Fálkinn - 17.12.1938, Qupperneq 17

F Á L K I N N
11
ing, þannig að öðru megin við
okkur, þar sem angaði af steiktri
gæs á stóru fati, er hálfþakin
var slikasparges, grænertum og
blómkáli, og niðursoðnum mat-
vælum er horin höfðu verið upp
úr skipinu, höfðum við Pary-
fljótið — og hinu megin, þar
sem nokkrar indælar flöskur af
víni hölluðu sjer ofur vinalega
upp að grönnu pálmatrje, þar
höfðum við sjálft Amazónfljótið,
meðan þriðja liliðin, sem vissi
lil lands var vaxin grönnum,
tíguleguin assahypálmum.
Við hreiddum segldúk á jörð-
ina og horðdúk þar vfir og eftir
það raðaði drengurinn vistum
og drykkjarföngum á borðið.
lTndir okkur var þjettur jarð-
vegur, þar eð rætur assahypálm-
anna voru grónar saman, og
við gátum setið á þeim, án þess
að þurfa nokkuð að óttast skrið-
dýr.
Við sátum í kringum jólaborð-
ið. Læknirinn var í forsæti, þar
eð hann var vanur að heita
hnifnum. Skipstjórinn, sem
var norskur hafði flöslcu af áka-
viti, ásamt mörgu öðru góðu og
nauðsynlegu er lá upp að trjenu.
Það var drukkið fyrir minni
Skandinavíu. Auðvitað var líka
drukkin skál fyrir Ameriku,
hinu frjálsa, en á þessum tima
„þurra“ landi.
Nú var það „smörgásen"
með gaffalhitum. Ó! Hvað það
niinti mig á „The old country“
(gamla landið). Þeir, sem sitja
heima geta naumast skilið þær
tilfinningar, sem ein sneið af
smurðu brauði með osti fær vak-
ið. Hún getur kallað tárin fram
i augu manns við minninguna
um liina góðu, gömlu tima
heima. Oslurinn megnar jafn-
vel að gera það einn, ckki síst
hafi hann ferðast mörg þúsund
mílur.
Svo kom lútfiskurinn, og þar
sem skipstjórinn okkar var
norskur, þá mátti ekki gleyma
gamla, norræna jólarjettinum.
Góður var hann á hragðið að
vanda.
Nú var ráðist á gæsina með
mesta hátíðleik. Gæsabeinunum
þeyttum við út í fljótið, jafn-
skjótt og við höfðum nagað af
þeim. Samræðan snerist ein-
göngu um heimili okkar, svo
fjarri, en þó svo nærri.
Svo töluðum við um snjóinn
og ísinn heima, jólatrjeð, sleða-
akstur með bjöllum og annað
þessliáttar, sem er notalegt að
tala um, þegar maður situr
snöggklæddur undir pálmatrjám
sem hreyfa hlöð sín lítið eitt
í hlýjuni kvöldhlænum. Að tala
um frosnar götur og hús, þar
sem ísdrönglarnir lianga niður
frá þaki og gluggum, veitir
inanni sjerstaka svölun, já, meira
að segja næstum illkvittnislega
ánægju meðan svitinn hogar af
manni í stríðum straum, þar sem
blóðrauð sólin gengur undir bak
við kögraða pálma, og þar sem
fuglar næturinnar sem í hönd
fer senda frá sjer sína fyrstu
hljómfögru tóna.
Það varð dimt, drengurinn
kveikti á þrem skipsluktunum
og þær voru hengdar upp milli
trjánna.
Við vorum að byrja á skjald-
bökueggjakökunni okkar með
berjasaft, þegar okkur barst ein-
kennilegur hávaði. Á sama augna
bliki kom svalur og þvalur
vindgustur frá stórfljótinu og'
nokkrum sekúndum síðar skall
stormurinn á. Það var eitt af
þessum 20 mínútna fárviðrum,
sem ókunnugir sjómenn eru svo
smeikir við. Hávaðinn varð al-
veg ógurlegur. Gleði okkar fór
út um þúfur og þegar jörðin
tók að skjálfa undir okkur þótti
okkur nóg um.
Eitthvað sem var enn ofsa-
fengnara og sterkara en reynsla
okkar hingað til þekti til, kom
vfir okkur. Við gerðum enga til-
raun til að spyrria á móti, og
visindaleg ihugun okkar yfir
þessum óþektu ósköpum, ljet
ekki á sjer bæra. Við skriðum
undir segldúkinn og lijeldum
okkur i skelfingu dauðalialdi í
pálmatrjen.
í meira en 10 mínútur lágum
við svona og biðum dauðans.
Það brakaði í trjánum og fár-
viðrið ýlfraði. Okkur var þeytt
til á ýmsar bliðar milli diska,
glasa, flaskna og matarleifa; svo
lyftist jörðin upp og seig svo
rjett í sömu andránni, og síðan
strevmdi vatn yfir okkur.
„Terra cahida“, hugsaði jeg og
reyndi að hrópa til fjelaga
minna.
Loksins endaði þetta. Við skrið
um með varkárni út undan segl-
dúknum og litum í kringum
olckur, ennþá var að vísu storm-
ur, en það versta var liðið hjá,
þó að pálmatopparnir væru
enn á nokkurri hreyfingu og
bognuðu undir loftþrýstingnum.
Við vorum mjög valtir á fótun-
um en reikuðum þó um til að
rannsaka hvernig ástatt væri í
kringum okkur. Skipsluktirnar
þrjár höfðu dottið niður, en við
komum þeim bráðlega i lag aft-
ur. Það var það fjTsta, scm við
gerðum eftir öll þessi ósköp.
Alt í eiriu brópaði skipstjórinn
a ensku: „My God, bovs, we are
moving, we are adrift.“ (Ham-
ingjan góða, piltar, við erum á
hreyfingu, okkur rekur). Við
hinir skildum ekki strax hvað
liann átli við, en brátt komumst
við að raun um hvað fvrir liafði
kömið.
„Terra cahida1 liafði rifið hurt
tunguna, sem við vorum á, en
til allrar hamingju án þess þó
að velta okkur ofan í fljótið.
Með þessu vorum við orðnir
skipbrotsmenn á lítilli eyju, og
nú rak hana niður eftir Amazón-
fljótinu með allmiklum hraða.
— Við horfðum liver á annan.
Við vorum alt annað en hetju-
legir. Andlit og hendur læknis-
ins var útatað i skjaldbökueggja-
kökunni. Skipsljórinn var allur
blóðrauður, höfuð, háls og liend-
ur, og skyrtan lians var rifin
og með rauðum blettum að aft-
an og framan.
Óttaslegnir spurðum við hann,
hvort hann væri mikið særður.
Ilann kinkaði kolli mjög alvar-
legur, og stundi þungan, en þeg-
ar blóðið kom fram i munninn
á honum, rak hann upp hress-
andi hlátur. Það var týtuberja-
sultutau, sagði hann.
Hvað átti nú til hragðs að
taka? Fyrst rannsökuðum við
stærð eyjunnar. Það tók okkur
ekki langan tíma að komast að
raun um, að þríhyrnda farartæk-
ið okkar, var 20 skrefa langt á
tvær hliðar, en þriðja hliðin, þar
sem landbrotið bafði orðið, var
15 skref. Á eynni voru 21 pálma-
trje, og af þeim höfðu sjö brotu-
að vegna jarðbyltingarinnar.
Svo fórum við að þrífa til.
Ónýtu hlutunum var kastað í
vatnið, en þeir heilu lagðir til
hliðar.
Það var niðamyrkur úti á fljót
inu. Við gátum ekki sjeð land.
Skipstjórinn stakk upp á því að
við skyldum hengja upp lukt til
að forðast árekstra við skipin á
fljótinu. Það gerðum við —- við
kveiktum lítið hál á eynni til
þess að gera okkur dvölina dá-
lítið hlýlegri.
Þar sem nú ekkert annað var
að gera en að bíða þangað til
dagaði, þá settumst við1 í kring
um bálið, reyktum pípur okkar
og drukkum kaffið, sem hafði
seinkað, úr tindósum. Kaffiboll-
arnir lágu niðri á fljótsbotni.
Um tíuleytið kom álandsvind-
ur, sem rak okkur nokkuð i
áttina til lands. Jeg sá þar tvö
ljós, sem jeg þekti að voru hjá
portugölskum kaupsýslumanni,
sem átti heima við mynnið á
Piriafljótinu. Það þýddi að við
vorum 12 mílur frá skipinu okk-
ar. Klukkustundu siðar breyttist
straumurinn, og okkur rak nú i
áttina þaðan sem við komum.
Um þrjúleytið fór að síga á
mig svefumók þar eð jeg var
þreyttur eftir viðburði næturinn-
ar. Alt i einu fann jeg að eitt-
hvað skreið yfir andlitið á mjer.
Jeg rauk upp, og við dauft skin
ið frá bálinu, sá jeg griðarstórt
skordýr vera að skríða undir
skyrtuna mina. Eftir það glað-
vaknaði jeg og settist aftur við
bálið og svaraði öðru hvoru
spurningum og ávítunum fjelaga
ininna fyrir að hafa lokkað þá
i þetta „terra cahida“.
Skömmu eftir fimm, mátti
greina dagsbrún i austri og þá
sáuni við að við vorum hjer um
bil á sama punkti og við liöfðum
lagt npp frá. Við vorum svo
þreyttir, að við fjellum í fasta
svefn.
Hversu lengi jeg lief sofið veit
jeg ekki, en jeg vaknaði snögg-
lega. Sólin skein skær og heit.
Jeg vakti fjelaga mína. Víð lit-
um í kringum okkur - hvar
vorum við staddir? Við lieyrð-
um kunnuglegan hávaða í nokkr-
um fjarska. — Hann kom frá
lyftu skipsins.
Með straumnum hafði okkur
rekið til okkar eigin strandar,
og nú vorum við að nálgast
okkar eigið skip, þar sem hið
daglega starf var hafið.
Við notuðum horðdúkinn fvr-
ir veifu, og skipstjórinn bljes i
vasaflautu til að vekja athygli
fjelaganna á þvi að við værum
að koma aftur.
Nú tókum við fyrst eftir því
að eyjan okkar sýndi þess merk-
in að hún var að missa jafnvæg-
ið. Fyrst eftir að tungan rifnaði
frá meginlandinu, var hún i
góðu jafnvægi, en smám saman
eftir því sem moldin undir trjá-
rótunum og milli þeirra leystist
i sundur af vatninu, urðum við
að fella nokkur pálmatrje til að
styrkja jafnvægið. Loksins tóku
skipsmennirnir eftir okkur.
Róðrarhátur var sendur til okk-
ar með slálstreng frá einu spil-
inu, og því næst vorum við
dregnir til skipsins. Stálstreng-
ur frá einni slánni var festur
við eitt pálmatrjeð.
Við skriðum í skyndi upp á
þilfar og kvöddum eyjuna, sem
eftir að hún var látin laus, seig
hægt niður eftir fljótinu.
Vindgustur harst frá skógin-
um og gáraði yfirborð fljótsins.
Þessi gustur var of mikill til þess
að eyjan gæti haldið jafnvægi,
og með skvampi og sogum seig
hún liægt niður í fljótið. Nokkr-
ar svignandi, kögróttar pálma-
viðargreinar, sem ennþá voru
ofanvatns, veifuðu okkur í
kveðjuskyni. Við sendum litlu
gestrisnu eyjunni þakkir okkar
fyrir að hafa geymt okkur þetta
ógleymanlega jólakvöld.
Danska jólamerkið.
-"Om-O-*0*-0 -*«W-0 -*0*-0 -Op-O -O^O -••tJ^O-'O-O ■•niK'O •««*-0 ^
Drekkiö Egils-öl £