk staða sænskra glæpasagnahöfunda á evrópskum bókamarkaði.
PÁLL BALDVIN BALDVINSSON MENNING
Mest seldu skáldsagna-
höfundar Evrópu
Arnaldur Indriðason kemst ekki
á lista yfir fjörutíu mest seldu
skáldsagnahöfundana í Evrópu á
nýliðnu tólf mánaða tímabili.
Nóbelsverðlaunahafinn og sagnaskáld-
ið J.M. Coetzee var meðal gesta Bók-
menntahátíðar en von er á stórmennum
hingað á bókmenntahátíðir í ágúst og
september.
Lea Helga og Marteinn
1. Stieg Larson:
Milennium-bálkurinn
2. Stephenie Meyer:
Fjórir titlar, auk Host
3. Khaled Hosseini:
Tveir titlar
4. Roberto Saviano:
Gomorrah
5. Carlos Ruiz Zafón:
El Juego del Angel
6. Ken Follett:
World Without End
7. Muriel Barbery:
L´Élegance du herisson
8. John Boyne:
Drengurinn í röndóttu föt-
unum
9. Cecelia Ahern:
The Gift
10. Elizabeth Gilbert:
Eat, Pray, Love