Fálkinn - 07.06.1933, Page 70

08
F Á L I I N N
Siiöiirlaiid Noregs*
Eftir kapt. Einar Keim, Kristiansand.
Frá Flekkeröy.
Frá Ramsöyd, milli Kristiansand o <j Lillesand.
Suðurlandið eða „Sörlandet“
nær yfir sunnanverðan geirann
vestan við Skagerak, meðfram
ströndinni og er að jafnaði tal-
ið frá Kragerö að austan og til
Flekkefjord að suðvestan.
Suðurlandið er að því leyti
andstæða við Vestur- og Norð-
urlandið að vfir því hvilir frið-
ur og mildi, og ólíkt sljettulendi
AusturlancLsins, því að það er
mishæðótt mjög, með fjölda
smádala og skógþaktra ása og
á þessu öldulendi standa, bæ-
irnir ýmist í þröngum smávík-
um og hlýjum krikum eða í
fallegum og frjósömum smá-
dölum. Hjá ferðamönnunum
hreytist umhverfið altaf í sífellu.
Vegirnir eru góðir og veganetið
mjög þjett.
Einkennilegur fyrir jjennan
landshluta er skerjagarður Suð-
urlandsins hygður upp úr þús-
undum af skerjum og smáhólm-
um, sem liggja eins og rönd
meðfram allri ströndinni ut-
ast lágir og gróðurlausir hólmar
með sköllóttan steinkollinn eft-
ir látlaust nið öldugangsins, en
nær landi eyjar, hólmar og sker
þar sem gróðurinn liefir fengið
að þrífast i kyrð og næði. Og í
þröngu en hlýju víkunum fyrir
innan, J)ar sem fiskimenn og
hafnsögumenn eiga heima, lief-
ir á siðari árum fjölgað bæja-
fólkinu, sem hefir „uppgötvað“
J)ennan landshluta og leitar
J)angað i sumarleyfinu.
Margir af skáldum landsins
og listamönnum hafa kjörið sjer
verustað hjer syðra. Knut Ham-
sun á lieima á Nörholmen við
Grimstad, Vilhelm Krag i Ny
Hellesund og Gal)riel Seott á
Tromöy við Arendal.
verið kallaður „æfintýiúð meðal
dala Noregs“, því að þar hafa
varðveist gamlir siðir í margar
aldir þrátt fyrir breytingar ald-
arháttarins, svo að mörg mið-
aldavenjan er þar enn í lieiðri
liöfð. Fólkið gengur í hinum
gömlu sjerkennilegu þjóðbún-
ingum og hin miklu hæjarhús
með stafbúrum, reykstofu og
Frá Aaseral.
Vert er að geta um sjer- baðstofu eru enn eins og þau
stakan dal á Suðurlandinu, sem voru fyrir hundruðum ára. Og
í fléstu er einstakur i sinni röð yfir dalnum hvilir æfintýrablær
meðal norskra bygðarlaga, en frá liðnum öldum. Unga fólkið
J>að er Setesdalen, sem gengur syngur ástastef (stevjar) — vís-
norður í landið beint upp af ur sem það mælir af munni
Iíristianssand. Dalur þessi hefir
fram með spurningum og svör-
um og er þessi visnagerð æfa-
gömul. Og enn i dag taka pilt-
arnir buxnatökum, alveg eins
og i íslenzkri glímu, J)egar þeir
tuskast.
Vegna J>ess hve Suðurlands-
bygðirnar ligg'ja mikið að sjó
liafa íbúar J>eirra einkum haft
lífsuppeldi sitt af sjónum. Sigl-
ingar og fiskveiðar verða því
að teljast aðal atvinnugreinar
]>essa landshluta. En auk ]>essa
er mikið skógarhögg í dölunum
og selt J>aðan mikið af trjávið
til útflutnings og fer mikið af
honum úr höfnum Suðurlands-
ins, bæði unnum og óunnum.
Sjerstaklega iná nefna algengan
heinrilisiðnað á þessum slóðum:
tunnustafagerð og kassaborð.
Fyrir nokkrum áratugum voru
viðskifti Suðurlandsbæjanna og
þá sjerstaklega Mandal, og ná-
grennis, mikil við ísland. Á ár-
unum 1870 til 1910 kom lang-
mestur hluti trjáviðar þess, sem
til íslands fór frá Suðurland-
inu, og fjöldinn allur af kirkj-
unum islenzku er úr sunnlenzku
timbri. Af firmum, sem sjer-
slaklega ráku verzlun við Is-

Útsýn frá Björnevanhshytta.
Rjuven á Sœtesdalsheiffi.