Samvinnan - 01.02.1955, Blaðsíða 13

Á árshátið Starfsmanna SÍS afhenti Hallgrimur Sigtryggsson stórt og glæsilegt málverk aj stofn-
fundi SÍS, sem starfsmenn Sambandsins gáfu á 50 ára afmeeli stofnunarinnar, en Karen Agnete
Þórarinsson hefur unnið að myndinni siðan. — Myndin sýnir málverkið, sem er 2x2.5 metrar d
slœrð, er það var afhjúþað i salnum á Hótel Borg.
vafalaust á eftir að verða samvinnu-
banki; reist glæsilegt félagsheimili;
Sambandið eflt stórlega að húsakosti
og framtíðin undirbúin margvíslega
með öflun nauðsynlegra lóða og hvers
konar aðstöðu á þýðingarmestu stöð-
um; almenn verzlunarstarfsemi efld
og aukin stórkostlega; tekinn þáttur
í Aburðarverksmiðju, en afskipti V. Þ.
af því máli eru orðin mikil og merki-
leg og efni í frásögu, sem ekki verður
hér við komið.
Sumar þær deildir eða starfsgrein-
ar, sem ég nefni hér ineð einu orði,
mundu vera meðal stærstu fyrirtækja
landsins, ef þær væru reknar sér í Iagi.
Félagsmönnum í kaupfélögunum hef-
ur fjölgað á þessum árum um á sjötta
þúsund manns. Starfsmenn Sam-
bandsins voru 431 í upphafi þessa
tímabils, en eru nú á tíunda hundrað-
inu.
Eg tek það enn fram, að þetta er
ekki tæmandi upptalning. Hér eru
dregin fram höfuðatriði og áreiðanlega
hafa þau ekki öll komizt með á þenn-
an lista.
Það, sem nú hefur verið sagt,
lýsir því nokkuð, hvílíkt feiknaverk
það er, sem Vilhjálmur Þór hefur af-
rekað í þágu samvinnuhreyfingarinn-
ar þau ár, sem hann hefur haft foryst-
una.
Við í stjórn Sambandsins höfum
undrazt, hverju Vilhjálmur Þór hefur
komið áleiðis, þrátt fyrir þá gífurlegu
erfiðleika, sem á vegi hans hafa verið.
Áræði hans og kjarkur er með ein-
dæmum, en um leið raunsæi svo óbil-
andi, að við minnumst þess ekki, að
hann hafi gert tillögu um nokkra
framkvæmd, sem vonbrigðum hafi
valdið, þegar til framkvæmda kom.
Vilhjálmur Þór sameinar gætni og á-
ræði á undraverðan hátt. Þetta er
með svo óvenjulegu móti, að manni
dettur í hug að leita skýringar. Mér
kemur í hug, að það kunni að eiga
sinn þátt í þessu, að Vilhjálmur, sem
er að upplagi svo áræðinn og stórhuga,
gerðist kornungur forstjóri í stærsta
kaupfélagi landsins á erfiðum tímum.
Lærði hann því snemma að sjá fótum
sínum forráð, þótt stórhugurinn væri
mikill.
Ég minntist áðan á erfiðleika. Ég
ætla mér ekki þá dul, að ég geti gefið
mönnum hugmynd um þá baráttu og
erfiði, sem það hefur kostað Vilhjálm
Þór að koma öllum þessum stórmálum
í höfn. Ég veit um stofnfjárskort,
veltufjárskort, gjaldeyriserfiðleika og
við höfum grun um fjölda margt
fleira, sem orðið hefur á vegi hans og
þurft hefur að yfirvinna.
Hér hefur og komið fleira til en við-
skiptalegir erfiðleikar einir eða fjár-
hagsleg vandamál. Við vitum, að hið
stórkostlega landnám samvinnuhreyf-
ingarinnar á Islandi síðustu árin, hef-
ur ekki gerzt þegjandi og hljóðalaust.
Árásum slíkum hefur V. Þ. sætt á
þessu tímabili, að tæpitungulaust
verður ekki annað sagt, en að hann
hafi blátt áfram verið ofsóttur af and-
stæðingum samvinnuhreyfingarinnar
þann tíma, sem hann hefur farið fyr-
ir liði samvinnumanna.
Þá vaknar spurningin: Hvernig get-
ur á því staðið, að þau stórfelldu verk,
sem ég hef á minnzt, og sem okkur
finnst hafa komið svo miklu góðu til
leiðar, skuli hafa orðið undirrót og
ástæða fyrir slíkum árásum? Þarkem-
ur fleira en eitt til. Framh. á bls. 19.
13