Samvinnan - 01.06.1946, Síða 19

6. HEFTI
SAMVINNAN
^7. (jjiuijnn
oneó:
Sætt er sameiginíegt skipbrot
S M A S A G A .
Hlýtt í veðri og glatt sólskin. John Dafis kepptist
við að stinga upp í garðinum sínum, en Elin kona
hans var að þvo þvott fyrir dyrum úti. John var
áttræður og Elin fimm árum yngri. John hafði alla
sefi verið búsettur í Týn-yr-ardd og alltaf stundað
vinnu hjá bændunum þar. Honum hafði tekizt —
með stöðugu erfiði og stakri nægjusemi — að spara
saman nokkra fjármuni til að grípa til, þegar hann
væri orðinn of gamall til vinnu. En hann var enn
fenginn til ýmissa starfa þrátt fyrir hinn háa aldur,
og auk þess ræktaði hann garðinn, svo að hann hafði
enn ekki þurft að skerða spariféð, svo neinu næmi.
Spariféð var auðvitað ekki mikiö, og John óttaðist
stöðugt, að það yrði þrotið, áður en þau dæu, Elin
og hann. Það sagði hann ávallt, þegar nágrannarnir
voru að segja, að hann ætti nú að hætta vinnu og
fara að láta sér líða vel í ellinni. Hann óttaðist stöð-
ugt, að hann kynni einn góðan veðurdag að neyð-
ast til að segja sig til sveitar.
John Dafis var nokkuð forn í háttum. Hann van-
treysti bönkum og leitaði því ekki á náðir þeirra um
varðveizlu skildinganna, heldur fékk þá í hendur
William Huws. William Huws að Y Wern Fawr var
mesti bóndi sveitarinnar og forustumaður. Hann vildi
eindregið greiða vexti, en John Dafis var ófús á að
Þiggja það.
John hafði unnið á Y Wern Fawr í mörg ár, og
traust hans á William Huws var takmarkalaust. Þeir
voru i sama söfnuði og báðir í safnaðarstjórn. John
Dafis hefði hiklaust sett líf sitt í veð fyrir orðum og
drengskap William Huws, og William Huws hefði
einnig talið sjálfsagt að leggja líf sitt við orðum og
drengskap John Dafis. John var alveg sannfærður
um, að spariskildingarnir væru öruggir í vörzlu
William Huws, ef þeim væri nokkurs staðar óhætt.
Einmitt þenna morgun, meðan John Dafis var að
keppast við í garðinum sínum, bárust slæmar fréttir
um sveitina. William Huws að Y Wern Fawr var
sagður gjaldþrota. Þetta komst allt í einu á kreik,
og menn fylltust undrun og ótta. Sagan var búin að
fara víða tvo síðustu dagana, en hún hafði ekki bor-
izt til eyrna John Dafis. Týn-yr-ardd var nokkuð
afskekkt, og hann hafði ekki gefið sér tíma til að
skreppa að heiman nú um skeið. sökum anna við
garðyrkjuna. En fréttirnar bárust til hans að lokum.
Einn nágrannanna átti leið fram hjá.
„Góðan dag, John Dafis“, kallaði hann. „Þú kepp-
ist heldur en ekki við“.
,,Já, ójá, svona af manni á mínum aldri að vera.
Ég er búinn að setja niður snemmasprottnu kartöfl-
urnar, sem ég fékk frá honum William Huws að Y
Wern Fawr. Hann sendi mér þær núna, blessaður,
eins og hann hefur gert síðastliðin fjörutíu ár“.
„Já, það er vel gert“, sagði nágranninn og lét augun
hvarfla hér og hvar um umhevrfið. „Mér þótti ákaf-
lega leiðinlegt þetta ólán hans“.
„Ólán“, át John Dafis eftir. „Nú, hvaða ólán?“
„Hefur þú ekki frétt neitt?“
„Ekkert, ekki nokkurn skapaðan hlut. Hvað er að?
Það er þó ekkert alvarlegt, vona ég?“
„Jæja! Ég er svo forviða, að þú skulir ekkert hafa
heyrt, — og sagan er þó búin að vera á ferðinni í
tvo daga“.
„Saga! Hvaða saga?“
„Já, svo sannarlega er það undarlegt, að einmitt þú
skulir ekkert hafa frétt, John Dafis, — eins og öll-
um er þó vel kunnugt um ykkar ævagömlu vináttu".
Auðvitað var nágrannanum vel kunnugt um, hvar
John Dafis geymdi sparifé sitt, og þetta var aðeins
hans aðferð til að kunngera tíðindin.
„Já, vináttu, rétt er það, við erum gamlir vinir“,
sagði John Dafis. „Og það höfum við verið, síðan ég
vann þar, þegar hann var ungur, eins og þú veizt.
Gamlir vinir.... En ég hefi ekkert um hann heyrt.
Hvað er að Hefur hann orðið fyrir einhverju slysi?"
„Meira en lítið alvarlegu slysi, er ég hræddur um,
þar sem .... “
„Þú segir ekki satt? Hvað getur það verið? William
Huws er gætinn maður“.
„Já, enda er þetta eiginlega ekki slys. Mig tekur
sárt að segja þér frá þessu“.
„Héðan af væri mér verr gert með því að segja það
ekki“, sagði John Dafis.
179