Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.08.1909, Page 30

178
aðar. Mestu nemur verðhækkunin á liveititegundum og
hafragrjónum, en þetta eru vörutegundir, sem landsmenn
keyptu sára lítið af fyrir stuttum tíma síðan. Sýnist þá
eigi kreppa stórkostlega að verzlunarhag bænda, ef þeir
vilja eigi hverfa aptur til fornrar venju, að miklu leyti:
að bjargast við gott mjöl úr rúg og bankabyggi, meðan
hveiti og hafragrjón eru í þessu geipiverði.
Aðrar vörur, svo sem nýlenduvörur og iðnaðarvörur,
hafa eigi hækkað til stórra muna, en sumar þó töluvert
af ýmsum ástæðum; aukinn toll innanlands og fl. Yfir
höfuð sýnist verðlagið benda í þá átt, á heimsmarkað-
inum, að hinar svo kölluðu »hrávörur< eða þær vörur
sem framleiddar eru lítt unnar, eða til manneldis, í land-
búnaðarhjeruðum heimsins, fari• jafnt og hægt hækkandi
í verði; er líklegt að þetta haldi áfram meðan svo er að
fólkinu fjölgar meira í bæjum en sveitum; þeim fjölgar
minna sem við framleiðsluna fást á hinum óumflýjan-
legu nauðsynjavörum er allir þurfa með. Eptirspurnin
eykst meira en framboðið og vöruverðið hækkar. Petta
ætti síður en svo að vera áhyggjuefni fyrir þá, sem
stunda landbúnað hjer á landi, þó svo hafi viljað til, nú
síðast liðið, að sumar íslenzkar vörur hafi tæplega hald-
ið verði og nokkurar fallið. Slíkt verður að skoða sem
undantekning, er eigi rót sína að rekja til sjerstakra á-
stæðna, er eigi sjer ekki langan aldur. þegar menn læra
almennt betri tök við framleiðsluna og taka um leið
framförum í vöruverkun og verzlunarhagsýni, þá sýnist
mega ganga að því vísu að íslenzku dalirnir verði al-
mennt taldir vel byggilegir menntuðum mönnum, og
verðgildi þeirra verði talið stórum meira, en nú á sjer stað.
Verðlagið í pöntunardeild Kaupfjelags Þingeyinga ætti
að geta verið nokkurn veginn ábyggilegur mœlikvarði
fyrir eðlilegu verði á almennum útlendum vörum hjer á
landi, eins og nú er ástatt. Kaupfjelagið hefir gömul og
föst viðskiptasambönd á Englandi, í Danmörku, Svíþjóð
og víðar. F*að skuldar eigi erlendnm lánardrottnum við